Voorbeeld pestprotocol in vogelvlucht

Een goed pestprotocol maakt zichtbaar wat onzichtbaar gehouden wordt. Hierdoor wordt het mogelijk om pesten een gezicht te geven en pesters gericht te helpen met stoppen. Hierdoor kan je de sociale veiligheid waarborgen, ook op de vrije momenten in en om de school. Je weet als schoolteam door deze aanpak wat er zich afspeelt, ook buiten het gezichtsveld.

Pesten voor 85% onzichtbaar

Uit onderzoek blijkt dat gemiddeld 85% van pesten onzichtbaar gehouden wordt voor volwassenen, dat erover gezwegen wordt en dat pesters anoniem gehouden worden. De meeste kinderen weten alles maar houden dit geheim uit angst dat het erger wordt of om zelf het slachtoffer te worden van pestgedrag.

Online vertrouwelijk meldsysteem

Er is een manier om de sociale veiligheid te monitoren. Aan alle spelers wordt gevraagd om dat wat het voor hen sociaal onveilig maakt, te melden middels een online meldsysteem. Uiteraard gaan kinderen, ouders en leerkrachten alleen incidenten melden als deze gevoelige informatie vertrouwelijk wordt behandeld. De nieuwe informatie wordt getoetst en geverifieerd met al bestaande informatie en er wordt gekeken naar situationele omstandigheden.

Voor een aanpak op maat wordt er onderscheid gemaakt tussen impulspesters, meepesters en hoofdpesters. Wanneer daar twijfels over zijn wordt de RePro schaal gebruikt. Een impulspester vertoont met name Reactieve agressie en een hoofdpester Proactieve agressie. De meepesters zitten daar tussenin. Er wordt geen informatie gegeven over de kinderen die hebben gemeld. Dit om hun veiligheid te waarborgen.

Pestfactoren ongedaan maken

Het stoppen met pesten wordt tot een collectieve verantwoordelijkheid gemaakt van ouders, leerlingen, leerkrachten, staf en schoolleiding. Er wordt gekeken hoe de pesters kunnen worden geholpen. Als de volgende factoren ongedaan gemaakt kan worden, stoppen de meeste kinderen spontaan met pesten:

• onzichtbaarheid;
• zwijgcultuur;
• anonimiteit over pesters.

Hierdoor wordt het sociaal veilig en is er ook geen noodzaak meer pesten te gebruiken voor een hogere status om zo je eigen veiligheid te regelen.

Bij 10% van de kinderen is er iets meer nodig om ze uit hun pestpatroon te halen. Belangrijk is dat dit tijdig wordt gesignaleerd zodat zij vroegtijdig kunnen worden gestopt en geholpen voordat het voor hen een vaste manier van leven wordt. Je doet dit niet door te proberen deze kinderen te veranderen. Maar juist door ervoor te zorgen dat ze niet daar zijn waar ze dit gedrag vertonen, of door situaties anders in te richten of het zo te organiseren dat het niet meer kan gebeuren. Dan kunnen de onderlinge verhoudingen opnieuw worden gedefinieerd. Ook is er dan een nieuwe en sociaal veilige orde waar de leerkracht de regie over heeft en kan houden.

Geldt niet voor incidenteel pesten

Deze aanpak is niet gericht op sociale vorming in het geval van incidenteel pesten. Incidenteel pesten hoort gewoon bij het opgroeien van kinderen. Kinderen leren met vallen en opstaan hoe ze met elkaar kunnen omgaan. Dat kan probleemloos verlopen als de sociale basisveiligheid in orde is.

Wanneer het woord pesten valt, schieten veel mensen in de stress. 80% Van het pestgedrag is echter incidenteel van aard en normaal opgroeigedrag. Slechts 20% is structureel van aard. Deze vorm van pesten gaat over grenzen en is beschadigend voor slachtoffers en pesters.

Meer weten?

Deze pestaanpak is ontwikkeld door M5 en richt zich op structureel pesten. M5 helpt scholen stelselmatig pesten structureel op te lossen en sociale veiligheid te waarborgen.

Bent u benieuwd hoe u deze kennis toe kunt passen op uw school? Wilt u ook een pestprotocol maken of uw bestaande protocol nog effectiever maken? Dan is de Cursus Anti-pestcoördinator wellicht interessant voor u.