Dit jaar moeten gemeentes voor het eerst bij de begroting en de jaarrekening rekening houden met een mogelijke VPB-last. Voor sommige taken moeten gemeenten bepalen wat de beginwaarde is, en wat de opbrengsten zijn van bedrijfsmatige activiteiten van de organisatie. Peter Rijnberg is fiscaal expert bij de gemeente Den Haag en draagt bij aan de het seminar Jaarrekeningactualiteiten voor gemeenten en provincies. Zijn adviezen: Heb en houd grip, en organiseer het zo dat je dat kunt blijven doen. En wees assertief!
Houd grip
“2016 is het eerste belastingjaar. Als er bij een gemeente winstgevende activiteiten zijn, moet je uit je bedrijfseconomische jaarrekening je fiscale activiteiten kunnen destilleren. Als daar VPB-plichtige activiteiten bij zijn, dan moet je die afbakenen. De totale VPB-last moet op een centrale plek worden verantwoord. Maar het kan zijn dat je meerdere VPB-plichtige activiteiten hebt. Die moeten dan gezamenlijk worden ingediend.”
“Ingewikkeld is het bij de grondbedrijven. Daar worden heel zware verliezen gemaakt. In de ene gemeente komt het grondbedrijf niet in de VPB-plicht terecht, bij de andere wel. Als die er in komt, wordt het heel ingewikkeld, want wat is een lopend project waard? Dat is heel lastig te bepalen.”
Belangrijk in dit proces is dat je beslissingen en je werkwijze inzichtelijk zijn, zegt Rijnberg. “En dat je als gemeente zelf een archief houdt. Als je derden inhuurt, moet hun documentatie in jouw archief zitten. En wel zodanig geordend, dat jij en je collega’s het over een paar jaar ook nog kunnen inzien en begrijpen. Zo houd je grip op de beslissingen en de correspondentie met de fiscus.”
“Een belangrijke vraag is die van winstgevendheid van activiteiten. Wat als een activiteit verlieslatend is, maar in komende jaren misschien wel winst gaat opleveren? En sommige activiteiten hebben meer weg van vermogensbeheer dan van VPB-plichtige activiteit. Het is soms zoeken naar een speld in een hooiberg.”
Wees assertief
“De VPB-last is in vergelijking met de totale omzet van een gemeentelijke organisatie niet zo groot. Bij sommige gemeentes heb ik onnodige paniekreacties gezien. Ze gingen bijvoorbeeld omvangrijke boekhoudpakketten aanschaffen.”
“Veel belangrijker is dat je goed monitort, en ook in de gaten houdt hoe wet en regelgeving zich gaan ontwikkelen. Alles is nieuw – het kan zomaar zijn dat in de komende jaren de regelgeving wordt bijgestuurd. Dat kan consequenties hebben voor jouw gemeente, en voor de beslissingen die je eerder hebt genomen. Daar komt het belang van een helder dossier weer boven. Maar het helpt je ook om assertief in je overleggen met de Belastingdienst te staan.”
“Die assertieve opstelling kan je gemeente veel geld besparen in de discussie over bijvoorbeeld de aanvangswaardering van je vastgoedportefeuille. Ga goed na bij welke waardering je het meest gebaat bent. Onderbouw die waardering vervolgens goed in je stukken. Dan sta je veel sterker in het overleg met de Belastingdienst!”
Meer weten?
Het seminar Jaarrekeningactualiteiten speciaal voor gemeenten en provincies geeft, aan de hand van concrete praktijkvoorbeelden uit de sector, een compleet overzicht van alle ontwikkelingen die betrekking hebben op uw jaarrekening.