Het voorkomen van huiselijk geweld en kindermishandeling

Huiselijk geweld en kindermishandeling is een veelvoorkomend probleem in Nederland. Jaarlijks telt Nederland tussen de 160.000 en 200.000 slachtoffers en 100.000 daders van huiselijk geweld en kindermishandeling. Huiselijk geweld en kindermishandeling leidt vaak tot fysieke klachten, psychische aandoeningen, isolement (door schaamte over het geweld en het fysieke letsel) bij het slachtoffer en veroorzaakt tevens hoge maatschappelijke kosten. Geweld achter de voordeur is daarmee niet alleen een privéprobleem maar ook een publieke zaak. Hoe voorkomt u huiselijk geweld en kindermishandeling. Aan het woord zijn verschillende experts.

De Raad voor de Kinderbescherming en jeugdbescherming

De stelselwijziging Jeugdzorg (2015) en nieuwe wetgeving (Herziene Kinderbeschermingsmaatregelen) hebben veel veranderingen gebracht voor de Raad voor de Kinderbescherming. Om nu en de komende jaren goed op die veranderingen te kunnen inspelen, heeft de Raad haar werkwijze aangepast. Samenwerken in de keten krijgt nog meer accent dan voorheen. Zo nemen Raadsmedewerkers deel aan door gemeenten georganiseerde ‘beschermingstafels’, om mee te denken of een raadsmelding nodig is, en om het proces van kind, gezin en betrokken hulpverleners positief te ondersteunen. De gemeenten willen zoveel mogelijk stimuleren dat gezinnen zelf, met vrijwillige hulpverlening en/of met hun netwerk de problemen oplossen. De doorontwikkelde methodiek die de Raad nu gebruikt, sluit daarop aan met een werkwijze die gericht is op de veiligheid van het kind en de samenwerking met het gezin.
Edwin van Breukelen, regiodirecteur bij de Raad voor de Kinderbescherming, ziet in de regio Overijsel toe op de ontwikkeling en veiligheid van jeugdigen

Gemeenten en de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling

Gemeenten hebben de verantwoordelijkheid voor Jeugd en Zorg en de regierol op de aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling. Centrumgemeente Den Haag voert sinds 2003 vanuit die rol actief beleid op het voorkomen van huiselijk geweld. De samenwerking van de gemeente met de regiogemeenten en de al jaren actieve en initiatiefrijke ketenpartners is succesvol gebleken. Het verbinden van kennis, ervaring, praktijk, beleids- en uitvoeringsregie en financiële middelen, en de ontstane initiatieven regiobreed uitzetten, heeft geleid tot innovatie van de aanpak. Er is een klimaat waarin nieuwe ontwikkelingen (RAAK, Decentralisaties, aanbevelingen uit wetenschappelijk onderzoek, good practise wereldwijd) omgezet worden in verbetering van de aanpak. Alleen het bundelen van die krachten kan bijdragen aan een juiste preventie en curatie van de complexe problematiek en bescherming van de meest kwetsbare burgers in je gemeente.
Ria Andrews, programmamanager geweld in afhankelijkheidsrelaties en projectleider huiselijk geweld bij de gemeente Den Haag

Het Veiligheidshuis en de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling

Binnen het Veiligheidshuis Hollands Midden werken partners uit de veelal regionaal georganiseerde zorg- en strafketen samen met de lokale teams van de gemeenten onder het motto: één gezin, één plan. In de complexe casuïstiek die bij het Veiligheidshuis wordt gemeld is er ook met regelmaat sprake van huiselijke geweld en/of kindermishandeling. De regie op deze aanpak ligt bij Veilig Thuis, echter de gewelds-problematiek kan niet los worden gezien van overige problematiek die speelt binnen het gezin. Door de samenwerking met en binnen het Veiligheidshuis ontstaat er een integraal plan van aanpak waarbij acties door de betrokken partners op elkaar worden afgestemd. Dit alles in het kader van een veilige en leefbare samenleving in het werkgebied Hollands Midden.
Janneke van der Zalm, ketenmanager van het Veiligheidshuis Hollands Midden, waar gemeente, openbaar ministerie en zorg- en welzijnsinstellingen samenwerken aan de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling

Huiselijk Geweld en de Wet Tijdelijk Huisverbod

Met de inwerkingtreding van de Wet Tijdelijk Huisverbod is er in de keten een nog nauwere samenwerking ontstaan met betrekking tot de aanpak van huiselijk geweld. Vanaf toen tot nu zijn er veel ervaringen opgedaan. Ik ben voormalig coördinator huiselijk geweld / coördinator van de politie in het Veiligheidshuis Noord-Limburg, en heb in deze periode ervaren dat criminelen en agressors voornamelijk afkomstig zijn uit problematische gezinnen. Ook heb ik ervaren dat slachtoffers van geweld of kindermishandeling in hun verdere leven vaak vele andere problemen krijgen. Ik pleit derhalve voor een duurzame aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling.
Bij een dergelijke aanpak horen naar zijn mening duidelijke afspraken en regie van de gemeente(n) over – vroegsignalering – delen en verwerking van informatie – de wijze van samenwerking – samen verantwoordelijk voelen – en – het regelen van de eindverantwoordelijkheid voor één gezin en één plan. Mijn overtuiging is verder dat bij de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling vaak een verplicht kader nodig is om beweging in gezinnen te krijgen. Naast straf- en hulpverleningstrajecten bied het bestuursrechtelijk traject (Wet Tijdelijk Huisverbod) derhalve de nodige mogelijkheden.
Peter Lalieu, zelfstandig adviseur, docent op de cursus Wet- en regelgeving in Openbare Orde en Veiligheid en voormalig coördinator huiselijk geweld bij het Veiligheidshuis Noord-Limburg

Signalering en preventie van huiselijk geweld en kindermishandeling

Met de decentralisatie van de Jeugdwet zijn gemeenten vanaf 2015 ook verantwoordelijk voor de gehele aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling. Met ketenpartners wordt in deze nauw en intensief gewerkt aan een verbeterd stelsel, waar o.a. diagnostiek, hulpverlening en behandeling onderdeel van uit maken. Alvorens professionals overgaan tot bovengenoemde facetten is binnen het gehele spectrum signalering van prominent belang. Iemand lijkt moeite te hebben met oogcontact of doet bijv. niets zonder toestemming. Is er nu sprake van een mogelijk slachtoffer en wat nu te doen in dit soort lastige en altijd gevoelige situaties? Tijdig en juist signaleren draagt in hoge mate bij aan preventie en tegengaan van huiselijk geweld en kindermishandeling.
Ilvan Sahetapy, manager bij Actium, de specialist op het gebied van jeugd, veiligheid en opvoedingsvraagstukken

Eerwraak en eergerelateerd geweld

Addel Belhajey, een jongeman die zijn vader doodde, sluit zijn autobiografie af met de volgende wens: dat ouders voortaan hun kinderen niet temmen, maar opvoeden en nooit meer als hun eigendom beschouwen. Het vader-zoon conflict is een centraal thema in vele boeken en romans. Het trieste verhaal is typerend voor vele kinderen van Marokkaanse afkomst die in Nederland opgroeien.
Huiselijk geweld komt meer voor dan men gewoonlijk veronderstelt. In mijn onderzoekspraktijk onder Marokkaanse Nederlanders ben ik regelmatig op dit fenomeen gestuit. Het is een groot taboe om erover te praten. Wat gaat er mis bij de opvoeding in Marokkaanse gezinnen? En hoe kan het worden voorkomen?
Hans Werdmölder, sociaal antropoloog en criminoloog, voormalig lector Jeugd en Veiligheid bij het Expertisecentrum Veiligheid van de Avans Hogeschool en docent op de opleiding ketenregisseur risicojeugd, auteur van het boek Marokkanen in de Marge

Meer weten?
Op de opleiding regisseur huiselijk geweld en kindermishandeling leert u hoe u samen met uw partners komt tot een geïntegreerde aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling in uw gemeente?

Bron: www.sietske-dijkstra.nl