Hoe blijf je als gemeente financieel transparant in Coronatijden?

Als gemeente is het belangrijk om transparant te zijn in de kosten en effecten van de coronamaatregelen en wat aan compensatie vanuit het Rijk wordt verwacht.

Een ding is zeker: de kosten stijgen inmiddels sneller dan de inkomsten bij gemeenten. Meer uitkeringen, een toename in zorgkosten, extra veiligheidsmaatregelen en minder inkomsten vanuit belastingen zijn slechts enkele voorbeelden.

Ook de 2021 begroting is een grote uitdaging. Er dreigt een grote recessie te komen die niemand nog kan overzien. Hoe kun je je als gemeente hierop voorbereiden? Gemeenten worstelen met het inschatten van de financiële risico’s. Tegelijkertijd moeten we er wel voor zorgen dat de gemeenteraad voor de zomer voldoende informatie heeft.

In deze blog ontvang je een drietal tips om de financiële risico’s in je gemeente in kaart te brengen.

1. Kosteninventarisatie

Start met het in kaart brengen van de kosten die je nu maakt en die je verwacht in de toekomst te gaan maken. Zorg dat je geen kosten over het hoofd ziet. Afhankelijk van de situatie in je gemeente kan dit in eerste instantie geregeld worden vanuit Planning & Control, zeker als zij in goed contact staan met andere afdelingen.

Als je merkt dat de input niet toereikend is, kun je de andere afdelingen hierbij betrekken. Een goede inventarisatie kun je namelijk alleen maken als je weet wat er speelt. Maak een lijst waarvan je het idee hebt dat die volledig genoeg is. 

2. Breng de grootste risico’s voor jouw gemeente in kaart

Bij het in kaart brengen van de risico’s is het belangrijk om vooral te kijken naar de lokale situatie. Economische vooruitzichten geven een beeld van de ontwikkelingen maar lokale omstandigheden zeggen nog meer. Spelen er in jouw gemeente bijvoorbeeld veiligheidsissues? In dat geval moet je gaan kijken of je misschien meer handhaving nodig hebt.

Als je de risico’s in kaart hebt kun je deze kwantificeren. Dat kan bijvoorbeeld aan de hand van de 2020/2021 economische impact scenario’s van het Centraal Planbureau.

3. Ontwikkel scenario’s

Op basis van je risico’s kun je een aantal scenario’s ontwikkelen. Het is belangrijk dat je je realiseert dat dit een dynamisch proces is en je de scenario’s regelmatig moet doorberekenen met nieuwe inzichten.

Naast deze drietal tips blijft een aspect boven kei staan: acceptatie is ook een belangrijk onderdeel van dit proces. Helaas is het op dit moment nog onmogelijk om inzicht te hebben in alle financiële gevolgen. Desondanks hopen we dat je met deze tips een sterke start kunt maken in jouw gemeente!