Wel of geen bewonersbijeenkomst organiseren in geval van overlast?

Bij overlast is er vaak veel aandacht voor de overlastgever. Het is echter ook heel belangrijk om aandacht te besteden aan omwonenden.

De voordelen om een bijeenkomst te organiseren voor omwonenden:

• Informatie: Ze kunnen over belangrijke informatie beschikken
• Nazorg: Zij zijn ook slachtoffer van de overlastgever. Omwonenden kunnen bijvoorbeeld iets choquerends gezien hebben of zich onveilig voelen. Het is daarom belangrijk om hen nazorg te verlenen
• Oplossing: Omwonenden kunnen meehelpen in een oplossing of er zelf onderdeel van zijn. Als zij bijvoorbeeld weten op welke signalen zij moeten letten, kunnen zij eerder aan de bel trekken.
• Vertrouwen: Door omwonenden bij  een aanpak betrekken draagt bij aan het vergroten van vertrouwen in instanties en overheid. Omwonenden hebben bijv. vaak al iets gemeld en horen daar nooit meer over, terwijl hulpverlening er achter de schermen druk mee bezig is. Vervolgens gaan ze het niet meer melden, terwijl we dat juist hard nodig hebben.
• Saamhorigheid: omwonenden zitten allemaal in dezelfde situatie. Vaak kennen zij een buurman nog niet goed en breng je hen via een bijeenkomst met elkaar in contact. Je creëert hiermee ook draagvlak en saamhorigheid.

Goede voorbereiding is essentieel

Echter, het organiseren van bewonersbijeenkomst kan ook risico’s met zich mee brengen. Je wilt het probleem namelijk niet uitvergroten. Het is daarom essentieel om een bewonersbijeenkomst voor te bereiden. Dit vraagt de volgende stappen:

1. Doelgroep: bepaal wie je uitnodigt voor de bijeenkomst
2. Het doel van de bijeenkomst: het doel van jouw bijeenkomst bepaald de manier waarop je mensen wilt informeren. Als er bijvoorbeeld veel weerstand is, dan kun je beter 1-op-1 gesprekken voeren. Je wilt namelijk niet dat het eindigt in een klaaguurtje.
3. Bepaal de manier waarop: een bewonersbijeenkomst hoeft niet altijd een bijeenkomst in een zaal te zijn, waarbij je veel mensen uitnodigt. Het kan ook in de vorm van;
   a: Per brief
   b: Individueel (langs de deuren)
   c: Portiekgesprek: alleen met de mensen van een portiek
4. Verwachtingspatroon van omwonenden: achter het verwachtingspatroon waarom mensen naar de bijeenkomst willen komen. Is er bijvoorbeeld sprake van een gezinsdrama en zijn mensen op zoek naar steun bij elkaar? Of komt er een nieuw asielzoekerscentrum? Want dan heb je grote kans dat alleen de ontevreden omwonenden naar de bijeenkomst komen. De mogelijke kleine groep die het hardst roept overschaduwd dan wellicht de meerderheid die het prima vinden maar zich niet meer durven uitspreken.
5. Neem de voorkennis van bewoners mee in jouw plan. Als professional ben je dagelijks bezig met leefbaarheid en veiligheid, maar een bewoner heeft meestal geen wettelijke kennis. Bewoners denken vaak dat iemand die bijvoorbeeld verward gedrag vertoont door de gemeente achter de tralies gezet kan worden. Neem bewoners mee in jouw kaders zodat zij beter begrijpen wat jij kan en mag regelen.
6. Achterhaal of er ‘oude’ pijn zit. Hierbij kun je denken aan klachten over reparaties van een wooncomplex. Als hier onvrede over heerst, kunnen mensen naar jouw bijeenkomst gaan -die mogelijk over een totaal ander onderwerp gaat- om hun onvrede over bepaalde zaken te uiten.
7. Zorg dat jouw stakeholders op 1 lijn zitten over het doel van de bijeenkomst. Wanneer politie, gemeenten en hulpverlening gezamenlijk aanwezig zijn op de bijeenkomst, is het belangrijk dat je eenheid uitstraalt en elkaar niet tegenspreekt.

Werk scenario’s uit

De laatste belangrijkste tip is: werk verschillende scenario’s uit. Een bewonersbijeenkomst is zoveel meer dan het regelen van een ruimte en omwonenden uitnodigen. Je moet je goed beseffen dat je iets publiekelijk maakt en het voor maximale exposure zorgt. In sommige gevallen is er zelfs pers aanwezig. Door vooraf goed na te denken over de eerder genoemde stappen, kun je met een bewonersbijeenkomst ook bereiken wat je voor ogen had. Door een aantal scenario’s uit te werken, kun je snel inspelen op veranderingen die tijdens de bijeenkomst plaatsvinden.

Meer weten?

Tijdens de opleiding Overlast in de Wijk neemt docent Francis Saathof je mee in het verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid binnen jouw regio/gemeente. Je leert de overlastgever de juiste hulpverlening aan te bieden, maar ook te werken aan een duurzame oplossing voor de omgeving.