Inzicht in het complexe omgevingsrecht

Als omgevingsmanager bent u de spin in het web. U houdt rekening met de belangen van alle betrokken stakeholders binnen en buiten uw organisatie. Dit kan zeer complexe situaties opleveren waarbij vertraging en kostenoverschrijding op de loer liggen. Het speelveld is in grote mate aan verandering onderhevig. Waar het omgevingsmanagement voorheen de taak was van overheden, komt dit nu in toenemende mate te liggen bij opdrachtnemende partijen. Daarnaast is de samenleving in transitie, burgers zijn mondiger en participeren. Dit vraagt om een nieuwe manier van samenwerken, met nieuwe taken en verantwoordelijkheden. Bent u al voorbereid op uw nieuwe werkzaamheden?

Op de basiscursus Omgevingsrecht en de opleiding Omgevingsrecht leert u wat de belangrijkste ontwikkelingen zijn in het complexe omgevingsrecht en hoe u hierop kunt anticiperen.

Effectief omgevingsmanagement vraagt om samenwerking vanuit gezamenlijke belangen

Een goede voorbereiding voorkomt faalkosten door vertraging, (imago)schade en politieke en maatschappelijke onrust. Een gezamenlijk belang voor alle betrokken partijen dus! Nut en noodzaak van het project en het creëren van draagvlak start al vroeg in de planvoorbereiding. In de aanbesteding kan de aannemer verleid worden tot het concretiseren van doelen via EMVI, bijvoorbeeld via beheersing van hinder (als risico opdrachtgever) of het opstellen van een omgevingsplan voor de uitvoering. Naast kennis als verbindende schakel in samenwerking, is duidelijkheid in taken en verantwoordelijkheden en vertrouwen de sleutel tot succesvolle uitvoering. Ook competenties en gedrag van individuen en teams spelen hierin een belangrijke rol.
Marie-Louise Gasseling, proces- en omgevingsmanager bij Katalist Ruimte-Management, ondersteunt, begeleidt en adviseert overheden en bedrijven bij ruimtelijke opgaven

Stakeholdermanagement als volwassen en integraal onderdeel van ieder infraproject

Professioneel stakeholdermanagement wint de laatste jaren aan urgentie, belang en erkenning. Zowel binnen de overheid als in de bouwsector. Het vakgebied groeit en ontwikkelt zich op alle fronten. De volgende stap is echter om stakeholdermanagement niet alleen serieus te nemen, maar ook integraal te omarmen binnen ieder infraproject. Dan kom je er niet met alleen een talentvol omgevingsteam, die je ‘om een boodschap kunt sturen’. Álle professionals die werkzaam zijn in dit soort projecten, moeten zich inleven in betrokken stakeholders en zich voortdurend afvragen: wat betekenen onze keuzes voor de omgeving, onze relaties en belangen? In die integrale afweging schuilt de uitdaging.
Tom Leest, adviseur omgevingsmanagement bij onder meer de Rijkswaterstaat projectorganisaties voor de A16 Rotterdam en de A15 Maasvlakte-Vaanplein

Expliciet samenwerken

Samenwerken en het zorgvuldig betrekken van partijen is in complexe vraagstukken nodig om te komen tot passende oplossingen. Vraagstukken worden door iedere partij vanuit de eigen positie en het eigen belang benaderd. Publieke, maatschappelijke en private partijen hebben verschillende belangen, cultuur en werkwijze die veelal niet overeenkomen met de partij waarmee samengewerkt moet worden. Inzicht in eigen positie, belangen en verhouding tot het vraagstuk zijn nodig om succesvolle coalities te maken. Vervolgens kan per stap en fase bepaald worden welke coalitievorm, bijbehorende aanpak en participatie passend is. Iedere coalitievorm vraagt een andere aanpak, houding en gedrag van de betrokken partijen. Expliciteren helpt om de verwachtingen over en weer te blijven managen en participatie succesvol te maken.
Susan van Hees, adviseur samenwerken, omgevingsmanagement en leiderschapsontwikkeling bij Twynstra Gudde, betrokken bij projecten en programma’s voor onder andere het ministerie van Infrastructuur en Milieu, Rijkswaterstaat, NS, ProRail, provincies en gemeenten.

Je kunt jezelf niet uitzetten, wel effectiever inzetten

Als omgevingsmanager ben je zelf het belangrijkste instrument. Zeker nu er in organisaties, maar ook in de wetgeving steeds meer eigen afwegingsruimte ontstaat. Natuurlijk helpen tools en technieken, maar jouw gedrag zal het gedrag van andere bepalen en uitlokken. Bouw je eerst persoonlijke relaties? Of is een goed inzicht in de partijen en gedeelde processtappen het beste begin? Of benadruk je juist wat er te halen valt voor de belangrijkste partijen? Iedere omgevingsmanager heeft zijn eigen, persoonlijke werkwijze in het verbinden van de eigen organisatie met de andere partijen. Toch zijn er bepaalde stijlen te herkennen die omgevingsmanagers toepassen. Door inzicht te hebben in jouw persoonlijke stijl, weet je onder welke omstandigheden jij het meest effectief bent, wat je reflexen zijn en wat je alternatieven zijn. Zo wordt je effectiever in improviseren. Een kwaliteit die steeds belangrijker zal worden in de onzekere en complexe context van de omgevingsmanager.
Martine de Jong, adviseur, omgevingsmanager en trainer bij Twynstra Gudde, docent en onderzoeker aan de Rijksuniversiteit Groningen en initiatiefnemer van PLUG de dag.

Ook interessant voor u:

Op de opleiding Omgevingsmanager in de bouw & infra leert u hoe u een omvangrijk project in een veranderende omgeving met diverse stakeholders met verschillende belangen in goede banen leidt.