Participatiewet; creëer waarde voor werkgevers

Waarde creëren voor werkgevers. Dat is dé sleutel tot een succesvolle werkgeversbenadering. De komst van de Participatiewet geeft een forse impuls aan het realiseren van werkplekken bij reguliere werkgevers. In het bijzonder voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Mensen met een loonwaarde van 20 tot 80% van het wettelijk minimumloon.

Een stuwmeer aan externe werkplekken

Er zijn heel wat externe werkplekken nodig. Zeker als we ons realiseren dat het gaat om medewerkers die niet geplaatst worden op reguliere functies. Voor deze werknemers moet het takenpakket op maat geknipt worden. Zowel bij individuele plaatsing als bij meer groepsgewijze formules. Het gaat om een fors aantal externe werkplekken. Wij schatten meer dan 200.000.

Dit artikel gaat in op de vraag: Wat bepaalt het succes van de werkgeversbenadering? Bij de uitwerking van het antwoord wordt gefocust op de werkgeversbenadering die moet resulteren in werkplekken voor groepen medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt. Mensen waarvoor werkgevers wel werk hebben, maar geen pasklare functies.

Waarde creëren voor werkgevers

Twee toverwoorden lijken de discussie van de werkgeversbenadering te beheersen. Ontzorgen en maatschappelijk verantwoord ondernemen, afgekort tot MVO. Beide toverwoorden  lijken de kern te missen van de doelstelling om meer externe werkplekken te realiseren. Ontzorgen gaat teveel over het beperken of wegnemen van mogelijke problemen en risico’s voor de werkgever die, mensen met een lagere loonwaarde een werkplek biedt. Het maakt slechts het gesprek over “Wat moet ik er mee?” met de werkgever makkelijker. De vraag die centraal hoort te staan in het gesprek met de werkgever is: “Wat kan ik er als werkgever mee?”  Anders gezegd:  What’s in it for me?  Kern van de  analyse is: wanneer MVO geen spin off is van gerealiseerd economisch voordeel, dan is het niet duurzaam. Dan heeft MVO onvoldoende waarde.

Waarde creëren voor werkgevers vraagt om aansluiting op en verankering in het strategisch HRM management van bedrijven en instellingen. Die benadering richt zich ook op de manier waarop, de al aanwezige werknemers, leren om met mensen met een arbeidsbeperking samen te werken. Anderzijds biedt het de mogelijkheid om de talenten, ambities en mogelijkheden van huidige medewerkers beter en slimmer te benutten. En daarmee samen een grotere output en outcome te realiseren. Op die manier ervaart iedereen binnen het bedrijf een positieve balans. Balans tussen de meerwaarde van werknemers met een arbeidsbeperking en de investering in begeleiding en aanpassingen in de werkomgeving.

Om welke waarde gaat het dan wel?

Naar welke waarde zijn werkgevers op zoek? Wat maakt dat werkgevers bereid zijn te kiezen voor een duurzame inzet van mensen met een beperking? De vraagstelling is niet nieuw. Bij de beantwoording maken we graag gebruik van de ervaringen die we in de praktijk van ons eigen werk, binnen de commerciële dienstverlening,  het werkveld van de SW en de arbeidsre-integratie hebben opgedaan.

Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste waarden die werkgevers motiveren om samen te werken met intermediairs en bedrijven die personeelsdiensten leveren. Ze hebben gemeenschappelijk dat ze zodanig strategisch en economisch voordeel opleveren dat ze opgenomen worden in het verdienmodel van de werkgever.

• Realiseren van een kernfunctiestrategie
• Realiseren van kernprocessenstrategie
• Realiseren van flexibiliteit in de personele inzet
• Realiseren meer toegevoegde waarde in eigen propositie
• Outsourcen van gezamenlijke taken en verantwoordelijkheden van bedrijven. Op een bedrijventerrein of in een bedrijfsverzamelgebouw. Mogelijk in combinatie met flexibele productiecapaciteit

De accountmanagers die invulling geven aan de werkgeversbenadering moeten actief kunnen werken met de waarde strategieën hierboven. Het in praktijk brengen van de waarde strategieën hierboven vraagt om een combinatie van strategisch inzicht, procesinrichting, bedrijfsvoering, logistiek en personeelsmanagement.

Wat is er nodig om waarde tot werkelijkheid te maken?

Het leveren van personeelsdiensten en het overnemen van bedrijfsprocessen met medewerkers met 20 tot 80% loonwaarde is een specifieke ondernemingsactiviteit. Om met deze dienst succesvol te ondernemen moet het op alle fronten kloppen. Hieronder wordt in kort bestek het primair proces van een dergelijke onderneming uitgewerkt. En aansluitend ook welke competenties per stap vereist zijn. Bij de uitwerking daarvan worden vier stappen onderscheiden. Zie hieronder. Vervolgens werken we iedere stap kort uit.

Marketing en acquisitie → Voorbereiding → Uitvoering → Evaluatie en nazorg

Stap 1: Marketing en acquisitie
Samenwerken met een partner die personeelsdiensten levert vraagt een lange termijn oriëntatie. Er ontstaat wederzijdse afhankelijkheid. De accountmanager die flexibele personeelsdiensten verkoopt moet daarom over de volgende competenties beschikken: denken als een ondernemer, beschikken over commerciële en bedrijfskundige kennis en ervaring. Bij productiebedrijven is een technische achtergrond een voordeel. Hij kan zich verplaatsen in het perspectief van de opdrachtgever. En kan actief werken met strategische HRM concepten die linken aan onderwerpen als vakmanschap en flexibiliteit.

Stap 2: De voorbereiding
De kernvragen in deze fase zijn: Wat zijn de verwachtingen van de werkgever? Welke zijn haalbaar en welke niet? En hoe richten we het proces zo in dat de werkgever en de groep van medewerkers met een beperking succesvol samenwerken? Dat vraagt om vaardigheid in het herontwerp van bedrijfsprocessen en logistieke oplossingen. De combinatie met job carving, functiecreatie en inbreng van kennis van werkplek aanpassingen is cruciaal. Ook werktijden en arbeidsvoorwaarden vragen aandacht.

In deze fase wordt ook hard gewerkt aan de succesfactoren met een meer sociaal karakter. Versterken van goed werkgeverschap, realiseren van identificatie met en draagvlak voor de komst van nieuwe collega’s is cruciaal. Informeren, kennismaken, trainen. Zonder acceptatie van de nieuwe medewerkers gaat het fout. Niet alle bedrijven zijn geschikt. In deze fase moet de aanbieder ook nee kunnen zeggen.

Stap 3: De uitvoering
Cruciaal in deze fase is de verwachtingen van de werkgever waarmaken. Laten zien dat prestaties voldoen aan normen en afspraken. En tegelijkertijd proactief meedenken met de werkgever over vervolgstappen die nog meer waarde opleveren. De kwaliteit van de (bege)leiding is cruciaal. In deze fase wordt doorgewerkt aan verdere acceptatie en integratie van de geleverde medewerkers bij de werkgever. Door betrouwbaarheid en goed presteren wordt het aanbod een onderdeel van het verdienmodel van de opdrachtgever.

Stap 4: Evaluatie en nazorg
Van belang is dat op alle niveaus in de organisatie van de opdrachtgever onderhoud op de relatie en op de afspraken wordt georganiseerd. Dat signalen snel worden opgepakt. Dat geleverde prestaties worden gekapitaliseerd. Onderhoud op zakelijke afspraken is ook belang. De geleverde prestatie moet op waarde worden beloond.

Wie gaat deze waarde leveren?

De Participatiewet komt steeds dichterbij. Overal wordt hard gewerkt aan het neerzetten van een gemeenschappelijke werkgeversbenadering. Spannende vraag is hoe de marketing, verkoop en uitvoering van re-integratie en arbeidsparticipatie vanaf 2015 op elkaar gaan aan aansluiten.

Kern van de analyse in dit artikel is dat er binnen de werkgeversbenadering een sterk uiteenlopende portfolio van producten en diensten wordt samengebracht. Bemiddeling van kansrijke werkzoekenden op openstaande vacatures is een andere ondernemersactiviteit dan het leveren van flexibele personeelsdiensten. De eerste is een standaard dienst. De tweede is een maatwerk dienst met een lange termijn verplichting. Beide diensten zijn de komende tien jaar hard nodig om de ambities van de Participatiewet waar te maken.

Het leveren van flexibele personeelsdiensten is alleen succesvol  als zij als onderneming wordt georganiseerd. Dat wil zeggen dat verkoop, voorbereiding en uitvoering geïntegreerd worden ingezet. De aanbieder werkt met een multidisciplinair team met specifieke competenties die opdrachten van werkgevers tot een succes te maken. De aanbieder van deze diensten heeft een eigen profiel en duidelijke resultaatverantwoordelijkheid en aanspreekbaarheid voor klanten.

Door Tom de Haas, zelfstandig adviseur en schrijver, Tom de Haas Consultancy BV 

Bekijk het opleidingsaanbod voor het sociale domein