Drones in het publieke domein

De Dikke van Dale heeft het over een drone wanneer deze op afstand bestuurd wordt en tot doel heeft om filmopnames te maken. Militaire en opsporingsdoeleinden worden genoemd als voorbeelden. De drone is onder andere ontwikkeld om de veiligheid te bevorderen. Sneller overzicht en inzicht bij verkeersongelukken, het kijken ‘behind enemy lines’ in oorlogsgebied, maar ook voor het inspecteren van dijken, bosbranden en industriële constructies. Allemaal legitieme redenen waarom onze wetgeving het gebruik van drones mogelijk zou moeten maken.

Klaas Litjens, adviseur veiligheid en innovatie bij Van Aetsveld, hoofddocent van de cursus Drones in de openbare ruimte en dagvoorzitter op het congres Drones in het publieke domein.

Creatie (il)legale technologie

Echter, we zien steeds meer nieuwsberichten van gevallen waarbij drones toch niet bepaald wenselijk zijn. Zo geeft een FBI-baas aan dat ze in Amerika tijdens acties steeds vaker door middel van drones worden geobserveerd door criminelen. Ook in Curaçao gebruiken criminelen drones om illegale pakjes te droppen in gevangenissen. Evident is dat de creatie van technologie om legitieme redenen, soms ook resulteert in de creatie van technologie die op illegale manieren wordt ingezet.

Privacy

Ik denk dat dat onvermijdelijk is bij het ontwikkelen van nieuwe technologie. Dat is ook niet iets waar we, naar mijn mening, iets aan moeten doen. Het vergt echter wel de noodzaak van bewustzijn. De wetgeving is, in relatie tot technologische ontwikkelingen van tegenwoordig, een traag systeem. Echter, het is wel een zeer nuttig systeem. We zien bijvoorbeeld bij de nieuwe Wet op de Inlichtingen en Veiligheidsdiensten dat er veel commotie ontstaat over hoeveel data zij (ongericht) kunnen verzamelen. Het gaat hier om een overheidsactor die aan een behoorlijk aantal wettelijke waarborgen moet voldoen alvorens zij deze informatie mag inwinnen en verwerken. Drones bieden ook de mogelijkheid om behoorlijk wat (deels ongerichte) data te verzamelen. Alleen zijn het nu niet de inlichtingen- en veiligheidsdiensten die dit doen, maar de burgers, bedrijven en een aantal overheidsactoren. Daarbij kan dat op een manier waarop ook maar enige controle op wettelijke legitimiteit zeer moeilijk uit te voeren is.

Dronetoerisme

Als wij een drone zien vliegen, weten wij niet waar de bestuurder naar kijkt. Hij kan best gewoon zijn eigen tuin aan het bekijken zijn maar doordat men niet weet of hij begluurd wordt is de kans groot dat men zich anders gaat gedragen. Een zorgelijke ontwikkeling, als je het mij vraagt. Zo geven bewoners van Kinderdijk, een plaatsje waar meerdere bewoonde molens staan, aan dat zij bijna dagelijks het slachtoffer worden van ‘dronetoerisme’. Mensen die met hun drones rond deze toeristische trekpleister vliegen en beelden opnemen. De burgemeester geeft aan dat er landelijk ingegrepen moet worden omdat hij in openbaar gebied het gebruik van drones niet kan verbieden. In Kinderdijk zijn er al 250 klachten binnengekomen.

Handhavingsproblematiek

We zien dat drones, ook doordat ze steeds goedkoper worden, door veel burgers gebruikt worden. We zullen dus als overheid goed moeten nadenken over welke wetgeving we hierop inrichten maar daarbij ook over de handhaafbaarheid van die regels. Kijk bijvoorbeeld naar de jaarwisseling. Ik denk dat we over het algemeen kunnen stellen dat we in de dagen voor oud en nieuw niet meer staan te kijken van een knalletje of een pijltje. Het is een nagenoeg utopische gedachte dat de politie in staat is om alle overtredingen aan te pakken. Ten aanzien van drones staan we voor eenzelfde (al dan niet nog grotere) uitdaging.

Proactie

Mijn gevoel zegt mij dat we niet moeten afwachten totdat we weer achter de feiten aan het aan rennen zijn. Maar dat we met belangrijke actoren om een tafel moeten gaan zitten om de dialoog te voeren over hoe we het hoofd kunnen bieden aan deze problematiek. Waarom zouden we bijvoorbeeld ook niet de innovatieve en creatieve geesten van de droneontwikkelaars zelf betrekken bij dit vraagstuk? Misschien komen ze wel met een technologische oplossing die veel makkelijker in te zetten is dan een wetswijziging met alle handhavingsproblematiek ten gevolge daarvan.

Meer weten?

Om inzicht te creëren in de huidige wet- en regelgeving op het gebied van drones in het publieke domein, over welke interventiemogelijkheden de overheid nu heeft om ongewenste drones uit de lucht te halen en ook over welke voordelen het legitieme gebruik van drones heeft voor de veiligheidssituatie, organiseert het Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid in samenwerking met Van Aetsveld het congres Drones in het publieke domein en de cursus Drones in de openbare ruimte waar experts en ervaringsdeskundigen kennis en ervaringen met elkaar kunnen uitwisselen om zodoende van elkaar te kunnen leren.

Meer weten?

Op het congres Drones in het publieke domein hoort u wat de belangrijkste trends en ontwikkelingen zijn op het terrein van drones en welke kansen en risico’s dit met zich meebrengt.

Op de cursus Drones in de openbare ruimte leert u hoe u drones kunt inzetten om de veiligheid te bevorderen en welke contra drone interventies u wanneer kunt gebruiken wanneer drones worden misbruikt.