Een goede jaarrekening is een jaarrekening zonder grote verrassingen

Chris Blaauw, projectleider/controller bij de gemeente Groningen, verzorgt op het seminar Jaarrekeningactualiteiten Gemeenten en Provincies 2018 een workshop over het belang van prognosticeren. “Je wilt voorkomen dat de gemeente voor verrassingen komt te staan.”

Wat zijn volgens u de huidige meest belangrijke aandachtspunten voor verslaggeving?

“Goede verslaggeving informeert de gemeente over waar de gemeente staat ten opzichte van de begroting en het collegeprogramma. Dat doe je met duidelijke prestatie-indicatoren, die je laten zien wat er bereikt is. Verder moet je verslaggeving handvatten bieden om te sturen op de kosten.”

Veel gemeenten kampen met tekorten in het sociaal domein. In Groningen valt dat mee. Komt dat door een goede verslaggeving?

Lachend: “Was dat maar waar! Wat het leven maar zo eenvoudig! Nee, goede verslaggeving is een middel om het gesprek aan te gaan en alle beslisinformatie op tafel te krijgen, maar uiteindelijk besluit de politiek. Soms acht een gemeenteraad een bepaalde budgetoverschrijding acceptabel. De verslaggeving moet dan stuurinformatie leveren, zodat de politiek keuzes kan onderbouwen en ook ziet wat de gevolgen van die keuzes zijn. In Groningen zijn er natuurlijk ook nadelen, met name in de Wmo-begeleiding en Jeugdzorg. En ook in Groningen zijn de resultaten anders dan in de laatste Voortgangsrapportage (prognose).”

Heeft Groningen zijn financiën helemaal op orde?

“Laat ik het zo zeggen: we hebben nog voldoende uitdagingen. Een paar jaar geleden zijn we van accountant gewisseld. De nieuwe accountant legde andere accenten en gaf geen goedkeurende accountantsverklaring af op onze jaarrekening over 2016. Dat zat hem met name in technische aspecten rondom de grondexploitatie. We zijn daarop een project gestart om met de aandachtspunten aan de slag te gaan. Over 2017 hebben we wel een goedkeurende accountantsverklaring gekregen. Daar zijn we trots op. Aan de andere kant realiseren we ons dat er nog genoeg te doen is.”

Wat zijn voor gemeente Groningen de succesfactoren bij de gemeenterekening?

“Wij hebben een aantal bijzonder gedreven financials in dienst, die met hart en ziel voor hun vak gaan. Verder hebben we concerndirecteuren en een wethouder die mensen stimuleren en de ruimte geven. Zij zien in hoe belangrijk goede verslaglegging is en steunen hun medewerkers, ook als er kritiek komt. De wethouder staat voor zijn ambtenaren.”

Uit welke ervaringen heeft u zelf lessen getrokken de afgelopen periode?

“Dat je je in je verslaggeving niet uitsluitend moet richten op de shareholders – met name de gemeenteraad –  maar ook op de stakeholders. Vooral in het sociaal domein is dat belangrijk, omdat wij als gemeente erg afhankelijk zijn van de accountantsverklaringen. Een van onze zorgaanbieders dreigde failliet te gaan en kon geen accountant betalen om een verklaring op te stellen. Daar zijn we zelf naartoe gegaan. We mochten een controle uitvoeren, die voor onze accountant voldoende was. Dat samenspel met die zorgaanbieder voorkwam dat we in de jaarrekening een onzekerheid van € 600.000 moesten opnemen.”

Wat is volgens u de grootste valkuil bij verslaggeving?

“Dat je teveel detailinformatie geeft. Vergelijk je jaarrekening 2017 eens met die van 2000. Waarschijnlijk is die van 2017 de helft dikker. Waarom? Bijna niemand komt verder dan de samenvatting. Beperk je dus tot de hoofdlijnen en publiceer je jaarrekening digitaal, zodat je snel vanuit een programma kunt doorklikken naar de doelen en de financiën en niet zo hoeft te bladeren. Tot slot: beperk het aantal programma’s in je jaarrekening. Wij hebben er in Groningen een stuk of twintig, de gemeente Tilburg maar drie of vier. Dan wordt de jaarrekening vanzelf compacter.”

Seminar Jaarrekeningactualiteiten Gemeenten & Provincies

Op het seminar Jaarrekeningactualiteiten Gemeenten & Provincies 2018 verzorgt u een workshop. Waar gaat die over?
“Een goede jaarrekening bevat in financiële zin geen grote verrassingen en zit dicht bij de prognoses en de voortgangsrapportages. Prognoses zijn heel belangrijk. Neem de wmo: ongeveer tweederde van alle indicaties wordt verzilverd. Eenderde dus niet. Hoe volg ik nou de financiële waarde daarvan? En als aan het eind van het jaar niet alles is afgerekend, hoe onderbouw ik dan wat voor balanspositie ik daar voor opneem? Ik laat zien hoe belangrijk prognosticeren is en hoe we dat in Groningen doen.”

Chris Blaauw verzorgt op de verdiepingsdag op 22 november een workshop over het belang van prognosticeren. Voor meer informatie kunt u de website bekijken.
Bekijk de website