Wat zijn de lessons learned van het Landelijk Operationeel Team Corona (LOT-C)?

Het LOT-C is in maart opgezet door het Landelijk Operationeel Coördinatiecentrum (LOCC) in Driebergen. Er werken collega’s vanuit alle hulpverleningsdiensten en andere landelijke partijen zoals het Rode Kruis, TNO, Defensie en het RIVM. Het LOT-C is in het leven geroepen om Corona gerelateerde informatie te vergaren, te verwerken en te verspreiden. Hierbij wordt zeker niet alleen naar de medische kant van het verhaal gekeken. Het LOT-C kijkt heel breed naar de effecten van de Coronacrisis en aanschouwt dus ook bijvoorbeeld de sociaalmaatschappelijke en economische effecten van de crisis.

Hugo Tempelman, specialist multidisciplinaire voorbereiding bij de Veiligheidsregio Flevoland, heeft de afgelopen maanden een belangrijke rol gepeeld binnen dit team. In deze blog deelt hij zijn ervaringen en lessons learned!

Zonder goede informatie geen goede oordeelsvorming en dus geen goede besluiten!

Het LOT-C is in het leven geroepen omdat de bestaande crisisstructuren niet konden voldoen aan de informatiebehoefte. Veiligheidsregio’s, partners en landelijke crisisstaven hebben en hadden behoefte aan relevante en geverifieerde informatieproducten en adviezen t.b.v. hun eigen besluitvorming.

Het LOT-C bestaat uit zeven secties met elk hun eigen aandachtpunten en scope:

Zelf maak ik deel uit van sectie 3. De doelstellingen van deze sectie zijn:

1. Creëren van voorspellend vermogen over de crisis ten behoeve van het optreden van Veiligheidsregio’s en samenwerkingspartners in de hulpverlening.
2. Bieden van duiding van scenario’s welke impact hebben/kunnen krijgen op de capaciteiten en handelingsperspectieven van Veiligheidsregio’s en samenwerkingspartners in de hulpverlening.
3. Opstellen van handelingsperspectieven voor Veiligheidsregio’s en samenwerkingspartners in de hulpverlening in relatie tot de verwachte ontwikkeling in het scenario.
4. Geven van operationeel advies aan LOCC-N gebaseerd op de scenario’s en verwachte knelpunten in het optrede van Veiligheidsregio’s en samenwerkingspartners in de hulpverlening.

3 geleerde lessen van de afgelopen periode

1. Denk voordat er een crisis in alvast na over organisatiestructueren en de ondersteuning daarvan
Het LOT-C is een tijdelijke organisatie die vanaf nul is opgebouwd. Dit heeft veel tijd en energie gekost. Vanaf dag 1 hebben we de ‘klanten’ willen bedienen met informatie(-producten) terwijl de organisatie nog in opbouw was. Dit is verre van ideaal. Het zou helpen om in de ‘koude’ fase, dus wanneer er nog geen crisis is, alvast na te denken over organisatiestructuren en de ondersteuning ervan. Dit scheelt veel tijd in de uitvoering!

2. Zorg voor een goede verbinding tussen het Rijk en de Veiligheidsregio.
Wat in het eerste punt benoemd is geldt nu eigenlijk ook: zorg dat het contact (concreet!) tussen verschillende (bestuurs-)lagen in de ‘koude’ fase is ingeregeld. Niets is zo vervelend om in de crisisfase (of warme fase) nog te moeten uitvinden met wie je zaken moet doen.  Of waar je relevante informatie vandaan kan halen.

3. Richt planvorming in op een zodanige wijze dat je snel en flexibel kan reageren op de ontwikkelingen van een crisis.
Het plan is niet leidend maar wat we gezamenlijk willen bereiken of willen voorkomen moet de boventoon voeren. Te starre plannen of procedures zorgen ervoor dat er niet snel gereageerd kan worden. Het plan wordt dan een doel op zich en niet het behalen van gezamenlijke doelstellingen. Een stap in de goede richting is het opzetten van een monitoringorganisatie die middels een aantal belangrijke factoren (van invloed) kan bewaken of er dreigingen zijn of kunnen ontstaan. Mocht er in een vroeg stadium ‘alarmbellen’ gaan rinkelen dan heeft een regionale crisisorganisatie tijd gewonnen om op de juiste wijze op te treden. Zo loop je niet achter de feiten aan.

Tips van het Landelijk Operationeel Team Corona (LOT-C) voor jou

1. Richt het informatiemanagement proces goed in. Niet alleen vanuit de ICT-gedachte (denk aan LCMS) maar ook juist vanuit de gedachte welke behoefte je hebt om goede besluiten te nemen.

2. Kijk breed in je eigen organisatie: welke teams of afdelingen maken (informatie-)producten die zowel in de koude als warme fase goed te gebruiken zijn? Maak hierover concrete afspraken

3. Kijk breed buiten je eigen organisatie: welke partners en kennisinstituten zijn er in Nederland die een bijdrage kunnen en willen leveren om een gezamenlijk probleem aan te pakken? Denk hierbij aan universiteiten, hogescholen, planbureaus zoals het Sociaal Cultureel Planbureau en het Centraal Planbureau. Deze zitten niet vanzelfsprekend aan tafel bij

Meer weten?

• Tijdens de opleiding Beleidsmedewerker Openbare Orde en Veiligheid leer je een lokaal integraal veiligheidsbeleid opstellen voor jouw gemeente.
• Tijdens de cursus Wet- en regelgeving in Openbare Orde en Veiligheid leer je van experts wat de (nieuwe) wetten op openbare orde en veiligheid betekenen voor jouw uitvoeringspraktijk.
• Leer tijdens de opleiding Coördinator Evenementenveiligheid hoe je samen met jouw publieke en private partners de veiligheid bij evenementen waarborgt.
• Tijdens de cursus (Nood)bevoegdheden, rampenbestrijding & crisisbeheersing leer je de juiste bevoegdheden inzetten voor het handhaven van de openbare orde en veiligheid in jouw gemeente.