Om de twintig gebieden van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV) te ondersteunen bij het verbeteren van de leefbaarheid zijn de middelen vanuit de SPUK Kansrijke Wijk 2026-2028 toegekend. Het Rijk stelt hiervoor ruim € 400 miljoen beschikbaar. Hiermee voeren de NPLV-gebieden interventies uit die bijdragen aan betere kansen en meer perspectief voor bewoners.
Minister Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening): “De fysieke leefomgeving in kwetsbare wijken zoals die van het NPLV staat onder druk. Daarom bouwen we meer betaalbare woningen, verbeteren we de bestaande woningvoorraad en investeren we in maatschappelijke voorzieningen. Maar er is meer nodig om bewoners perspectief te bieden. Met de SPUK Kansrijke Wijk kunnen we de kansen op werk vergroten, geldzorgen verminderen, onderwijsachterstanden bij kinderen voorkomen en gemeenschappen versterken.”
Gebundelde geldstroom
Voor deze tweede tranche van de SPUK Kansrijke Wijk 2026-2028 zijn middelen gebundeld van de ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (€ 327 miljoen), Sociale Zaken en Werkgelegenheid (€51 miljoen) en Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (€30 miljoen). In de SPUK Kansrijke Wijk 2023-2025 was €256 miljoen beschikbaar.
Bewoners in deze gebieden hebben vaak te maken met meerdere uitdagingen op het gebied van wonen, werk, onderwijs, gezondheid en veiligheid. Vanuit de SPUK Kansrijke Wijk kunnen de NPLV-gebieden de middelen integraal inzetten voor een samenhangende aanpak op meerdere leefdomeinen.
School & Omgeving
Twaalf NPLV-gebieden hebben via de SPUK Kansrijke Wijk het programma School & Omgeving aangevraagd. Hiermee wordt gewerkt aan brede talentontwikkeling. In de NPLV-gebieden biedt het naschoolse programma extra activiteiten op het gebied van sport, cultuur, cognitieve ontwikkeling en sociale ontwikkeling.
Zo werken in Vlaardingen Westwijk in het stage- en talenthuis LevelUp scholieren onder begeleiding aan hun persoonlijke en maatschappelijke ontwikkeling. Ook krijgen de jongeren begeleiding richting passende stages en kunnen ze zich oriënteren op hun toekomst en loopbaan.
Ontwikkeling Jonge kind, vroegschoolse educatie
Tegelijkertijd zet Vlaardingen Westwijk via de SPUK Kansrijke Wijk in op het versterken van de voor- en vroegschoolse educatie voor het verkleinen van onderwijsachterstanden. Zo worden vierjarigen met een ontwikkelachterstand in een kleinschalige groep voorbereid op de kleuterklas. Naast het verbeteren van hun taalvaardigheid leren zij sociale vaardigheden. Ook worden extra beroepskrachten ingezet in groep 1 en 2 die gerichte ondersteuning kunnen geven aan kinderen die dat nodig hebben.
De Sterke (West)wijk-aanpak richt zich op zijn beurt op het activeren van alleenstaande moeders in de bijstand, het versterken van sociale netwerken en het vergroten van de sociale cohesie in flats en buurten. Een sterke omgeving bevordert de ontwikkeling van een kind.
Martijn Sanders, directeur Kansengelijkheid en Onderwijsondersteuning bij het ministerie van OCW en rijksvertegenwoordiger Vlaardingen Westwijk: “De integrale aanpak die de NPLV-gebieden mogelijk kunnen maken via de SPUK Kansrijke Wijk werkt zichtbaar. De korte lijntjes tussen partners in de wijken zorgen voor meer samenwerking. Als Rijk zijn we intensief betrokken bij de NPLV-wijken. Deze wijken en hun bewoners vragen om nabijheid van alle partijen.”
Re-integratie en preventie geldzorgen
De NPLV-gebieden zetten met de SPUK Kansrijke Wijk tevens interventies in om de kansen op werk te vergroten en geldzorgen en schulden te voorkomen. In Arnhem Oost richt de interventie Geitenkamp Werkt! zich op het begeleiden naar werk en/of het verbeteren van de sociaaleconomische positie van jongvolwassenen. Door samenwerking met wijkorganisaties wordt tevens bijgedragen aan het versterken van de sociale cohesie in de wijk.
Roelien Kamminga, burgemeester van Groningen en voorzitter Maatschappelijke Coalitie Groningen-Noord:
“Bewoners in de NPLV-gebieden zoals Groningen-Noord kampen vaak met een combinatie van problemen als werkloosheid, armoede, onderwijsachterstanden, woonproblematiek, een slechte gezondheid en veiligheidsissues. Met onder meer de SPUK Kansrijke Wijk versterken we de leefbaarheid in de wijken verder.Met het integrale programma voor jonge kinderen – denk aan laagdrempelige kinderopvang en onze extra beroepskrachten in het onderwijs als brugfunctionarissen – bieden we kinderen een sterke start. Tegelijkertijd bieden we ouders de kans om actief deel te nemen aan de maatschappij, of het nu gaat om scholing of begeleiding naar werk.
We geloven nadrukkelijk in samenwerking met lokale partners en bewoners, en in een sterke wijk als basis. Om die reden doe ik, ook namens alle betrokken burgemeesters, een beroep op het nieuwe kabinet om het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid in de toekomst structureel te financieren. Want samen maken we écht het verschil.”
Maatschappelijke samenhang
Voor het versterken van de maatschappelijke samenhang organiseren verschillende NPLV-gebieden interventies gericht op bewonersbetrokkenheid, stimuleren van ontmoeting, actief burgerschap en weerbaarheid. Zo koken wijkconciërges in Dordrecht West iedere week samen met bewoners een maaltijdsoep in het buurtsoepcafé. En in Leeuwarden Oost worden de sociale voedseltuinen uitgebreid. Deze tuinen bieden bewoners met een krappe beurs niet alleen voedsel en ontmoeting, maar fungeren ook als leerplek waar scholieren kennismaken met natuur en duurzaamheid.
Financiële educatie
Om armoede en schulden te voorkomen worden in de NPLV-gebieden met de SPUK Kansrijke Wijk interventies ingezet op het gebied van financiële educatie. Amsterdam Nieuw-West werkt bijvoorbeeld aan een training die ouders concrete handvatten biedt om hun kinderen verantwoord met geld te leren omgaan. Ook de samenwerking rond dit thema met onder andere brugfunctionarissen op de basisschool en de Amsterdamse Familieschool wordt verbeterd.
Wil jij een effectieve aanpak creëren voor de leefbaarheid in jouw wijk?
Als wijk- of gebiedsmanager speel je een cruciale rol in het initiëren en ondersteunen van projecten die de leefbaarheid in jouw werkgebied versterken. Tijdens de opleiding Wijk- en Gebiedsmanager:
- Pak je de relevante thema’s aan met behulp van een wijkanalyse en –aanpak
- Stimuleer je de samenwerking tussen partners en met bewoners
- Maak je de resultaten en effecten van jouw aanpak zichtbaar
- Versterk je de erkenning & waardering van je inzet door bewoners & partners
- Speel je in op de huidige en toekomstige ontwikkelingen in jouw wijk of gebied
5 dagen – start 14 april 2026 in Utrecht – meer informatie >>
SBO Blog Het blog van Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid
