SBO Blog Het blog van Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid
Je hoort het niet vaak, maar het kan. Dit jaar nog: een relatief kleine MBO-school in Goes. Als je naar de laatste jaren kijkt, zijn het vooral de kleinere scholen die failliet gaan.
Maar eind 2014 moest gemeente Rotterdam ingrijpen om te voorkomen dat een stichting met 82 scholen de salarissen niet meer kon betalen. Hierbij ging het om 30.000 leerlingen, waardoor de gemeente niet wilde dat deze scholen moesten sluiten. Een vergelijkbaar verhaal vond plaats in 2015 met een ROC te Leiden: de minister zelf greep in om faillissement te voorkomen. Too big to fail? Omdat een kleine meerderheid van de Tweede Kamer voor deze interventie stemde, lukte het nog. Maar een volgende keer?
Financiële positie van onderwijsinstellingen
Ik voorzie in de komende jaren een verslechtering van de financiële positie van onderwijsinstellingen. Waar de inspectie in 2015 nog concludeerde dat de financiële positie van scholen licht verbeterde dankzij het begrotingsakkoord in 2014, constateren we nu dat die versterking van het vermogen bij veel scholen alweer omgeslagen is naar verzwakking.
Bedenk daarbij dat het gemiddeld wel aardig lijkt te gaan, maar dat de verdeling van middelen en vermogen per type onderwijs en per school behoorlijke afwijkingen naar boven en naar beneden laat zien.
Waarom gaan scholen failliet?
De belangrijkste oorzaken van een faillissement zijn bekend:
- Wanbeheer en mismanagement, oftewel: schandalige doofpot politiek. In Leiden lag het vooral aan megalomaan gedrag van de raad van bestuur die gebouwen belangrijker vond dan goed onderwijs. Waar zien we dit vaker? In Rotterdam ging het over de gevolgen van fraude en machtsmisbruik en management wat daar te naïef mee omging. Een topbestuurder (zelf registeraccountant) die jarenlang haar eigen bedrijfjes kon inzetten voor lucratieve opdrachten en als gevolg van haar boekhoudkundige trucs een bouwfraude veroorzaakte die bijna het hele openbare onderwijs van Rotterdam de das omdeed. En het plaatselijk bestuur liet dit gewoon gebeuren.
- Vraaguitval door minder leerlingen/studenten
- Te weinig buffers om tegenvallers op te vangen
- Banken die de kredietruimte beperken vanwege grotere kredietrisico’s
Zo voorkom je faillissement van scholen
Het is goed om te weten wat de oorzaken zijn, want dan kun je op zoek naar methoden om wanbetaling en financiële problemen te voorkomen.
Goed integer bestuur en gemotiveerd gekwalificeerd personeel voorkomt domme beslissingen en onnodige uitval van scholieren. Daarnaast is een goede risico-inschatting van groot belang om de hoogte van de buffers adequaat te kunnen beoordelen. Goed onderwijs trekt extra cursisten en veroorzaakt intrinsiek onderwijsrendement.
Gezond financieel management in het onderwijs begint dus bij gezond onderwijs management!
Geschreven door Hinrich Slobbe, directeur van WizFiz en al meer dan 25 jaar ervaren met financiën binnen het onderwijs. Hinrich is tevens hoofddocent van onderstaande cursus.
Cursus Financieel management voor non-financials in het onderwijs
De onderwijsinspectie kijkt mee: heeft uw onderwijsinstelling de financiën op orde?
De zeer goed gewaardeerde cursus Financieel Management voor non-financials in het onderwijs biedt non-financials in het onderwijs in korte tijd de basiskennis en goede handvatten om inzicht en grip te krijgen op alle financiële zaken waarvoor ze binnen de school, afdeling of het team verantwoordelijk voor zijn. U leert:
- Hoe u financiële informatie op de juiste manier interpreteert
- Hoe u uw onderwijsrendement bepaalt en behaalt
- Op welke manier u uw strategie vertaalt naar concrete budgetten
- Hoe u een goede financiële gesprekpartner bent
Dat is het nadeel van een kleine school zijn. Wanneer er niet genoeg geld meer is wordt je zo aan de kant geschoven en failliet verklaard! En niks wat je eraan kan doen