Nita is werkzaam als programmaleider van Ouders van Tegendraadse Jeugd bij JSO expertisecentrum voor jeugd, samenleving en opvoeding en docent op de opleiding ketenregisseur risicojeugd. Dit expertisecentrum is per 1 januari 2004 ontstaan uit een fusie van S&O stichting voor opvoedingsondersteuning en Stichting Zuidhollandse Ondersteuningsorganisatie Kinderopvang (ZOK). JSO streeft er als kennisorganisatie naar om de beleidsterreinen jeugd, samenleving en opvoeding te benaderen vanuit een integrale visie, zodat deze terreinen met elkaar verbonden worden.
Ouders van tegendraadse jeugd
JSO heeft voor zowel ouders als beroepskrachten een compleet pakket aan interventies ontwikkeld genaamd ‘Ouders van Tegendraadse Jeugd’. Doel van het programma is om ouders te betrekken en (waar nodig en mogelijk) te ondersteunen bij de opvoeding van hun kinderen ter voorkoming (van herhaling) van crimineel, afwijkend gedrag. “Wat ons opviel in de aanpak van criminele jongeren is dat de ouders hierin nauwelijks werden betrokken, terwijl gezinsfactoren een grote rol spelen bij de totstandkoming van crimineel gedrag onder jongeren. Dat was voor ons de aanleiding om een start te maken met het programma ‘Ouders van Tegendraadse Jeugd’. De verschillende interventies zijn bedoeld voor ouders van jeugdigen met (een verhoogd risico op) politiecontact wegens het plegen van strafbare feiten. De leeftijd van de kinderen ligt tussen de acht en zestien jaar. Het betreft enerzijds ouders van kinderen die (nog) geen politiecontact hebben, maar waarbij wel sprake is van een opeenstapeling van risicofactoren; anderzijds gaat het om ouders van kinderen die al eens met politie en justitie in aanraking zijn gekomen. Ouders die te maken hebben met verslaving, psychiatrische problemen, een verstandelijke handicap of overwegende taalproblemen worden uitgesloten van de interventies. Wel is er rekening gehouden met ouders die een andere culturele achtergrond hebben dan de Nederlandse cultuur.”
Opvoedingsondersteunende interventies
Ouders van Tegendraadse Jeugd is een programma met 7 verschillende opvoedingsondersteunende interventies, van licht tot zwaar. Afhankelijk van de zwaarte van problematiek, wordt een interventie gekozen die bij de ouders past. Het interventiepakket bestaat uit lichte opvoedingsondersteunende interventies zoals themabijeenkomsten en opvoedworkshops en intensieve opvoedingsondersteunende interventies zoals de oudercursus en -training. De zwaardere interventies zijn qua inhoud direct gericht op ouders van jeugd met strafbaar gedrag en vooral inzetbaar in de (politionele) justitiële keten. De lichtste interventies zijn inzetbaar in plekken waar kinderen zijn met een verhoogd risico (bijvoorbeeld hanggroepen/overlastgevende jeugdgroepen). Ouders kunnen via de lichte interventies worden gemotiveerd en toegeleid naar de intensievere interventies. “Wanneer je in contact treedt met ouders over de opvoeding van hun kinderen is het van belang dat je als hulpverlener hun rol niet gaat overnemen. Als hulpverlener moet je vooral naast de ouder gaan staan, want die moeten het ook daadwerkelijk gaan doen. De hulpverlener is maar tijdelijk aanwezig, de ouders kunnen duurzaam invulling geven aan de opvoeding van de kinderen. Ondersteun de ouders waar mogelijk en nodig: wat hebben jullie nodig om de kinderen op het rechte pad te houden?”
Evidence based
Het programma Ouders van Tegendraadse Jeugd is recent wetenschappelijk onderzocht door de Universiteit van Utrecht in samenwerking met het Nederlands Jeugdinstituut. De aanbevelingen uit het onderzoek, praktijkervaringen en nieuwe wetenschappelijke inzichten zijn gebruikt om het programma te optimaliseren. “Een belangrijk speerpunt is het bereiken en motiveren van ouders om aan het programma mee te doen. Veel van deze ouders zijn de grip op hun kinderen kwijt, waardoor je vaak stuit op weerstand. Het is dan van belang om hen op een goede manier te bereiken waardoor ze mee willen doen en het geloof in zich zelf terugkrijgen als het gaat om de opvoeding van hun kinderen.” Het programma Ouders van Tegendraadse Jeugd is recent opgenomen in de categorie ‘sterke aanpak’ in de database Jeugdgroepen van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid. Op de website www.wegwijzerjeugdenveiligheid.nl is deze database te vinden waar aanpakken staan beschreven om problemen met hinderlijke, overlastgevende of criminele jeugd groepen op te lossen.
Meer weten?
Op de opleiding ketenregisseur risicojeugd leert u van Nita van Veluw hoe met het programma Ouders van tegendraadse jeugd professionals traint in de samenwerking met ouders bij de aanpak van jeugdoverlast en criminaliteit.