De stap naar generatief of vooruitstrevend

Door Gerd-Jan Frijters, oprichter en eigenaar van D&F Group BV en docent op de opleiding Safety Manager.

In deze blog wil ik het hebben over het niveau generatief op de veiligheidscultuurladder. Hoe ziet een bedrijf met een generatieve veiligheidscultuur eruit? Wellicht dat het volgende inkijkje u kan inspireren.

Trots op veiligheid

In de generatieve organisatie is continu aandacht voor motivatie achter veiligheidsgedrag. Er is een open communicatiestructuur, waarin onderling vertrouwen, respect en oprechte zorg voor elkaar de belangrijkste kenmerken zijn. Medewerkers zijn trots op de veiligheidsresultaten en zijn gemotiveerd om te leren en te blijven verbeteren. Programma’s en systemen rondom veiligheid, gezondheid, welzijn en geluk, milieu, maatschappelijk verantwoord ondernemen, kwaliteit, efficiëntie en innovatie zijn geïntegreerd.

Intrinsiek gemotiveerd

Alle stakeholders in en rondom de organisatie zijn intrinsiek gemotiveerd om veiligheidsresultaten te verbeteren, zonder dat hier een financiële beloning tegenover staat. Er is een diepgeworteld besef in alle lagen van de organisatie dat veiligheid een positief effect heeft op zaken als gezondheid, welzijn, kwaliteit, communicatie, sfeer en daarmee op de continuïteit van de organisatie. Veiligheid wordt dan ook als kernproces gezien en als zodanig geleid. Alle medewerkers voelen zich verantwoordelijk voor elkaar vanuit een oprechte zorg.

Veiligheidsbewustzijn

Er zijn dagelijks contactmomenten met medewerkers over veiligheid. Uitvoerende medewerkers worden actief betrokken bij veiligheidsactiviteiten. Het veiligheidsbewustzijn is bijzonder hoog en de attitude tegenover veiligheidsactiviteiten positief. Veiligheidsregels worden niet of nauwelijks top-down opgelegd. In plaats daarvan worden medewerkers gestimuleerd om zelf veilig en onveilig gedrag te benoemen en hiernaar te handelen. Dagelijkse uitvoerende handelingen worden in opperste concentratie, met alle aandacht voor de taak, uitgevoerd. Deze aanpak wordt door eenieder omarmd.

Leren van fouten

Fouten maken mag in deze organisatie, omdat daarvan geleerd kan worden. Er is een continue stroom van meldingen van gevaarlijke situaties en handelingen. Deze meldingen worden geanalyseerd met de nadruk op het waarom in plaats van op het wie, wanneer of wat. De melder ontvangt waardering voor de melding en krijgt periodiek informatie over de status van de uitgezette acties. Het management is persoonlijk betrokken bij de analyses. Iedere melding wordt in het werkoverleg van de volgende dag behandeld. Veiligheid is in elke vorm van werkoverleg het eerste punt op de agenda. De communicatie in het werkoverleg is tweerichtingsverkeer.

Veiligheidscultuur

Er zijn geregeld veiligheidstrainingen of liever gezegd interactieve workshops, specifiek gericht op de eigen werksituatie. Hierin wordt eigen inbreng van medewerkers gestimuleerd en gewaardeerd. Trainingen zijn gericht op de technische, organisatorische en gedragsmatige kant van veiligheid. Nieuwe medewerkers worden gekoppeld aan een mentor en langdurig ondergedompeld in de generatieve veiligheidscultuur.

Voorbeeldrol

Het management en de direct leidinggevenden zijn zich zeer bewust van hun voorbeeldrol, zeker als het gaat om veiligheid. Zij zijn dagelijks op de werkvloer te vinden, uiteraard voorzien van de noodzakelijke persoonlijke beschermingsmiddelen, in dialoog met medewerkers over veiligheid. De focus ligt hierbij op het geven van positieve feedback aan de medewerker. De leiderschapsstijl is coachend en staat ten dienste van het uitvoerende werk.

Veiligheid als gezamenlijke verantwoordelijkheid

Het werk wordt stilgelegd in geval van twijfels rondom de veiligheidssituatie. Iedere medewerker kan en mag deze beslissing nemen en wordt hierin gesteund door de leidinggevenden en management. Uitvoerende taken rondom veiligheid zijn in deze organisatie verdeeld over de medewerkers van de werkvloer. In alle functieomschrijvingen, van directeur tot schoonmaker, zijn verantwoordelijkheden en taken rondom veiligheid concreet en specifiek gedefinieerd. De veiligheidscoördinator heeft hierbij slechts een adviserende en stimulerende taak.

Procedures

Procedures en veiligheidshandboeken zijn minimaal, opgesteld in samenwerking met, en bekend bij alle medewerkers. De informatie in de handboeken ervaart iedereen als relevant, nuttig en herkenbaar. Er is een formeel auditprogramma, gericht op technische veiligheid, veiligheidsmanagement en gedrag. Het management herziet het programma jaarlijks, waardoor het continu verbetert.

Gedrag

Vooral de rol van de eerstelijns leidinggevenden (supervisors) is cruciaal in deze veiligheidscultuur.
De directe leidinggevende heeft grote invloed op het gedrag van medewerkers. Hij of zij is zich bewust van het effect van zijn of haar communicatie op de medewerkers en kent de psychologische achtergronden achter gedrag. Gewenst gedrag wordt dagelijks bekrachtigd (met positieve aandacht en complimenten). Ook medewerkers complimenteren elkaar onderling bij veilig of proactief handelen. Evenzo spreken ze elkaar op een positieve manier aan bij een onveilige handeling.

Betrokkenheid

De medewerkers op de werkvloer worden optimaal betrokken bij het uitvoeren van risicoanalyses, incidentenanalyses, meldingen, inspecties et cetera. Er loopt een voortdurend programma voor veiligheidsinspecties en gedragsobservaties. Alle medewerkers van de organisatie, inclusief management en leidinggevenden, doen hieraan mee. Veiligheidscommunicatie vloeit onbelemmerd door alle lagen van de organisatie. Al de activiteiten rondom veiligheid zijn erop gericht om de organisatie iedere dag een stukje te verbeteren.

 

Meer weten?
Op de opleiding Safety Manager leert u van Gerd-Jan Frijters hoe u de veiligheidscultuur op de werkvloer verbetert in uw organisatie.

 

Bron: D&F Group BV