Blijvende dreiging van uitgereisde en lokale jihadisten

De jihadistische dreiging tegen het Westen is zeker niet afgenomen, ook niet na de val van Raqqa.  Zowel al Qa’ida als ISIS heeft nog altijd de intentie en de capaciteit om in Europa aanslagen te plegen. Er moet nog steeds vanuit worden gegaan dat er zich in Europa ISIS operatives bevinden die hier aanslagen voorbereiden. Hoewel er op dit moment geen concrete aanwijzingen voor zijn, kunnen zowel kleinschalige- als grootschalige jihadistische aanslagen ook in Nederland plaatsvinden. Dat blijkt uit het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN) van de NCTV.

Hierdoor blijft het dreigingsniveau op 4 van de 5 staan: de kans op een aanslag in Nederland is reëel. De dreiging komt van terugkeerders, de komende periode zullen waarschijnlijk enkele uitreizigers proberen terug te komen. Ook gaat er dreiging uit van jihadisten die nooit zijn uitgereisd en hun lokale netwerken. Ze kunnen geïnspireerd, gestimuleerd, of aangestuurd worden om een aanslag te plegen. Daarbij spelen propaganda en online instructies een belangrijke rol.

Nederland potentieel doelwit

De afgelopen periode valt op dat Nederland vaker op de radar verschijnt als potentieel doelwit van individuele ISIS-leden en sympathisanten. Verschillende Nederlandse of Nederlandstalige jihadisten hebben in 2017 gedreigd met geweld tegen Nederland. Dit blijkt bijvoorbeeld uit oproepen om in Nederland aanslagen te plegen. In het algemeen geldt dat alle landen die deelnemen aan de anti-ISIS-coalitie door jihadisten als gerechtvaardigd doelwit worden beschouwd.

Vrouwelijke aanhangers

Sinds de zomer van juli 2017 roept ISIS in officiële propaganda vrouwelijke aanhangers op deel te nemen aan de fysieke strijd. Het feit dat ISIS nu een officiële oproep heeft geplaatst, kan mogelijk meer vrouwen doen besluiten ook geweld te gebruiken. Het is de verwachting dat aanslagen waarbij vrouwen betrokken zijn op hun beurt meer vrouwen kunnen inspireren tot het plegen van aanslagen.

Verspreiden onjuistheden

Daarnaast valt op dat ISIS veel berichten heeft verspreid die mogelijk doelbewust onjuistheden bevatten. Het meest opvallende voorbeeld is het herhaaldelijk claimen van de schietpartij in Las Vegas. Mogelijk hoopt de organisatie daarmee angst te zaaien, de eigen achterban tot actie aan te zetten of het vertrouwen in informatie van de overheid te ondermijnen.

Politiek-salafisme

Verschillende politiek salafisten in Nederland staat onder financiële en juridische druk. Binnen salafistische kringen worden de juridische kwesties waar hun voormannen mee kampen beschouwd als een bevestiging van hun opvatting dat de buitenwereld ongelovig en vijandig is. Dit heeft mogelijk een radicaliserend effect op de eigen achterban. Er bestaan al langer zorgen over financiering van islamitische instellingen in Nederland uit landen waar salafisme de staatsgodsdienst is.

Radicalisering en polarisatie

In Europa neemt de geweldsdreiging uit rechts-terroristische hoek toe. Er zijn geen aanwijzingen voor vergelijkbare geweldsdreiging in Nederland. Een actie van een enkeling blijft voorstelbaar, evenals sporadische confrontaties tussen links- en rechtsextremisten. Het gepolariseerde klimaat in Nederland kan een voedingsbodem vormen bij radicaliseringsprocessen en in incidentele gevallen leiden tot het verlagen van de geweldsdrempel. Dit geldt voor alle ideologische richtingen.

Meer weten?

Op het congres Radicalisering en terrorisme leert u hoe u misstanden veroorzaakt door (ideologische) radicaliserende groeperingen voorkomt.

Op de cursus Bestuurlijke aanpak van radicalisering en terrorisme leert u hoe u komt tot een integrale aanpak van (ideologische) radicaliserende groeperingen.

Op de cursus Omgang met maatschappelijke onrust leert u hoe u maatschappelijke ontwrichting en spanningen in de samenleving voorkomt veroorzaakt door terroristische dreiging.

Op de cursus Anti discriminatiebeleid leert u hoe u discriminatie en uitsluiting van individuen en groepen personen voorkomt en daarmee polarisatie tegengaat.