De advisering aan de burgemeester rond (evenementen)veiligheid

De burgemeester weegt uiteenlopende belangen af, luistert naar de diverse standpunten en maakt zijn eigen risico inschatting. Hoe kan de methodiek voor het managen van projecten helpen in de veiligheidsadvisering  aan de burgemeester in bijvoorbeeld evenementenveiligheid? Is het onderdeel risicomanagement bij projecten een ondersteunend proces hierin?

Door Marit Elders, veiligheidsadviseur bij Van Aetsveld en docent op de opleiding beleidsmedewerker Openbare Orde en Veiligheid 

Risicomanagement

Risicomanagement is een procesonderdeel in het managen van projecten. De inschatting van risico’s -bepalen wat de kans is dat het risico zich voordoet vermenigvuldigd met de impact- is de veiligheidsadvisering al binnengeslopen. Hiervan is sprake bij o.a. de politie (LOODS/IRS-methode), alsook de methode die het KCEV (Kenniscentrum Evenementenveiligheid) dit jaar heeft ontwikkeld. Dit is slechts een heel klein gedeelte van het risicomanagement zoals gebruikelijk is in de projectmanagementmethode van Prince II. In deze methodiek is er een apart proces beschreven voor het actief managen van risico’s in projecten en de daadwerkelijke oplevering van producten.  De projectmanager jaagt het eigenaarschap aan per gesignaleerd risico. Hij stuurt daarnaast aan op beslissingen over de te nemen tegenmaatregelen bij de Stuurgroep in een risicorapportage naast een voortgangsrapportage. De rapportage dient als instrument om de stuurgroep te laten beslissen over de dillema’s en de uitwerking van deze risico’s op budget, kwalitatief resultaat en doorlooptijd (lees ook ‘veiligheid’ in de context van deze tekst).

Tegenmaatregelen en eigenaarschap

In de rapportage worden de gesignaleerde risico’s beschreven en er wordt uitleg gegeven over de effecten die er zijn als het risico zich voordoet. De tegenmaatregel van het risico en het eigenaarschap van de invoering van deze tegenmaatregel is een essentieel onderdeel in het risicomanagement. Dit maakt het verschil tussen alleen een advies of beschrijving van de risico’s met het actief managen van de onderkende risico’s en daaraan sturing en richting te geven. De tegenmaatregelen kennen drie verschillende dimensies; het voorkomen van het risico (preventief), het reduceren van het risico (reductie) of het accepteren dat het risico zich mogelijk kan voordoen. De stuurgroep maakt hierin haar afwegingen op advies van de projectmanager.

Bestuurlijke toepassing

Net als de stuurgroep kan de burgemeester op deze manier inzicht krijgen in de veiligheidsrisico’s. Bij voortijdige onderkenning van de risico’s is er nog voldoende tijd om preventieve of reducerende maatregelen uit te laten werken. Ook is er tijd om de verschillende partijen mee te nemen in de risico’s die de situatie met zich meebrengt en te bepalen wat wel of niet acceptabel is. Het veiligheidsadvies of de risicorapportage, dat de burgemeester krijgt, stelt hem in staat, richting te geven en te sturen op het veiligheidsadvies en de veiligheidssituatie. Dit kan dus betekenen dat het eerste veiligheidsadvies of risicorapportage verandert naar gelang de risico’s beter gemanaged worden in de voorbereidingen naar bijvoorbeeld een evenement. Het uiteindelijke veiligheidsadvies is daarmee een voorspelbaar advies geworden. 

Op de Kroningsdag adviseerde de gemeente Amsterdam de bezoekers om niet met kleine kinderen en kinderwagens de stad in te gaan. Dit vanwege de te verwachtten drukte en het risico dat kinderen in het gedrang zouden komen. Dit is een voorbeeld van een reducerende maatregel waarmee bestuurlijk ook een acceptatie van het risico heeft plaatsgevonden, dat er tóch kinderen in het gedrang konden komen. Daarnaast toont dit van realisme van het feit, dat hier ook een beroep gedaan wordt op de zelfredzaamheid en het boerenverstand van de burger zelf.

Is de burgemeester hier blij mee?

Dat is moeilijk te zeggen. Dat ligt aan de timing en de informatiepositie die de burgemeester heeft of wil hebben. In ieder geval zal hij niet blij zijn, wanneer hij laat in het proces verrast wordt met een dergelijk heldere uiteenzetting van de veiligheidsrisico’s in een risicorapportage. Dit kan hem voor een politiek blok zetten en dat is meestal niet het gewenste effect. Dit verlangt dus maatwerk per situatie en een goed samenspel tussen hulpdiensten en de deling van informatie naar de burgemeester van de ambtenaren Openbare Orde en Veiligheid. Bij het tijdig inzetten van deze risicomanagementmethode, liggen de dilemma’s helder op tafel. Dit kan daarmee een hulp zijn bij het inlichten van de Gemeenteraad en inzicht geven in de effecten van de acties van de wethouder citymarketing op de openbare orde en veiligheid. Daarmee wordt het een essentieel onderdeel om het gemeenschappelijk belang van veiligheid te waarborgen in de tegenstrijdige standpunten van deze complexe wereld. Een instrument wat de burgemeester uit zijn soms eenzame positie kan halen om eindverantwoordelijk te zijn voor veiligheid, zonder dat hij er altijd direct sturing en richting aan kan geven.  Hieruit spreekt ook de hoop, dat Nederland  en de Nederlandse media gaat accepteren dat iedereen, iedere dag risico’s neemt en niet alles verzekerd kan worden. Ook burgemeesters en de hulpdiensten zijn geen verzekeringsmaatschappij!