Culturele interventies kunnen bijdragen aan voorkomen radicaliseren

Erasmus Universiteit Rotterdam/RISBO voerde in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een overkoepelende evaluatie uit naar negen culturele interventies die zijn gesteund door het Fonds ZOZ. Het ging om interventies met als doel de weerbaarheid van jongeren te vergroten, zodat zij minder gevoelig zijn voor extremistische en polariserende boodschappen.

Soorten interventies

Alle interventies bestaan uit een theatervoorstelling of een educatief programma over uiteenlopende thema’s zoals vooroordelen, radicalisering, burgerschap en democratie.

Naast een theatervoorstelling of educatief programma is in enkele interventies gebruik gemaakt van workshops en gesprekken voor en na de theatervoorstelling.Hiermee kunnen de deelnemers geactiveerd worden en beter participeren. Dit vergroot de effectiviteit van de interventie.

Doel interventies

Door stil te staan bij thema’s zoals vooroordelen, radicalisering, burgerschap en democratie wordt geprobeerd:

• stereotypen te doorbreken;
• bij te dragen aan positieve identiteitsvorming;
• taboes bespreekbaar te maken;
• en ruimte te creëren voor herkenning, verbinding en een positieve houding tegenover anderen.

Samenvatting conclusies onderzoek

Het onderzoek van Erasmus Universiteit Rotterdam/RISBO is opgebouwd uit een literatuurstudie en een meta-evaluatie van negen theaterproducties. Ook voorziet het rapport in een evaluatiekader dat door (lokale) beleidsmakers ingezet kan worden, bij de evaluatie van culturele interventies gericht op de preventie van radicalisering. Ook kan dit kader als input dienen voor de beoordeling van nieuwe subsidieaanvragen binnen deze context.

• Alle onderzochte interventies kunnen invloed hebben op het vergroten van de weerbaarheid van jongeren, waarmee sprake kan zijn van verminderde vatbaarheid voor radicalisering.
• Met name de interventies die gericht zijn op het versterken van verbinding met de samenleving hebben een positieve uitwerking op jongeren. Deze interventies lijken erin te slagen om vooroordelen weg te nemen, zaken van verschillende kanten te bezien en empathie te realiseren voor mensen met een andere (etnische) achtergrond.
• Het vergroten van de individuele weerbaarheid komt in de praktijk moeilijker tot stand. Waar geprobeerd wordt om handelingsperspectieven te vergroten of jongeren tot actie over te laten gaan om hun eigen leven te veranderen, lijkt dit vaak niet goed van de grond te komen. Wel hebben sommige interventies bijgedragen aan het bespreekbaar maken van gevoelige dagelijkse thema’s als discriminatie en cultuurverschillen en bewustwording van de eigen rol binnen de samenleving.

Vervolg

Deze interventies lijken een toegevoegde waarde op te leveren als het gaat om:

• Het versterken van de binding in de samenleving.
• Jongeren met verschillende perspectieven kennis te laten maken.

Het rapport wordt daarom aangeboden aan lokale beleidsmakers (zowel bij openbare orde en veiligheid als het sociaal domein) via de Toolkit Evidence-Based Werken. Zo kunnen zij de bevindingen uit het rapport lezen en/of gebruiken.

Meer weten?

• Tijdens de cursus Wet- en regelgeving in Openbare Orde en Veiligheid leer je van experts wat de (nieuwe) wetten op openbare orde en veiligheid betekenen voor jouw uitvoeringspraktijk.
• Tijdens de opleiding Beleidsmedewerker Openbare Orde en Veiligheid leer je een lokaal integraal veiligheidsbeleid opstellen voor jouw gemeente.
• Tijdens de opleiding Aanpak van jeugdcriminaliteit en jeugdgroepen leer je om met ketenpartners tot een preventieve integrale aanpak te komen
• Tijdens de opleiding Gebiedsgerichte aanpak van leefbaarheid en veiligheid leer je kwetsbare gebieden transformeren naar een veilige en leefbare omgeving
• Tijdens de opleiding Integriteitscoordinator in het publieke domein leer je hoe jouw organisatie voldoet aan de wettelijke en basisnormen integriteit waaraan alle overheidsinstanties zich moeten houden.
• Tijdens de cursus Waarheidsvinding leer je de goede vragen stellen en de juiste antwoorden krijgen.
• Tijdens de opleiding bibob coördinator leer je hoe je de wet Bibob toepast in jouw gemeente.
• Tijdens de jaaropleiding Integrale aanpak van ondermijning leer je hoe je verantwoording aflegt over de aanpak van ondermijning in jouw regio.
• Tijdens de cursus Bestuurlijke aanpak van ondermijning leer je hoe je voorkomt dat criminele organisaties zich vestigen in jouw gemeente.
• Tijdens de opleiding Inzicht in de Criminologie leer je wat de verschijningsvormen, oorzaken en gevolgen zijn van criminaliteit en hoe je deze waar mogelijk voorkomt en waar nodig aanpakt.
• Tijdens de opleiding sluitende aanpak personen met verward gedrag leer je hoe je de opvang en hulpverlening voor personen met verward gedrag organiseert in jouww gemeente.
• Tijdens de opleiding coördinator nazorg ex-gedetineerden leer je hoe je komt tot een sluitende aanpak van ex-gedetineerden in jouw gemeente.
• Tijdens de opleiding Wijk- en gebiedsmanager wordt aan de hand van zowel theorie als praktijkvoorbeelden uiteengezet hoe een strategie die zich richt op gedragsverandering richting verduurzaming niet los gezien kan worden van een participatiestrategie gericht op de wijk.
• Ondermijning is niet alleen een veiligheidsprobleem maar ook een sociaal maatschappelijk probleem. Alle antwoorden en actualiteiten tijdens het congres Ondermijning & Georganiseerde Criminaliteit.