5 tips om witwassen te bestrijden

 

Lucien Stöpler, jurist en organisatiedeskundige en docent op de opleiding bibob coördinator.

 

Het rapport van de Algemene Rekenkamer is zo hard als mocht worden verwacht. Of je de AR nu gelijk geeft of niet in hun maatstaven, feit is dat in 5 jaar, ondanks alle toezeggingen de toen al teleurstellende situatie verslechterd is. Wat het schrijnend en ook een beetje verdrietig maakt is dat alle partijen echt hun best doen om witwassen te bestrijden. Dat laatste weet ik als oud-medewerker van de FIU-Nederland. Mijn vijf tips zijn daarom met waardering gegeven:

 

1.      Zoek naar een gedeeld belang

Als ik lees dat de terugkoppeling aan de FIU van wat er met de gedeelde gegevens over witwassen is gedaan door de eenheden van politie ‘weinig prioriteit’ heeft denk ik: kennelijk hebben de eenheden van politie niet veel over voor die gegevens. Bovendien wijst de gang van zaken er op dat partijen naar elkaar wijzen om de tekortkomende resultaten te verklaren. De partijen missen een gedeeld belang waar ze állemaal voor gaan.

 

2.      Voorzie het gedeelde doel van doelstellingen

Als de ene organisatie doel X heeft en de ander Y, dan leidt dat niet tot steun aan elkaar. Concreet moet het Openbaar Ministerie geld dat witgewassen is, incasseren terwijl de politie er beslag op moet leggen. Het blijkt helaas in de praktijk dat die doelstellingen ver genoeg uit elkaar liggen om elkaar totaal niet van dienst te hoeven zijn.

 

3.      Maak alle overdracht van werk ‘warm’

Veel verwarring en verspilling van tijd vindt plaats rondom de overdracht van werk tussen personen en al helemaal tussen organisaties. Een team formeren dat vertrouwd is met elkaars methoden en met elkaar meekijkt is dan wenselijk; een goede tweede is om werk dat je doet goed af te stemmen met elkaar. Een concreet voorbeeld uit de FIU is dat zij haar bevindingen over of transacties al dan niet een vermoeden van witwassen in een programma zet dat verder geen toelichting mogelijk maakt. Goed is dat de FIU wel wil komen uitleggen wat ze hebben gedaan. Bij mijn weten kijken ze niet naar welke gegevens de eenheden kunnen gebruiken of behappen om in actie te komen – een klein maar cruciaal detail.

 

4.      Evalueer gaandeweg waar het proces vast loopt

Van de 1% meldingen die wordt gebruikt komt 15% in de bestudeerde periode voor de rechter. Waarom duurt de rest langer of gebeurt het niet? Dat weten maakt je proces sterker. Weten waarom 99% van de meldingen niet verdacht kan worden verklaard terwijl de financiële instellingen wel redenen hebben om het te melden zou ook tot een grote verbetering kunnen leiden – in elk geval een bevredigender gevoel bij het melden.

 

5.      Gun elkaar het grootste succes

Ik benadruk het nog eens: alle partijen zijn zeer gemotiveerd met hun eigen werk bezig. Ze brengen daardoor het beste van zichzelf en letten niet op de bijdragen of belangen van de partners. Daardoor versterk men elkaar niet. Door elkaar het beste te gunnen ga je meer letten op elkaars kracht en deze ondersteunen. Daar zit een onvoorwaardelijkheid bij: je gaat niet wachten tot de ander jou iets gunt voordat je de ander iets gunt.

 

Meer weten?

Op de opleiding bibob coördinator leert u hoe u witwassen in uw gemeente tegengaat.