Trends en ontwikkelingen in Onderwijs & Technologie

Een verslag van Ank Dierckx over het Nationaal Hoger Onderwijs Congres 2014

Ik woonde de masterclass van Erik Woning bij tijdens het Hoger Onderwijs Congres 2014 in Amstelveen. Erik werkte bij Kennisnet en sinds twee maanden werkt hij als Onderwijsadviseur bij de TU Delft. Hij neemt ons mee in de diverse nieuwe ontwikkelingen in het gebruik van technologie in het onderwijs.

Erik plaatst de technologische ontwikkelingen in een veel breder kader. We gaan een toekomst in waarbij beroepen misschien wel overgenomen gaan worden door robots. In de productie van auto’s en ons eten is al heel veel geautomatiseerd. Maar het gaat straks ook komen in de beveiliging, de zorg en in al het werk waar je de zogenaamde ‘low-skills-jobs’ kunt vinden.

Kortom, onze wereld gaat overspoeld worden met techniek en we gaan het straks heel gewoon vinden.

Techniek in het onderwijs

Dit wordt de realiteit, de wereld van de studenten die we nu opleiden. Het is belangrijk dat wij met ons onderwijs aansluiten bij die belevingswereld. Van groot belang dus dat we aandacht geven aan technologie in het leren en onderwijs. Juist daar kunnen we het niet buiten de deur houden.

We gaan eerst even terug naar onze eigen beleving met techniek in het leren… De TV-kar wordt binnengereden! Ken je dat gevoel nog van de lagere school? Hoera, dit wordt een leuke middag! Een voorbeeld om aan te geven dat we zelf ook graag met andere middelen werkten in onze jonge jaren.

In het verleden zijn er al verwachtingen/wensen uitgesproken over techniek die nu mogelijk is. Edward Thorndike (1912) zei: hoe fijn zou het zijn dat je pas naar een volgende pagina in een boek zou kunnen als je de eerste pagina volledig gegrepen had? Dat kan dus nu met internet.

Online instrumenten, zoals Kahoot

We gaan aan de slag met vragen via Kahoot. Een online instrument om vragen te stellen aan de hele groep. Ieder heeft wel een smartphone nodig of een tablet/laptop. Het heeft game-principes zoals een ranglijst en een timeslot. Meteen is er veel hilariteit en animositeit. Iedereen is zeer gefocussed en wil winnen.

Een erg leuke manier om ieder bij de les te houden. Aan de hand van de antwoorden vertelt Erik meer over de thema’s die in de vragen aan bod komen. Leuk om te ervaren hoe zo’n instrument werkt en je neemt de stof makkelijker op.

Ik merkte dat het sneller ging omdat ik snel kon inloggen. De eerste keer dat ik aan een Kahoot-quiz meedeed was ik laat omdat het inloggen niet lukte. Dat gaf stress.

Online-instrumenten moeten vooral ook echt heel makkelijk te gebruiken zijn, merk ik, anders wordt het een frustratie en afleider. Het kost in de les  iets meer tijd en geduld om ieder te laten inloggen (technische ondersteuning). Alhoewel tijdens onze sessie blijkt dat men elkaar prima helpt.

Kennisnet heeft een Hype cycle gepubliceerd op basis van onderzoek van Gartner. In de hype cycle zijn de verwachtingen van gebruikers van nieuwe technologie afgezet in de tijd. Ook geeft de hype cycle de mate van adoptie aan.

Quantified self, smart buildings, do it yourself en adaptieve content zijn ontwikkelingen waarvan we veel verwachten. Tegelijkertijd zijn het ontwikkelingen die mogelijk wel 5-10 jaar nodig hebben voordat we ze helemaal accepteren.

Learning analytics en de persoonlijke leeromgeving zijn ook zaken waar we veel tijd voor nodig zullen hebben om het te accepteren. Onze verwachtingen van cloud computing, devices en connectiviteit zijn gemiddeld en voor deze middelen hebben we minder tijd nodig om te accepteren.

Andere ontwikkelingen in technologie in het onderwijs

Erik laat een aantal concrete ontwikkelingen de revue passeren.

Big Data

We verzamelen steeds meer data. Niet alleen in het leren, maar ook in ons dagelijkse leven. Denk bijvoorbeeld aan het armbandje van FitBit, die data kan verzamelen over het aantal stappen die je zet, hoeveel uren je slaapt, hoeveel trappen je loopt etc. De data kun je inzien via een app. Je kan de data voor jezelf houden, maar je kan ook een competitie aangaan met anderen. Erik vindt het vooral interessant als bewustwording.

Een stapje verder gaat het OM Signal-shirt. Dat houdt bijvoorbeeld data over je ademhaling en je hartslag bij. Voor gezonde mensen misschien overdreven, maar je kunt je voorstellen dat het in de zorg goed toepasbaar is.

Deze tools en toepassingen vallen binnen het ‘quantified self’. Mensen vinden het leuk om te gebruiken. Maar er zijn ook gevaren. Wat bijvoorbeeld als je zorgverzekeraar toegang heeft tot deze informatie. Hoe zit het met de privacy? Daar is nog weinig over bekend.

Waarom komt deze technologie in de belangstelling? Erik geeft aan dat het inspeelt op de behoefte van mensen om te meten. De belangstelling is vooral ontstaan vanwege de fun. Steeds meer bedrijven zien de (commerciële) mogelijkheden om deze data te gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan de zorg of de sport. Met Big Data kun je trends en patronen ontdekken met behulp van een computer-analyse.

In het onderwijs kun je data verzamelen ten behoeve van didactiek, tempo en leerpad. Met name of de leeractiviteit rendement heeft. In het onderwijs evalueren we veel, maar we meten weinig het rendement. Ook geeft dit de mogelijkheid om leerlingen zelf inzicht te geven in het keerproces. Nu ligt dat inzicht voornamelijk bij de docent. Bij grote groepen studenten kan een docent onmogelijk elke student persoonlijk van feedback voorzien en in die situaties kan een sterk hulpmiddel zijn.

Gratis onderwijs & MOOCs

Khan Academy is een goed voorbeeld waar lesmateriaal ontwikkeld wordt dat door heeft veel mensen gratis gebruikt kan worden. Denk aan rekenonderwijs. Khan Academie geeft stap voor stap aan hoe je tot een wiskundige oplossing komt.

De Gartner Hypecycle geeft aan dat MOOCs nooit het stadium van productiviteit zullen bereiken. Oftewel: het is geen blijvertje. Oeps, klopt dat?

Hier wel nuance nodig, geeft Erik aan. Want wat is productiviteit? Veel geld verdienen? Dat iedereen die zich inschrijft ook de eindstreep of zelfs een diploma behaalt? Misschien is de mogelijkheid voor hoogleraren en universiteiten om zich te profileren, wel van veel groter belang!

De opbrengst van MOOCs is nog onduidelijk. Belangrijk is om er ervaring mee op te doen. Om je voor te bereiden op een toekomst waarin steeds meer studenten zullen komen die geheel anders met informatie omgaan (als gevolg van alle technologische mogelijkheden).

Games

Xbox 360 bracht in 2009 een spel op de markt dat echte interactie met een persoon mogelijk maakt: Project Natal. Het team heeft dit spel terug gehouden van de markt, omdat het marketingteam dacht dat de consument er nog niet aan toe was. Het zou te persoonlijk worden.

Na deze toelichting gaan we met elkaar in gesprek: welke ‘problemen’ kom je tegen in de praktijk? Het meest gehoorde is toch wel dat er veel initiatieven zijn, maar dat je niet goed weet waar die te vinden zijn. Er zou meer onderling gedeeld moeten worden: tussen collega’s op hogescholen, maar ook tussen hogescholen.

Iemand noemde dat een maandelijkse bijeenkomst om zaken uit te wisselen en om van elkaar te leren goed werkt. Een andere hogeschool had zelfs een wedstrijd uitgezet onder docenten.

Innovatie

Tot slot deelt Erik nog met ons een instrument om de innovatieve slag te maken: de Doe-Het-Toolkit. 

Meer info: E.j.l.woning@tudelft.nl