Nieuw initiatief OM: meer mogelijkheden kosten te verhalen op criminelen

Onlangs heeft de rechtbank in Den Haag een voor het Openbaar Ministerie positieve uitspraak gedaan: vanaf nu kan het OM (civiel conservatoir) beslag leggen op waardevolle spullen van veroordeelden, om daarmee de kosten van bijvoorbeeld ontmanteling van een drugslab te betalen.

Aanleiding

Bij drie verdachten uit Noord-Holland werd in 2024 een drugslab gevonden. Zij werden veroordeeld tot een gevangenisstraf en een ‘maatregel kostenverhaal’. Dat betekent dat de verdachten de door de politie gemaakte kosten om het drugslab weg te halen en de troep op te ruimen, uit eigen zak moeten terugbetalen aan de Staat. In deze zaak waren de kosten €100.000 per persoon. Het OM zag dat één van hen een eigen woning heeft. Die is geld waard en daar werd dus beslag op gelegd.
 

Waar een wil is…

Volgens het strafrecht kun je wel beslag leggen om bijvoorbeeld schadevergoeding aan slachtoffers van een misdrijf te betalen, of boetes af te betalen. Waarom kan dat eigenlijk niet voor de kostenverhaalmaatregel, vroeg het OM zich af. Dit lijkt te zijn vergeten in de wet, daarom ging het OM op zoek naar een andere juridische oplossing om hetzelfde doel te bereiken. Dat gebeurde door een aantal ‘afpakmedewerkers’ van het OM, met hulp van een civiel adviseur van het Functioneel Parket en de landsadvocaat. Aan de civiele rechter werd gevraagd om beslagverlof voor de woning te krijgen. Dat betekent toestemming krijgen om beslag te leggen op de woning.
 

… is een weg

In maart van dit jaar heeft de civiele rechter het beslagverlof verleend en dat is goed nieuws. Dit betekent namelijk dat er vanaf nu een extra mogelijkheid is om vermogen af te pakken van criminelen die zich bezighouden met synthetische drugslabs en hennepteelt. Zij draaien op voor overheidskosten die zijn gemaakt voor vernietiging van voorwerpen die ernstig gevaar opleveren voor de leefomgeving of volksgezondheid. Dat is winst voor de samenleving en biedt de mogelijkheid om in toekomstige drugszaken (civiel conservatoir) beslag te leggen.
 

Gevaar en schade

De maatschappelijke schade van hennepkwekerijen en drugslabs is enorm. Uiteraard zijn drugs schadelijk voor de gezondheid van de gebruiker. Maar ook het milieu is de dupe, door bijvoorbeeld het dumpen van drugsaval in de natuur. Bovendien zijn er gevaren voor de ‘koks’ die de drugs bereiden en elke dag met chemicaliën werken. Explosiegevaar en brand zijn andere grote risico’s, waarbij regelmatig onschuldige slachtoffers vallen, zoals omwonenden.  

Bron: OM.nl – 17 mei 2025

Meer weten?

Tijdens de opleiding Beleidsmedewerker Openbare Orde en Veiligheid leer je een lokaal integraal veiligheidsbeleid opstellen voor jouw gemeente.
Tijdens de cursus Wet- en regelgeving in Openbare Orde en Veiligheid leer je van experts wat de (nieuwe) wetten op openbare orde en veiligheid betekenen voor jouw uitvoeringspraktijk.
Tijdens de opleiding Aanpak overlast in de wijk leer je van praktijkcases over explosies in de wijk, overlastgevende jongeren, statushouders en personen met onbegrepen gedrag.
Tijdens de opleiding Adviseur Zorg en Veiligheid leer je de samenwerking tussen betrokken zorg- en veiligheidspartners organiseren en regisseren
Tijdens de cursus Aanpak Zorgcriminaliteit & Zorgfraude leer je zorgfraude herkennen, aanpakken en voorkomen
Tijdens de opleiding Informatiegestuurd adviseren OOV helpt je een goede informatiepositie opbouwen
Tijdens de cursus Aanpak complexe woonoverlast leer je woongenot terugbrengen en werk je aan een duurzame oplossing voor de overlastgever.
Tijdens de opleiding Aanpak van jeugdcriminaliteit en jeugdgroepen leer je om met ketenpartners tot een preventieve integrale aanpak te komen.
Tijdens het congres Jonge aanwas uit de jeugdcriminaliteit hoor je hoe je tot succesvolle samenwerkings- verbanden komt bij de aanpak van jonge aanwas
Tijdens de opleiding Coördinator Evenementenveiligheid leer je omgaan met risico’s zoals te grote bezoekersstromen, onvoorspelbare weersomstandigheden, excessief drugsgebruik en maatschappelijke onrust
Tijdens de opleiding Bibob coördinator leer je hoe je de wet Bibob toepast in jouw gemeente.
Tijdens de opleiding Personen met onbegrepen gedrag krijg je praktische handvatten en theoretische kaders om dit gedrag te begrijpen en beïnvloeden
Tijdens de jaaropleiding Integrale aanpak van ondermijning leer je hoe je verantwoording aflegt over de aanpak van ondermijning in jouw regio.
Tijdens de cursus Bestuurlijke aanpak van ondermijning leer je hoe je voorkomt dat criminele organisaties zich vestigen in jouw gemeente.
Tijdens de opleiding coördinator nazorg ex-gedetineerden leer je hoe je komt tot een sluitende aanpak van ex-gedetineerden in jouw gemeente.
Tijdens de opleiding Wijk- en gebiedsmanager wordt aan de hand van zowel theorie als praktijkvoorbeelden uiteengezet hoe een strategie die zich richt op gedragsverandering richting verduurzaming niet los gezien kan worden van een participatiestrategie gericht op de wijk.
Ondermijning is niet alleen een veiligheidsprobleem maar ook een sociaal maatschappelijk probleem. Alle antwoorden en actualiteiten tijdens het congres Ondermijning