SBO Blog Het blog van Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid
Het Nederlandse systeem voor langdurige ondersteuning en zorg aan ouderen en mensen met een psychische, lichamelijke, verstandelijke of zintuiglijke beperking gaat vanaf volgend jaar ingrijpend veranderen. In dit blog lopen we kort door het huidige stelsel, de veranderingen in 2014 en de toekomstige wijzigingen in 2015. Voor een volledig overzicht en uitgebreide toelichting verwijzen we u naar bijgaand whitepaper van Zorg Zaken Groep Juristen & Adviseurs.
Verleden: het stelsel van de (langdurige) zorg
- De Zorgverzekeringswet (Zvw)
De Zvw geeft aan op welke medisch noodzakelijke zorg iemand recht heeft. - De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ)
De langdurige zorg voor ouderen, chronisch zieken en gehandicapten wordt betaald vanuit de AWBZ. - De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)
De Wmo is een vangnetvoorziening. De wet regelt dat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen en dat ze daarbij de hulp en ondersteuning krijgen die ze nodig hebben.
Heden: wijzigingen langdurige zorg in 2014
Een aantal van de wijzigingen in de langdurige zorg geldt al vanaf 1 januari 2014 of gaat dit jaar gelden. Voor zorgaanbieders zijn er twee belangrijke wijzigingen, namelijk:
- Invoering trekkingsrecht voor pgb-houders in fases. Cliënten krijgen hierin geen pgb op hun eigen rekening, maar wordt het pgb door het zorgkantoor overgemaakt aan de Sociale Verzekeringsbank (SVB).
- Extramuralisering: langer thuis wonen. Vanaf 1 januari 2014 krijgen ouderen niet langer een indicatie voor zorgzwaartepakket 3 (ZZP VV3), maar een indicatie voor extramurale zorg. Dit betekent dat zij langer thuis blijven wonen en dat zij voortaan thuis zog en ondersteuning krijgen.
Toekomst: wijzigingen langdurige zorg in 2015
Per 1 januari 2015 treedt het nieuwe stelsel langdurige zorg in werking. Naast de intrede van drie nieuwe wetten, krijgt u te maken met een aantal grote veranderingen:
- Extramuralisering van de AWBZ. Dit betekent dat cliënten met een lichte zorgvraag zo lang mogelijk in hun eigen vertrouwde omgeving blijven wonen. Hierin worden zij ondersteund vanuit hun eigen omgeving, vanuit de gemeente via de Wmo 2015 en vanuit de zorgverzekeraar met thuiszorg.
- De langdurige geestelijke gezondheidszorg. De langdurige GGZ die op behandeling is gericht (GGZ-B) gaat gedeeltelijk over naar de Zvw en gedeeltelijk naar de Wlz. De zwaarste cliënten gaan naar de Wlz en cliënten waarvan de zorgvraag minder zwaar is gaan naar de Zvw.
- Beschermd wonen onder GGZ-C. De niet op behandeling gerichte GGZ-C gaat naar de nieuwe Wmo en komt daarmee onder de verantwoordelijkheid van gemeenten. Alle GGZ-C cliënten gaan per 1 januari direct over naar de gemeenten, wel geldt voor hen een overgangsregeling.
- Persoonsgebonden budget: Per 1 januari 2015 geldt voor iedere pgb-houder het trekkingsrecht. Dit houdt in dat het pgb niet meer naar de rekening van de cliënt wordt overgemaakt maar naar de Sociale Verzekeringsbank (SVB).
- Jeugdzorg naar gemeenten: voor personen onder de 18 jaar gaan de meeste vormen van zorg naar de gemeenten. Dit wordt geregeld in de nieuwe Jeudgwet en de nieuwe Wmo.
3 nieuwe wetten in 2015
De Wet langdurige zorg (Wlz)
De Wlz gaat de zwaarste langdurige zorg vergoeden voor mensen die niet meer thuis kunnen wonen. Het gaat hier om mensen met een blijvende zorgvraag en die daardoor permanent toezicht of 24-uurszorg nodig hebben.
De Wet maatschappelijke ondersteuning 2015
In de Wmo staan de eigen verantwoordelijkheid van de burger en zijn sociale netwerk voorop. In de Wmo 2015 is de gemeente pas aan zet als de burger het niet lukt om (met hulp van zijn sociale omgeving) te participeren en zelfredzaam te zijn. In dit geval beslist de gemeente tot een maatwerkvoorziening die is afgestemd op de behoeften, persoonskenmerken en mogelijkheden van een persoon en bestaat uit een geheel van diensten, hulpmiddelen, woningaanpassingen en andere maatregelen.
Het Zorgverzekeringsbesluit
Een van de wijzigingen in het Zorgverzekeringsbesluit is de overgang van de extramurale verpleging van de AWBZ naar de Zvw. Dit geldt ook voor 95% van de extramurale persoonlijke verzorging. Om deze overgang te realiseren worden de verzekerde prestaties van de Zvw uitgebreid met de prestatie “Wijkverpleging”. Verzekerden met een aanspraak op wijkverpleging komen onder bepaalde voorwaarden in aanmerking voor een Zvw-pgb.
