De veilige wijk

Recente, parallelle ontwikkelingen in het Sociaal Domein en het Veiligheidsdomein hebben geleid tot een integrale aanpak van de uiteenlopende problemen in de wijk. Althans met die aanpak is nu serieus een begin gemaakt. Er valt op dat vlak nog een wereld te winnen. Eerst werd er energie gestoken in de aanpak van de Openbare Orde problematiek op straat. Daarbij waren vooral de politie, handhavers van de gemeente en ambulante jongerenwerkers betrokken. Afzonderlijk werd er door sociale partners geïnvesteerd in de aanpak van de sociale problemen achter de voordeur.

Luc Hoogstraten, adviseur bij C3 Group en voormalig beleidsmedewerker veiligheidsbeleid bij de gemeenten Montfoort en IJsselstein.

Causale verbanden tussen sociale problematiek en criminaliteit

Het besef is nu doorgedrongen dat er veel causale verbanden bestaan tussen een sociaal zwakkere wijk met veel multi-problem gezinnen en het ontstaan van crimineel gedrag. Geldgebrek leidt vaak tot illegale hennepteelt in huis of in een leegstaand pand in de wijk. Maar er is ook een verband met ander crimineel gedrag. Om aan geld te komen pleegt men winkeldiefstallen, autokraken, woninginbraken, etc. Spijbelen van school en rondgangen op straat verhoogt de kans op groepsvorming van kansarme jongeren. Die groepen zijn interessant voor criminelen. Jeugdwerkeloosheid en doelloos rondhangen op straat verhoogt de kans op overlastgevend en vervelend gedrag op straat dat soms ontaard in crimineel gedrag. Verpaupering van woonwijken, leegstand van winkels en horecabedrijven vormen een vruchtbare bodem voor illegale activiteiten. Verhuur van onrendabele winkels aan criminelen die er criminele activiteiten in gaan ontwikkelen, slechtlopende horecabedrijven die door criminelen worden overgenomen om geld wit te wassen, etc.

Informatiepositie en het vertrouwen van de wijkbewoners in de overheid

De veilige- en leefbare wijk die het gemeentebestuur maar vooral de wijkbewoners willen, krijg je alleen door samenwerken. Voor succes is het essentieel dat de sociale- en veiligheidspartners met de wijkbewoners samenwerken. Integraal samenwerken en informatie gestuurd werken zijn de sleutels tot succes. Vertrekpunten daarbij zijn de overall informatiepositie en het vertrouwen van de burgers en verenigingen in de wijk. In de praktijk worden de overall informatiepositie en het vertrouwen bij de wijkbewoners successievelijk verder opgebouwd. Als aan deze randvoorwaarden is voldaan kan gewerkt worden aan een integraal plan van aanpak.

Overall regie voor “De Veilige Wijk” ligt bij de gemeente

Om een integraal plan van aanpak te kunnen maken is naast de informatiepositie, een regie en afstemmingsoverleg noodzakelijk. In dat overleg moeten op basis van de informatie dossiers worden aangelegd voor situaties, gezinnen, groepen en personen. In de dossiers zijn de relevante informatie, de beraadslaging, besluitvorming en uiteindelijk gekozen aanpak alsmede de eindresultaten van de aanpak opgenomen. De overall regie voor “De Veilige Wijk” ligt bij de gemeente. De gemeente is daardoor verantwoordelijk voor het afstemmingsoverleg, de plannen van aanpak en de uitvoering daarvan.

Koppeling van relevante informatie

Door de C3Group waren in het verleden al applicaties voor de persoons- gezins en groepsgerichte aanpak ontwikkeld. Deze applicaties konden apart worden gebruikt maar ook aan elkaar worden gekoppeld. Voor een probleem gezin kan een gezinsplan zijn gemaakt. Daarbij is het mogelijk dat er door instanties voor een of meer gezinsleden ook nog een persoonsgerichte aanpak wordt uitgevoerd. In deze applicaties werd de meeste nadruk gelegd op de Veiligheids- en Openbare Orde aspecten.

Voortaan alle leefgebieden in het “Integrale plan van aanpak”

“De Veilige Wijk” heeft een andere skoop en vereist naast een horizonverbreding ook een intensivering van de contacten en samenwerking tussen het Veiligheids- en Sociale domein. In de nieuwe applicatie worden integrale plannen van aanpak gegenereerd waarin zowel de sociaal- als de veiligheids georiënteerde leefgebieden worden meegenomen.

Informatie verbinden en delen

Door de C3Group zijn in de applicatie “De Veilige Wijk” de aparte applicaties voor de persoons- gezins- en groepsgerichte aanpak uit het Sociaal- en Veiligheidsdomein samen met de applicaties Ondermijning en Stadstoezicht aan elkaar gekoppeld. Hierdoor is een applicatie ontstaan waarin alle beschikbare informatie over situaties in de wijk, incidenten, personen, gezinnen en groepen op een centraal punt bij elkaar komen. Die informatie kan tussen de betrokken partners (uit het Sociaal- en het Veiligheiddomein) worden gedeeld. In dit kader kan er ook een koppeling worden gemaakt met de systemen en overleggen van de wijkraad, bewonersgroepen en buurtcomités.

Acties multidisciplinair overleg

In de applicatie “De Veilige Wijk is een autorisatiematrix opgenomen waarmee door de gemeentelijk regisseur bepaald kan worden welke partner, welke informatie mag inzien of mag bewerken. Op basis van de informatie kan in een multidisciplinair overleg worden bepaald welke partners in het overleg afgesproken acties gaan uitvoeren en binnen welke termijn de acties uitgevoerd dienen te worden.

Meer weten?

• Op de cursus Burgerparticipatie in het veiligheidsdomein leert u hoe u burgers betrekt bij de aanpak van veiligheidsproblematiek in uw wijk.
• Op de opleiding Overlastcoördinator leert u hoe u verloedering en ernstige overlast in uw wijk aanpakt.
• Op de opleiding Wijk- en gebiedsmanager leert u gebiedsgericht werken binnen de pijlers fysiek, sociaal en economisch om de leefbaarheid en samenhang in uw wijk te bevorderen.
• Op de cursus Informatie uitwisseling in de veiligheidsketen leert u hoe u informatie verzamelt, analyseert en uitwisselt in samenwerking met uw veiligheidspartners.