Interview: Dominique Sluijsmans geeft een tip voor examinatoren

Dominique Sluijsmans is actief als lector Professioneel Beoordelen bij Zuyd Hogeschool en universitair hoofddocent bij de vakgroep Ontwikkeling en Onderzoek van de School of Health Professions Education van de Universiteit Maastricht.

Waarom beoordelen we eigenlijk?

We beoordelen allereerst om goede beslissingen te nemen over studenten. Goede studenten moeten een goede beoordeling krijgen, slechte studenten een zwakke. Nu is dat niet altijd zo en dan wordt getwijfeld aan de waarde van het hbo-diploma. Beoordelen is niet alleen bedoeld om studenten een zes, zeven of acht te geven. Met goede feedback hebben toetsen ook een leerfunctie en dat ervaren studenten niet altijd.

Vinken studenten niet gewoon een blokje af als het cijfer binnen is?

Ja, daarom moeten we toetsen ook niet zien als iets dat losstaat van het onderwijs maar als iets waarmee we het leren kunnen stimuleren. Dat betekent dat beoordelen geen eindpunt maar een startpunt van leren wordt. Het concept van professioneel beoordelen betekent onder andere dat studenten actief worden betrokken bij beoordelen door na te denken over beoordelingscriteria, maar ook door feedback te leren opzoeken.

In je onderzoek maak je onderscheid tussen examinatoren met toetstechnische kennis (type 1) en kennis van de beroepspraktijk (type 2). Welke rol spelen zij?

We hebben vaak de neiging om te zeggen dat beoordelaars vooral toetstechnisch moeten zijn onderlegd, maar je kunt je afvragen of dat altijd terecht is. De type 2 beoordelaar heeft vaak weinig op met begrippen zoals psychometrische analyses en toetsontwerpen, maar weten wel feilloos een goede beroepsbeoefenaar te herkennen. Deze expertise is in het hbo essentieel. Het is vooral belangrijk dat in de organisatie sprake is van een mix aan typen examinatoren.

Wat kan een examinator die dit leest zelf doen?

Voor structurele veranderingen is actie op teamniveau nodig. Maar wat ik altijd aanmoedig is experimenteren in het eigen onderwijs. Bijvoorbeeld door met studenten het gesprek aan te gaan over beoordelen: Wat denken jullie hier van? Hoe kan beoordelen jullie helpen met leren? Er treden vaak interessante leereffecten op als studenten actief worden betrokken.