SBO Blog Het blog van Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid
Risicomanagement staat hoog op de agenda bij veel non-profit organisaties. Het succesvol implementeren van risicomanagement binnen de organisatie is echter vaak een lastige klus.
Wij vroegen een aantal experts naar hun praktijkervaringen en tips rondom risicomanagement.
Gerard Kamps, riskmanager NS Stations
Visie op riskmanagement bij NS Stations
De missie van de afdeling Risk & Audit is tweeledig:
1. Wij helpen de organisatie om de doelstellingen te realiseren
2. Wij helpen ‘de lijn’ bij het optimaliseren van de interne beheersing (good governance)
• ‘De lijn’ heeft de primaire verantwoordelijkheid voor zowel het realiseren van de doelstellingen als voor het optimaliseren van de interne beheersing.
• Risk & Audit neemt die verantwoordelijkheid niet over van ‘de lijn’.
De twee aspecten van de missie geven het gezonde spanningsveld weer. De beheersing optimaliseren kan strijdig zijn met het realiseren van de doelstellingen. Risk & Audit is het onafhankelijk geweten van NS Stations en zal steeds risk-based haar eigen afweging maken en daarover het gesprek zoeken. Door deze missie wordt het risicobewustzijn in de organisatie bevorderd.
Om de missie in de praktijk te brengen, is de volgende visie geformuleerd:
In dialoog met ‘de lijn’ het optimum vinden in het beheerst realiseren van doelstellingen.
• Met ‘de lijn’ als eigenaar en opdrachtgever, levert Risk & Audit expertise en kennis en ervaring vanuit andere bedrijfsonderdelen.
• De dialoog met ‘de lijn’ en met andere betrokken stafafdelingen is cruciaal voor het succes van Risk & Audit. Juist het onderling gesprek en het elkaar kritisch bevragen maakt het mogelijk het optimum te vinden.
René van Beekum, directeur Roboro:
Ik ben er steeds meer achter gekomen dat het succes met betrekking tot het ontwikkelen, implementeren en besturen van business processen alleen tot stand komt via een zorgvuldige en integrale aanpak van gebruikerswensen, proces governance, proces design, proces risicico’s en proces software. Echter proces design en proces contols zijn slechts ondersteunend bij het managen van business processen en de inherente risico’s, de eind- gebruikers en hun managers vormen de belangrijkste schakels in het realiseren van kwaliteit en vereiste performance.
Bekijk het interview met Renë over SAP GRC
Wat is een (grote) valkuil bij risicomanagement en welke oplossing kun je hierbij bieden?
Gertjan Stoker, Managing Partner bij het Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement:
Ik merk dat veel mensen het moeilijk vinden om daadwerkelijk risicomanagement te implementeren in de gehele organisatie. Van de theoretische concepten wordt kennis genomen maar velen wachten af tot het juiste moment.
De oplossing is om er voor te zorgen dat risicomanagement aansluit bij de belevingswereld van de medewerkers, door enerzijds het op te nemen in de reguliere planning- en controlcyclus en anderzijds aan te sluiten bij het type mens/medewerker/manager.
Robert ’t Hart, directeur van het Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement:
Vooroordelen over risicomanagement, dat het iets negatiefs is. De oplossing is hier op een positieve wijze antwoord op te geven en uit te leggen dat het iets simpels is.
Anne Verbeeck, docente Managementvaardigheden, Risicomanagement en Informatie aan de Haagse Hogeschool:
De valkuil van risicomanagement is dat enkel gefocust wordt op de instrumentele en/of procedurele kant en niet op gedrag, houding en de daarmee samenhangende cultuur. Met andere woorden: op papier is ‘alles’ geregeld en toch werkt het niet zoals het zou moeten werken. Dat komt omdat aan de onderliggende oorzaken niets veranderd is. Daarnaast geeft het organiseren van risicomanagement (op de manier zoals beschreven) een gevoel van schijnveiligheid. Dat betekent dat de aandacht voor zaken die mis kunnen gaan en de risico’s die daarbij gelopen worden afneemt omdat men denkt dat het toch wel geregeld is.
Wat is één van de belangrijkste trends op het gebied van risicomanagement?
Gertjan Stoker:
Bezuinigingen inboeken en realiseren middels risicomanagement.
Robert ’t Hart:
Dat ook politiek, bestuurlijk, het onderwerp op de agenda staat.
Anne Verbeeck:
Aandacht voor de ‘zachte’ kant – niet het instrumentarium, maar het daaraan ten grondslag liggende gedrag. Neem een boek als RQ (risico quotiënt) waarin het potentieel van het onderkennen en omgaan met risico’s als een factor voor succes wordt gezien.
U bent docent van de opleiding Risicomanagement voor overheid en non-profit. Wat kunnen de deelnemers van uw sessie leren?
Gertjan Stoker:
Theoretische achtergrond over het risicomanagementproces, weten hoe risico’s in te schatten, hoe de juiste beheersingsmaatregelen te selecteren en er voor te zorgen dat dit continue, systematisch en cyclisch plaatsvindt.
Robert ’t Hart:
Hoe ze risicomanagement binnen hun organisatie implementeren.
Anne Verbeeck:
Leren van en met elkaar. Ervaringen uit de praktijk delen. Herkenbare situaties in een andere context biedt alternatieven en wellicht mogelijkheden om op een andere manier naar de eigen situatie te kijken.
Hoe kun je omgaan met weerstand tegen de implementatie van risicomanagement?
Anne Verbeeck:
Weerstand is een uiting van angst of onkunde. Dus probeer de oorzaak van de weerstand te achterhalen en daar het gesprek over aan te gaan. Jij (als implementatie manager) doet dit niet om de mensen dwars te zitten of omdat je het zelf allemaal zo interessant vindt, maar omdat het doelen en strategie van de organisatie zeker stelt.
René van Beekum, directeur Roboro:
Ik ben er steeds meer achter gekomen dat het succes met betrekking tot het ontwikkelen, implementeren en besturen van business processen alleen tot stand komt via een zorgvuldige en integrale aanpak van gebruikerswensen, proces governance, proces design, proces risicico’s en proces software. Echter proces design en proces contols zijn slechts ondersteunend bij het managen van business processen en de inherente risico’s, de eind- gebruikers en hun managers vormen de belangrijkste schakels in het realiseren van kwaliteit en vereiste performance.
Bekijk het interview met Renë over SAP GRC
Verkorte opleiding Risicomanagement en Gedragsverandering voor de overheid en non-profit
Bovenstaande docenten verzorgen de Verkorte opleiding Risicomanagement en Gedragsverandering voor de overheid en non-profit. Deze 5-daagse opleiding start op 7 november a.s. in Utrecht.
Tijdens deze intensieve opleiding krijgt u binnen 5 dagen alle kennis die noodzakelijk is om risicomanagement optimaal vorm te geven binnen uw organisatie. U krijgt concrete tools om een gedragsverandering te bereiken waardoor u risicobewustzijn creëert binnen uw organisatie.
Meer informatie over het programma en de docenten vindt u op de website van de Verkorte opleiding Risicomanagement en Gedragsverandering voor de overheid en non-profit.
