SBO Blog Het blog van Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid
Een gemeente of wijk waarin mensen tot op hoge leeftijd zelfstandig, fijn en veilig kunnen wonen. Waarin benodigde zorg en ondersteuning binnen handbereik zijn. Dat klinkt logisch. Maar de vraag naar woningen waar mensen langer zelfstandig kunnen wonen met zorg en ondersteuning dichtbij is nu al groot, en zal de komende jaren door de vergrijzing fors toenemen. Er gaapt een groot gat tussen zelfstandig wonen en het verpleeghuis. Dat vraagt om actie!
Gemeenten, corporaties en zorgorganisaties breken zich het hoofd over het vinden van geschikte woningen voor mensen die uitstromen uit beschermd wonen en maatschappelijke opvang, statushouders en dak- en thuislozen. En dan staat de vergrijzing er nog aan te komen. Nederland vergrijst in hoog tempo. In 2040 zijn er naar verwachting 2,6 miljoen 75-plussers. Dat is bijna een verdubbeling ten opzichte van nu. Ook na 2040 neemt de vergrijzing nog toe. Daarnaast stijgt de gemiddelde leeftijd van ouderen en blijven zij steeds langer, al dan niet alleenstaand, zelfstandig wonen. Ondertussen neemt het aantal mantelzorgers af, stijgt de druk op zorgpersoneel nog verder en zijn doorbraken nodig om doorstroming op de woningmarkt te bevorderen.
Regierol voor gemeenten
In de komende vijf jaar moeten er in Nederland maar liefst 60.000 geclusterde woonvormen en nultredenwoningen specifiek bestemd voor ouderen worden gerealiseerd. En er moeten 25.000 extra verpleegzorgplaatsen bijkomen. Dit vraagt om visie en slagkracht. Gemeenten hebben hierin een regierol. Zij moeten de krachten bundelen met woningcorporaties, zorgorganisaties, zorgkantoren en marktpartijen om samen tot passende keuzes te komen. De sleutel ligt in de samenwerking, altijd in afstemming met de (toekomstige) ouderen zelf.
Wonen, zorg én welzijn
Er zijn diverse manieren om de woonzorgopgaven aan te pakken. Dit is in de eerste plaats afhankelijk van de lokale context en de keuzes die partners met elkaar maken. Oplossingen zijn niet alleen te vinden in de stenen; het kan ook gaan om andersoortige maatregelen die ertoe bijdragen dat mensen zo lang mogelijk in staat worden gesteld om zelfstandig te wonen. Lokaal en regionaal.
Van visie naar concrete afspraken
Gemeenten nemen het initiatief voor en de regie op de samenwerking. Zij zijn verantwoordelijk voor de analyse van de huidige situatie en toekomstige, gecombineerde behoeften op het gebied van wonen, zorg, welzijn en leefbaarheid. Hierbij zijn initiatieven en input van woningcorporaties, projectontwikkelaars, zorgaanbieders en de ouderen zelf onontbeerlijk. Vanuit de analyse kunnen gemeenten ‘gedragen’ beleid maken en de ambities, keuzes, financiën en bijdragen van de partners vastleggen in de woon- of woonzorgvisie. Prestatieafspraken met deze partners vormen het startschot voor de uitvoering van woonzorgprojecten.
Tip: ‘Maak het probleem tastbaar en van samen’
Naast gemeenten, nemen ook zorginstellingen het initiatief tot lokale of regionale samenwerking. Hans Groenendijk, bestuursvoorzitter van Woonzorggroep Samen, deed dat met collega-zorgorganisatie Omring in de Kop van Noord-Holland. ‘Aan de hand van demografische gegevens maakten we een concrete vertaling naar de vragen die op ons afkomen. Tijdens een stakeholdersontbijt met wethouders en bestuurders lieten we zien: over 5 jaar heeft uw gemeente 300 inwoners met dementie, over 10 jaar 800 mensen met een verpleeghuisindicatie et cetera. Heel tastbaar. Vrijwel direct ontstond het beeld: dit kunnen we alleen samen. Met als resultaat een intentieverklaring, een gedeeld gevoel van urgentie én vernieuwende plannen.’
Aansluitende opleiding van SBO
SBO heeft met experts uit de branche een opleiding samengesteld die aansluit bij dit thema. Hoe kan een gemeente de regierol pakken deze transitie? De Opleiding Succesvol woonbeleid realiseren in jouw gemeente geeft je in 4 lesdagen sturing te geven aan de woningmarkt. Bekijk de opleiding op: https://www.sbo.nl/overheid/opleiding-woonbeleid/
