Vertrouwenspersoon in het onderwijs: hoe ga je om met geheimhoudingsplicht?

Een leerling of ouder neemt jou als vertrouwenspersoon in vertrouwen met zijn/haar klacht of probleem. Hierbij kunnen zij expliciet vragen naar geheimhouding. Jij kunt echter deze geheimhouding niet altijd beloven. Hoe ga je als vertrouwenspersoon om met de geheimhoudingsplicht en wanneer kun je deze plicht doorbreken?

Geheimhoudingsplicht

Als vertrouwenspersoon mag je niet zomaar informatie delen en dien je zorgvuldig om te gaan met deze gegevens. Desondanks heb je als vertrouwenspersoon in het onderwijs geen absolute geheimhoudingsplicht. Soms is het noodzakelijk om informatie met anderen te delen om het oplossen van een klacht zo goed mogelijk uit te voeren.

Wanneer deel jij informatie?

Om jouw taak als vertrouwenspersoon zo optimaal mogelijk uit te voeren is het soms dus essentieel om informatie te delen met anderen. Hierbij kun je denken aan:

• Verzuim, problematisch gedrag en rapporten vallen onder de informatieplicht. In veel gevallen zal de vertrouwenspersoon dus informatie uit het gesprek met de klagende leerling met de ouders moeten bespreken.
• Informatierecht. Alle scholen zijn verplicht de ouders, voogden of verzorgers van een minderjarige leerling te informeren over de voortgang van een leerling.
• Getuigen bij onderzoek. Wanneer je als vertrouwenspersoon door de klachtencommissie of justitie wordt opgeroepen als getuige, heb je geen beroepsgeheim en ben je verplicht te antwoorden.
• Politie of justitie. Als je als vertrouwenspersoon medewerking moet verlenen aan politie of justitie ben je verplicht alle informatie te verschaffen.
• Meldplicht bij zedenmisdrijf. Alle schoolmedewerkers hebben een meldplicht richting het schoolbestuur bij vermoedens van seksuele misbruik. Geheimhoudingsplicht komt in deze situatie te vervallen.

Geheimhouding beloven

Toch komt het vaak voor dat leerlingen of ouders vragen om geheimhouding. De klager voelt zich vaak kwetsbaar en maakt liever niet bekend om wie het gaat. Door mee te gaan in dit verzoek breng je jezelf als vertrouwenspersoon echter in een lastige positie.

Wanneer jij geheimhouding belooft aan de klager kun je andere betrokkenen niet benaderen, zoals de schoolleiding, een extern vertrouwenspersoon, het bestuur of de klachtencommissie. Het niet goed kunnen oplossen van deze klacht omdat je een ander niet over deze klacht kan vertellen, kan een onveilige situatie creëren die ook andere leerlingen kan raken. 

Verder kan het geheimhouden van een klacht zwaar wegen op de schouders van jou als vertrouwenspersoon. Hierbij kun je jouw taak om de klacht op te lossen minder goed uitvoeren.

Dialoog met de klager

Wat kun je nu doen als vertrouwenspersoon om ervoor te zorgen dat de klager niet persé geheimhouding van jou verwacht? Ga in dialoog met de klager! Wat zijn de angsten van de klager en waar is hij/zij bang voor? Om duidelijk te maken aan de klager dat geheimhouding een oplossing in de weg staat, kun je gebruik maken van de volgende punten:

• Jij bent de enige functionaris die ingeschakeld kan worden om de klacht af te handelen.
• Leg de klager duidelijk uit wat er van jou als vertrouwenspersoon verwacht kan worden.
• Maak de klager duidelijk dat je erg zorgvuldig met de klacht omgaat en deze vertrouwelijk behandelt.
• Vraag de klager om toestemming om de informatie te delen.
• Vertel met welk doel je informatie aan anderen doorgeeft en aan wie je dit doet.

Ga om met klachten en geheimhouding!

Hoe ga jij als vertrouwenspersoon om met klachten en geheimhouding en hoe geef je advies en ondersteuning? Leer het tijdens de cursus Vertrouwenspersoon in het onderwijs. 

Lees meer over de cursus Vertrouwenspersoon in het onderwijs