‘De data in de zorg zijn voor een business controller een goudmijn’

Allereerst: waarom zou een controller specifiek in de zorg werkzaam willen zijn?

‘Omdat de zorg ertoe doet en relevant is. Dat heeft de coronacrisis wel bewezen. Bovendien stijgen de zorgkosten jaar na jaar sterk. Dat is niet vol te houden. Als controller kun je eraan bijdragen dat de zorg efficiënt wordt georganiseerd en betaalbaar blijft. Dat is in de huidige samenleving belangwekkend werk.’

In hoeverre helpt business intelligence bij het verbeteren van financiële processen binnen de zorg?

‘Als controller kun je niks zonder data. Het mooie is: in de zorg zijn heel veel data beschikbaar. Bijna alles wordt gemeten en al die gegevens worden bewaard. Ziekenhuizen doen ook veel aan benchmarking en wisselen onderling veel gegevens uit. Voor een controller is dat een goudmijn. Maar het rare is: van die data wordt maar een klein deel benut. We kunnen er nog veel meer informatie uit halen, zodat we de zorg kunnen verbeteren en óók kosten besparen.’

Welke vaardigheden zijn onmisbaar geworden voor de controller in de zorg?

‘Dat zijn er meerdere. Waar het op neerkomt, is dat de controller niet langer achter zijn bureau kan blijven zitten. Vroeger was dat wel zo; controllers maakten meesterlijke spreadsheets. Heel indrukwekkend. Maar het aandachtsgebied van een controller is tegenwoordig veel breder dan financiën. Het gaat om de totale bedrijfsvoering. Een controller moet zich dus afvragen wat hij belangrijke kpi’s vindt. Is dat de ligduur, de patiëntveiligheid, de patiënttevredenheid, de doorlooptijd of het aantal verrichtingen? Het vak heet niet voor niks business intelligence. Een business controller moet de business begrijpen.’

Concrete voorbeelden?

‘Loop eens een dag mee met een verpleegkundige en kijk waar die tegenaan loopt. Spar eens met de HR-manager en bekijk samen hoe je het tekort aan personeel kunt aanpakken. Vraag aan de directeur waar hij van wakker ligt en denk met hem mee. Kortom: je hebt soft skills nodig. Alleen dan kun je verbinding maken en goed adviseren.’

Wat zijn de grootste uitdagingen voor de controller in de zorg bij het toepassen van business intelligence?

‘Dat hij data begrijpt en snapt hoe hij daar informatie uit haalt. En dan niet zozeer data over financiën, want die snapt hij wel. Nee, het gaat om gegevens over de kwaliteit van de zorg. Zaken die je niet zo goed kwijt kunt in een spreadsheet. Daarnaast moet de controller over een fijngevoelige sociale antenne beschikken en op de hoogte zijn van alle ethische aspecten rond data in de zorg en de privacy van patiëntgegevens. Business intelligence is een breed vakgebied. Daar komt veel meer bij kijken dan alleen data.’

Hoe leg je vanuit business intelligence de verbinding tussen mensen en teams binnen de organisatie?

‘Allereerst: de mogelijkheden om data op een nuttige manier aan te wenden zijn enorm groot. Slechts weinig mensen overzien de volledige potentie ervan. Dat betekent dat je samen moet onderzoeken: wat zijn onze wensen en hoe kunnen we onze data benutten om die wensen te realiseren? Vervolgens moet je kunnen prioriteren. In een zorgorganisatie word je al snel overvraagd. Wensen genoeg, maar welke zijn het belangrijkst? Beperk je daartoe, dat is al werk genoeg.’

Wat is je advies aan zorgorganisaties die hun business intelligence beter willen benutten?

‘Doe het samen. Bedenk het niet allemaal vanuit BI, maar bouw oplossingen die de medewerkers van je zorginstelling dagelijks gebruiken en ontwikkel ze samen met hen.’