Kleinschalige voorzieningen voor justitiële jeugd

In navolging van de gemeente Amsterdam starten voor het einde van het jaar 2 kleinschalige voorzieningen in Nijmegen (Hunnerberg) en Groningen (Juvaid) bedoeld voor justitiële jongeren. Beide zogenaamde proeftuinen lopen tot de zomer van 2017. Deze proeftuinen zijn een uitwerking van de ‘Verkenning Invulling Vrijheidsbeneming Justitiële Jeugd’ (VIV JJ).

Laag beveiligde en regionale setting

Bij de kleinschalige voorzieningen verblijven jongeren in een laag beveiligde en regionale setting. Zo kan, in tegenstelling tot de bestaande justitiële jeugdinrichtingen, het contact met ouders en zaken als school, werk en stage zoveel mogelijk gecontinueerd worden. ‘Ik ben tevreden over de voortgang van de verkenning. Op dit moment toetsen we in verschillende proeftuinen, onderzoeken en projecten wat bruikbare elementen zijn voor een toekomstbestendig stelsel,’ aldus staatssecretaris Dijkhoff. ‘Een goede samenwerking met en tussen de partijen in de strafrechtketen, maar ook samenwerking met gemeenten, scholen en zorginstellingen is en blijft cruciaal.’

Proeftuin Groningen: focus op regierol en integraal plan

Bij Het Poortje Juvaid gaat in Groningen een proeftuin in co-creatie lopen voor zowel de kleinschalige voorziening als de screening en diagnostiek. Dit vindt plaats in een laag beveiligde voorziening waarbij maximaal 8 jongeren tegelijkertijd kunnen verblijven op één locatie in Groningen. Per jongere wordt een integraal plan opgesteld voor zijn of haar toekomst. Dat gaat verder dan alleen het justitiële kader, maar het gaat ook om het zorgtraject en dagbesteding, zoals onderwijs. Doel is dus deze trajecten zoveel mogelijk te continueren. Bij het opstellen van het integrale plan zijn alle voor de jongere relevante partijen aangesloten. Per casus wordt afgewogen bij welke partij de regie belegd wordt om de jongere te begeleiden. ‘Voorkomen van recidive en criminaliteit vraagt om maatwerk waarin er rondom de jongere nauw wordt samengewerkt, gebruikmakend van de kracht in de jongere zelf en diens sociale netwerk. We zijn verheugd met de proeftuin Groningen, die zich richt op innovatie van onze samenwerking met alle partners,’ stelt Hoofdofficier van Justitie Noord-Nederland mr. J.R. Eland.

Proeftuin Nijmegen: maatwerk beveiliging en zorgbehoefte centraal

In Nijmegen gaat een proeftuin Kleinschalige voorziening starten bij Rijks JJI locatie de Hunnerberg. Op het terrein van Rijks JJI locatie De Hunnerberg worden buiten de hoge beveiligingsschil twee woningen ingericht. Een van de woningen betreft het woongedeelte, de andere woning wordt transmuraal ingezet voor het behandelaanbod waar ketenpartners ook ambulante zorg bieden. Deze zorgbehoefte wordt per jongere afgestemd, zoals gedragsinterventies en begeleidingstrajecten. Carlo Dronkers, coördinerend jeugdofficier van het Openbaar Ministerie licht toe: ‘De kleinschalige voorziening heeft de veiligheid van ‘binnen (zijn)’, maar is nadrukkelijk gericht op verantwoordelijk naar ‘buiten (gaan)’. Iedere detentie van jeugdigen is immers eindig.’ Er zijn in deze proeftuin maximaal 8 plekken beschikbaar voor jongeren. De Rijks JJI wil met deze proeftuin samen met lokale partners in Gelderland toetsen in hoeverre de vrijheidsbeneming van strafrechtelijk geplaatste jongeren in een minder hoog beveiligde omgeving mogelijk is. Ook wordt er gekeken hoe de rolverdeling met de ketenpartners moet zijn om zo continuïteit van zorg en begeleiding optimaal vorm te geven. Het lokale netwerk van de jongere wordt hierbij betrokken.

Monitor

Alle proeftuinen zullen inzicht opleveren in wat wel, maar ook wat niet werkt in de kleinschalige voorzieningen en bij het opstellen van een integraal plan voor een jongere. De staatssecretaris laat een monitor ontwikkelen, waarmee alle proeftuinen op een zoveel mogelijk gelijke wijze gevolgd kunnen worden, waarbij tegelijkertijd ruimte is voor verschillen tussen de proeftuinen. De monitor heeft aandacht voor de doelgroep, inhoud, werkwijze en behandeling, organisatorische randvoorwaarden en uitstroom. Eind 2017 worden de resultaten van de monitor verwacht. De ervaringen worden meegenomen in de verdere uitwerking van de Verkenning Invulling Vrijheidsbeneming Justitiële Jeugd.

Heroriëntatie

Gezien de veranderingen in aard en omvang van de groep gestraften is een brede heroriëntatie op de uitvoering van straffen nodig, ook voor de justitiële jongeren. Hierbij moet een gedifferentieerde aanpak mogelijk zijn met aandacht voor maatschappelijke ontwikkelingen, veranderingen in de strafrechtsketen, nieuwe bestuurlijke verhoudingen en de huidige en verwachte behoefte aan voorzieningen. Dit wordt uitgewerkt in het project ‘Koers en Kansen voor de sanctie-uitvoering’.

Meer weten?

Op de opleiding ketenregisseur risicojeugd leert u hoe u komt tot een integrale aanpak van risicojongeren.