Wams, een WABO voor het sociaal domein en een wettelijke basis voor het winkelconcept

De Wams (Wet aanpak meervoudige problematiek sociaal domein) is in de maak. Het wetsvoorstel moet regelen dat gemeenten in specifieke situaties de ruimte krijgen om te verkennen of mensen kampen met gestapelde problemen, en welke partijen nodig zijn om de problemen op te lossen. Doel: snellere en meer gecoördineerde ‘integrale’ hulp voor kwetsbare mensen.

Werken vanuit de hulpvraag

Een wet die het mogelijk maakt om vanuit de hulpvraag te werken en niet vanuit de aanvraag naar een voorziening onder een specifieke wet. Deze twee zaken zijn immers niet hetzelfde. Het gaat zelfs nog verder. Vaak is er geen sprake van meervoudige problematiek, maar van een meervoudige oplossing voor een groot vraagstuk in iemands leven. Er is 1 hulpvraag, waar meerdere voorzieningen voor nodig zijn om die op te lossen. Dit is een fundamenteel andere kijk op het sociaal domein.

In 2008 is in het fysiek domein deze kijk al ingevoerd. Voor die datum moest bij elk bouwplan meerdere vergunningen worden aangevraagd: inritvergunning, kapvergunning, bouwvergunning. In 2008 heeft de wetgever al bepaald dat dat eigenlijk een rare gang van zaken is. Je vraagt immers geen kapvergunning aan, je hebt een bouwplan waarvoor een aantal zaken moeten worden geregeld. Andersom dus, uitgaan van het bouwplan en niet van de afzonderlijke vergunningen. Sinds 2018 wenste ik dit ook voor ons sociaal domein:

https://ibestuur.nl/partner-vng-realisatie/er-is-een-wabo-nodig-voor-het-sociaal-domein

Hulpvraag centraal

Waarom mogen we niet uitgaan van de hulpvraag? Dat was toch de bedoeling? De hulpvraag centraal, de inwoners centraal, 1 gezin 1 plan 1 regisseur? Maar wat ik zag en zie is een werkwijze die uitgaat van de aanvraag voor een voorziening of voor ondersteuning in een wet. We beginnen bij de oplossing, niet bij de vraag. Uit de bijna 6000 voorzieningen die een gemeente in het sociaal domein verstrekt (ga maar tellen, ook in uw gemeente!) moet een burger zelf bekijken welke de oplossing zou zijn en die op de juiste manier aanvragen. De overheid heeft als taak om ja of nee te zeggen of een alternatief binnen de gevraagde wet aan te dragen. En anders om door te verwijzen. Naar het volgende loket. Het volgende plan. De volgende ‘regisseur’.

In 2018 ben ik daarom begonnen met het winkelconcept. Een integrale werkwijze die uitgaat van de hulpvraag. Geen aanvraagformulieren meer, 1 telefoonnummer om je probleem voor te leggen. Daarna 1 consulent die je verder helpt en de bevoegdheid heeft om ALLE voorzieningen toe te kennen die de gemeente ter beschikking heeft. Of het nu een oplossing onder de Wet schulphulp is of onder de Participatiewet, of het nu leerlingenvervoer is of een gehandicaptenparkeerkaart. Het kan en mag namelijk nu al!

Er staat namelijk nergens in de wet dat een consulent geen voorzieningen kan verstrekken onder alle wetten.

Maar het vraagt enorm veel van je bedrijfsvoering. Die moet om. Die moet om op de manier zal de WAMS heeft uitgelijnd. Starten met een melding, ook onder de participatiewet, en na de beoordeling/onderzoek een plan die als aanvraag kan dienen. Daarna met 1 consulent volgen of de aangedragen oplossingen ook echt werken en de hulpvraag oplossen. Voorzieningen verstrekken is immers het middel, niet het doel. Als het niet werkt, wat anders inzetten. En dan niet starten bij een melding, die is al geweest. Ook geen nieuw onderzoek of plan, die hebben we al. Wel een beschikking, het blijft immers een aanvraag onder de Algemene Wet Bestuursrecht.

Met deze wet komen we verder. We mogen uitgaan van de hulpvraag in plaats van de aanvraag. Eindelijk.