Te veel wegkijken bij radicalisering

Ex-Hofstadgroeplid Jason Walters, die in 2004 bij zijn arrestatie in het Haagse Laakkwartier een handgranaat naar de politie gooide, heeft voor het eerst sinds zijn vrijlating een interview gegeven. ‘Er is een fundamenteel probleem met de moslimgemeenschap.’

Jason Walters, ervaringsdeskundige en voormalig lid van de Hofstadgroep, docent op de cursus Bestuurlijke aanpak van radicalisering en terrorisme en spreker op het congres Radicalisering & Terrorisme.

Dat vertelt de voormalig terrorist aan het Nieuw Israëlietisch Weekblad (NIW). Walters bekeerde zich op zijn dertiende tot de islam en radicaliseerde. Hij probeerde zich tot twee keer toe aan te sluiten bij de Taliban, maar werd in Pakistan tegengehouden.

Geen recht op een eigen gevoelsleven

In 2004 werd hij urenlang omsingeld, waarbij hij een handgranaat naar de politie gooide. Vier agenten raakten gewond. Jason Walters kreeg een gevangenisstraf van vijftien jaar opgelegd, maar in 2013 kwam hij vervroegd vrij. Recent rondde hij de master crisis and security management af aan de Universiteit Leiden.

In NIW blikt hij terug op zijn radicale periode. ‘Je raakt als extremist zo verstrengeld met dat wereldbeeld, dat allesbepalend is. Je bent daarbuiten geen eigen persoon meer, je verkeert in een soort roes. Je denkt ook dat je voortdurend wonderen ervaart. De religie definieert je totaal: je hebt geen recht meer op een eigen mening, geen recht op een eigen gevoelsleven. Als jouw mening de religie tegenspreekt, zit jij fout, jij moet je aanpassen.’

Barsten in zijn wereldbeeld

De eerste jaren na zijn arrestatie was Jason Walters nog volop radicaal. In de gevangenis probeerde hij naar eigen zeggen alle moderne wetenschappelijke inzichten in de Koran op te zoeken. ‘Als je de relativiteitstheorie van Einstein ergens zou kunnen terugvinden in de Koran, zou dat een sterk argument zijn om te bewijzen dat die door God gegeven was.’

Het leverde vooral barsten op in zijn wereldbeeld. Jason Walters volgde in de gevangenis een bachelor algemene cultuurwetenschappen en ontdekte de filosofie. ‘Vooral Plato, Nietzsche en Heidegger waren cruciaal voor het proces waarin ik terecht was gekomen. Waar ik zo lang naar had gezocht, vond ik in de filosofie. En toen moest de hele wereld opnieuw ontdekt worden.’

Broertje kwam om in IS-gebied

Terwijl hij zelf druk was met het opbouwen van een nieuw leven en een nieuw wereldbeeld, reisde zijn broertje Jermaine met vrouw en kinderen af naar IS-gebied. In 2015 kwam hij om, Jermaines vrouw en kinderen zijn nog steeds in het gebied. ‘Ik was totaal ontredderd, heb een jaar lang met mijn ziel onder de arm gelopen.’

Jason Walters hoopt dat de kinderen de mogelijkheid krijgen om terug te keren. ‘Mijn neefjes en nichtjes, de oudste was zeven, zijn meegesleept. Ze zijn de facto door hun ouders ontvoerd, voor hen moet een oplossing komen. Zij verdienen een tweede kans, hoe geïndoctrineerd en getraumatiseerd ze ook zijn.’

Jason Walters zegt dat hij ‘te veel wegkijken’ ziet. ‘Er is een fundamenteel probleem met de moslimgemeenschap, met het religieuze deel, maar ook zeker met het niet-religieuze deel. Tot mijn stomme verbazing wordt het heel erg gedownplayd. Er is heel veel haat, antisemitisch gedachtegoed wordt geïmporteerd en ook in de academische wereld en in linkse hoek salonfähig gemaakt. Dat is extreem zorgelijk. En bizar. Het is de dood van de rede die hier plaatsvindt.’

Salonfähig maken van antisemitisme

Zelf wil hij graag een bijdrage leveren aan het debat omtrent radicalisering en deradicalisering – al is hij naar eigen zeggen over het laatste vrij sceptisch: ‘Er is sprake van een merkwaardige visie die radicaal gedachtegoed beziet alsof het een of andere klinische aandoening is. Dat is het niet, het is het maken van een existentiële keuze. Het is alsof je denkt dat je een overtuigd D66’er via een programma kunt omtoveren tot een overtuigd PVV’er. Een pijnloze oplossing is er niet.’

Meer weten?

• Op het congres Radicalisering en terrorisme leert u hoe u misstanden veroorzaakt door (ideologische) radicaliserende groeperingen voorkomt.
• Op de cursus Bestuurlijke aanpak van radicalisering en terrorisme leert u hoe u samen met uw zorg- en veiligheidspartners komt tot een pakket van maatregelen om radicalisering waar mogelijk te voorkomen en terrorisme waar nodig te bestrijden.
• Op de cursus Anti discriminatiebeleid leert u hoe u discriminatie en uitsluiting van individuen en groepen personen voorkomt en daarmee polarisatie tegengaat.
• Op de opleiding beleidsadviseur integratie en diversiteit leert u hoe u ervoor zorgt dat (nieuwe) bewoners integreren en participeren in de samenleving met behoud van hun eigen identiteit en gebruiken zonder dat zij te maken krijgen met discriminatie en polarisatie.