Aanpak ondermijnende criminaliteit vooral in de regio versterkt

Met forse investeringen en een set aan wetgeving pakt dit kabinet ondermijnende criminaliteit aan. Er wordt vooral in de regio ingezet op een meerjarige aanpak om te voorkomen dat criminelen zich innestelen in woonwijken, misbruik maken van economische structuren en voorzieningen in ons land en met grote sommen zwart geld, geweld en intimidatie invloed proberen te verwerven in de legale wereld.

Structurele investeringen

Het kabinet heeft in het regeerakkoord extra geld uitgetrokken voor de aanpak: een ondermijningsfonds van 100 miljoen euro en structureel extra investeringen van 5 miljoen euro in 2018, oplopend naar 10 miljoen euro vanaf 2019. Om te voorkomen dat deze financiële inzet wordt versnipperd, is gekozen voor een stevig accent op de bestrijding van de illegale drugsindustrie en de daarmee gepaard gaande verwevenheid van onder- en bovenwereld. “Een breed offensief is nodig van de overheid met verschillende sectoren, wegkijken is geen optie meer” aldus minister Grapperhaus.

Ondermijnende effecten

Binnen de georganiseerde criminaliteit heeft de illegale drugsindustrie een dominante plek, ook door criminele winsten die worden witgewassen. Maar de ondermijnende effecten van de illegale drugsindustrie strekken zich nog verder uit: gevaarlijke drugslabs in woonwijken, het dumpen van giftig chemisch drugsafval in de natuur, het gebruik van excessief geweld en liquidaties in de openbare ruimte en bedreiging van lokale bestuurders. Samen met maatschappelijke spelers, zoals branches en ondernemers, richten gemeenten, de politie, het OM en de Belastingdienst hun pijlen op zogenoemde sleutelpersonen en -sectoren die de criminele drugsindustrie faciliteren. Plegers van georganiseerde criminaliteit maken gebruik van dezelfde legale structuren en voorzieningen als gewone burgers: transportvoorzieningen, financiële en juridische dienstverlening, recreatieterreinen, de vastgoedsector. Daarmee infecteren ze de legale economie.

Gerichte aanpak in de regio

Om tot een goede verdeling van de 100 miljoen euro uit het ondermijningsfonds te komen heeft de minister de regio’s en betrokken landelijke partners – zoals de politie, het OM en de Belastingdienst – gevraagd wat nodig is voor een versterking van de aanpak van ondermijnende criminaliteit. De professionals ter plaatse weten lokaal het beste wat er moet gebeuren om de aanpak te versterken.  Er komt circa 85 miljoen euro beschikbaar voor 10 meerjarige regionale plannen en 15 miljoen euro voor versterking op landelijk niveau. In de zomer worden de plannen verzameld en minister Grapperhaus verwacht op basis daarvan in het najaar van 2018 de middelen te kunnen verdelen.

Extra intelligencecapaciteit

Daarnaast wordt met het eerste deel van de structurele middelen in 2018 ingezet op extra intelligencecapaciteit (2,5 miljoen euro) bij de samenwerkende partners in de Regionale Informatie en Expertisecentra (RIEC’s). Ook wordt extra geïnvesteerd (0,4 miljoen euro) in de capaciteit van het RIEC Oost-Nederland, omdat deze regio verhoudingsgewijs groot is. Eind dit jaar wordt de besteding van de structurele extra gelden oplopend naar 10 miljoen vanaf 2019 bepaald.

Wetgevingsagenda

Minister Grapperhaus werkt op dit moment aan een wetgevingsagenda die de ondermijnende criminaliteit op verschillende fronten aanpakt. Een duidelijk signaal gaat uit van de al eerder aangekondigde verhoging van de strafmaat voor illegaal bezit van automatische vuurwapens en voor het plegen van zware delicten – zoals geweld en liquidaties – in georganiseerd verband. Ook verbetert de minister het instrumentarium voor de aanpak van ondermijning. Zo is begin juli het wetsvoorstel gegevensverwerking samenwerkingsverbanden in consultatie gegaan. Hierdoor krijgen de diverse overheidspartijen meer mogelijkheden om informatie en kennis te delen in de aanpak ondermijnende criminaliteit.

Uitbreiden bevoegdheden burgemeesters

Verder wil minister Grapperhaus de sluitingsbevoegdheid van panden voor burgemeesters uitbreiden. In de Opiumwet is al geregeld dat een burgemeesters een pand kan sluiten wegens de aanwezigheid van een handelshoeveelheid drugs. In de Eerste Kamer ligt een wetsvoorstel om dit ook mogelijk te maken bij strafbare voorbereidingshandelingen voor drugshandel en -productie. De minister wil burgemeesters tevens de mogelijkheid geven om een pand te sluiten zodra er wapens zijn aangetroffen. Om de productie van synthetische drugs dwars te zitten onderzoekt Grapperhaus ook of een verbodsregeling mogelijk is voor groepen nieuwe gevaarlijke psychoactieve stoffen.

Meer weten?

• Op het congres Ondermijning & Georganiseerde Criminaliteit hoort u hoe u ondermijning veroorzaakt door criminele netwerken in uw gemeente voorkomt.
• Op de cursus Bestuurlijke aanpak van ondermijning leert u hoe u voorkomt dat criminele organisaties zich vestigen in uw gemeente.
• Op de opleiding bibob coördinator leert u hoe u de wet Bibob toepast in uw gemeente.
• Op de cursus Bestuursrechtelijk handhaven leert u hoe u misstanden in uw gemeente voorkomt dan wel bestrijdt.
• Op de cursus Wet- en regelgeving in Openbare Orde en Veiligheid leert u van experts wat de (nieuwe) wetten op openbare orde en veiligheid betekenen voor uw uitvoeringspraktijk.
• Op de cursus Informatie uitwisseling in de veiligheidsketen leert u hoe u informatie verzamelt, analyseert en uitwisselt in samenwerking met uw veiligheidspartners.
• Op de opleiding Integriteitscoördinator in het publieke domein leert u hoe u komt tot een integriteitsbeleid voor uw organisatie.
• Op de cursus Waarheidsvinding leert u hoe u door de waarheid te achterhalen een einde kan maken aan een ongewenste situatie.