Uitdagingen voor de controller in de publieke sector

We vroegen Goos Minderman, hoogleraar Public Governance, om enkele uitdagingen van de ‘nieuwe’ controller in de publieke sector te schetsen.

Wat verwacht men van de ‘nieuwe’ controller?

Er is geen functie binnen de publieke sector die zo sterk is geëmancipeerd als die van de controller. Tien, twintig jaar geleden lag de focus van deze financiële functie op de verantwoording van middelen op basis van een deugdelijke administratie, ao/ic en jaarrekening.

Nu richt de aandacht zich met name op de doelmatigheidsvraag; in hoeverre dragen de activiteiten van de organisatie bij aan de realisatie van haar (maatschappelijke) doelstellingen? De controller positioneert zich daarmee meer in het strategisch centrum van de organisatie.

“Control is vernieuwd management: met meer flexibiliteit”

Neem de Noord/Zuidlijn hierin als voorbeeld. Van de controller wordt verwacht dat hij/zij antwoord kan geven op de vraag of dit een doelmatige investering is geweest. Dat men niet binnen de financiële kaders is gebleven mag duidelijk zijn. Interessanter is het om te weten hoe het project heeft bijgedragen aan de economische ontwikkeling van Amsterdam, het reduceren van de verkeersdruk, het verbeteren van de leefbaarheid of de winst vanuit het oogpunt van technologische innovatie.

Kortom, de moderne public controller kijkt verder dan de cijfertjes alleen en koppelt (strategisch) beleid aan maatschappelijke doelstellingen. Hij/zij verbindt daarmee alle disciplines binnen de organisatie met elkaar. Van de controller verwachten we ook dat hij of zij los kan komen van de formats en de vinklijstjes: beïnvloeding van gedrag in organisaties is geen exacte wetenschap.

Doelmatigheidsvraag

Waar de meeste controllers moeite mee hebben, is die doelmatigheidsvraag. Hoe realiseer je dat met de publieke middelen het maximale maatschappelijke nut wordt gecreëerd?

Denk bijvoorbeeld ook aan de decentralisatie van de jeugdzorg. Gemeenten worden straks door de burgers afgerekend op de kwaliteit hiervan. Het is uiteraard hun zorg dat er binnen de financiële lijntjes wordt gehandeld, belangrijker is echter de kwaliteit van de geleverde diensten en de tevredenheid van de gebruikers.

Daarin ligt de uitdaging voor de controller: een goede en doelmatige jeugdzorg. Hoe stuur je zo’n netwerk van zorginstellingen, patiënten en ouders aan over de diverse gemeenten heen? Dat vraagt van je dat je over de grenzen van je eigen vakgebied heenkijkt. Dat je in elkaars keuken kijkt en je verdiept in de drivers van de ander om vervolgens een budgetterings- en rapportagecyclus op te zetten die de brug slaat tussen strategie, operatie en doelstellingen.

“Het is duidelijk: het aandachtsgebied van de public controller wordt breder en breder en behelst steeds meer niet-financiële componenten.”

In deze uitspraak schuilt ook het gevaar. Hoe houd je focus én blijf je bij de kern: aan de buitenwereld zichtbaar maken dat je doet wat je belooft. Daarbij passen meer en slimmere beïnvloedingstechnieken dan de bureaucratie! 

Goos Minderman was tussen 2007 en 2017 hoogleraar Public Governance en Public Law aan de VU, momenteel hoogleraar aan de University of Stellenbosch en gastdocent bij de Rotterdam School of Management en andere universiteiten in Nederland en daarbuiten. Ook is hij verbonden aan Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid.

Bent u als controller voorbereid op uw nieuwe rol?

Het is overduidelijk: investeren in de vereiste kennis en vaardigheden als controller is én blijft essentieel. De veranderingen gaan zo hard dat scholing eerder noodzaak dan luxe is. Studiecentrum voor Bedrijf & Overheid heeft samen met Goos Minderman een tweetal specifieke opleidingen ontwikkeld waarin vraagstukken worden aangepakt waarmee de controller binnen de overheid en non-profit sector te maken heeft.

Verkorte Controllersopleiding voor overheid en non-profit

O.a. bovenstaande grootschalige veranderingen in de publieke sector vragen veel van u als public controller. Uw rol als strategisch adviseur wordt dan ook steeds belangrijker, denk aan:

• Decentralisatie van taken en de daarbij behorende verbonden partijen
• Nieuw beleid
• Veranderende politieke krachtenvelden
• Nieuwe samenwerkingsverbanden, etc.

Als controller heeft u vanuit uw financiële en bedrijfsmatige expertise een belangrijke rol bij de implementatie van al deze veranderingen. In vijf dagen worden alle cruciale topics van public controlling besproken waarbij uw praktijksituatie centraal staat.

Lees meer over de Controllersopleiding voor overheid en non-profit

 

Verkorte opleiding Public Control

Deze opleiding biedt u verdieping op strategisch en bestuurlijk terrein, waardoor uw professionaliteit wordt versterkt. Het programma is speciaal ontwikkeld voor ervaren (concern)controllers die de strategische en moeilijke vragen voorgeschoteld krijgen op het gebied van governance, ICT, verandermanagement en risicomanagement.

In 5 dagen gaat u de diepte in met de meest actuele controllersvraagstukken specifiek voor ervaren (concern) controllers die aan de slag willen gaan met het efficiënt (her)inrichten van de controllersfunctie.

Lees meer over de verkorte opleiding Public Control