Hoe herken je als docent signalen van crimineel gedrag in de klas?

“Leerlingen vertonen steeds vaker signalen van crimineel gedrag in de klas. Een docent kan helpen om jonge aanwas in de criminaliteit te voorkomen, maar dan moet je wel de eerste signalen herkennen”, zegt Claudia Bormans. “Ik werk met leerlingen die zijn uitgevallen op het middelbaar onderwijs en een nieuwe kans willen in het onderwijs”. Hoe signaleer je dat er iets mis is en hoe ga je hierna te werk? Deze vragen zijn beantwoord tijdens het congres Jonge aanwas uit de criminaliteit.

De rol van docenten bij jonge aanwas in de criminaliteit

“Het onderwijs speelt een belangrijke rol om jonge aanwas in de criminaliteit te voorkomen. Docenten zien leerlingen regelmatig en merken het direct als ze niet op komen dagen. Het is echter wel belangrijk dat er mensen vanuit het onderwijs zijn die tijd vrij willen en kunnen maken om zich bezig te houden met dit onderwerp”, zegt Claudia.

Crimineel gedrag in het onderwijs neemt toe

Claudia: “Ik merk dat er in de loop der jaren een toename is geweest in het aantal leerlingen dat drugs gebruikt. Als er drugs gebruikt worden, worden er ook drugs gedeald”. Crimineel gedrag als dit signaleer je volgens Claudia op verschillende manieren. “Leerlingen liggen moe op tafel, zijn veel met hun telefoon bezig, spijbelen of zijn vaak nerveus. Het zijn voorbeelden van signalen dat er iets speelt in het leven van leerlingen. Als je deze signalen ziet, is het belangrijk om het gesprek met de leerling aan te gaan, maar ook met je collega’s. Wat signaleren zij? Dit gesprek is ook enorm waardevol”.

Hoe kunnen docenten ingrijpen?

Claudia: “Het is mij tijdens het congres Jonge aanwas uit de criminaliteit duidelijk geworden dat de band die je aangaat met een leerling erg belangrijk is als je signalen herkent”. Ze deelt vier lessen vanuit het congres die iedereen helpen om een goede band aan te gaan met leerlingen:

• Sta klaar voor jouw leerlingen; de leerlingen die crimineel gedrag vertonen kunnen vaak niet op iemand terugvallen. Als jij altijd voor hun klaarstaat, is er een stok achter de deur om de juiste stappen te zetten in de maatschappij.
• Ga het gesprek aan en luister; denk jij verdacht gedrag te zien? Laat het niet aan je voorbijgaan en ga het gesprek aan. Ze weten misschien zelf niet hoe ze uit de situatie komen. Achterhaal om welke criminele activiteit het gaat en deel dit met anderen, zoals de intern begeleider.
• Benadruk positief gedrag; hoe negatief de situatie ook is, leerlingen komen wel naar school en proberen lessen mee te volgen. Dat is groot als je ’s nachts actief bent geweest. Ga daar positief op in.
• Geef vertrouwen en kansen; verandering is moeilijk. Je plant een zaadje met jouw tips en dit heeft tijd nodig om te groeien. Leerlingen doen er misschien niet direct iets mee, maar geef ze een tweede, derde en vierde kans om er iets mee te doen.

Nieuwe kennis over jonge aanwas

“Ik heb tijdens het congres veel informatie opgedaan. Het duurde een hele tijd om alle aantekeningen die ik heb gemaakt te verwerken. Ik heb van begin tot eind genoten en de dag kon eigenlijk niet lang genoeg duren. Ik zou het congres dan ook zeker aanraden aan anderen. Hetzelfde geldt voor de fieldtrip de dag erna bij Baass Eindhoven. Het was fantastisch om te zien hoe jongeren daar worden begeleid en ondersteund. Ik heb tijdens de fieldtrip ook goed kunnen netwerken, dat heeft mij ook echt geholpen. Het is het eerste congres waar ik alleen maar dingen heb geleerd en met heel veel nieuwe kennis en informatie naar huis ging”, aldus Claudia.

Herken verdachte signalen

Claudia: “Ik miste zowel tijdens het congres als de fieldtrip mensen uit het onderwijs, terwijl we juist zo’n belangrijke rol spelen in het signaleren van crimineel gedrag in een vroege fase. Ik zou iedereen graag uitnodigen om naar het congres te komen, het opent je ogen”. Wil jij bij het congres Jonge aanwas uit de criminaliteit van SBO zijn? Meld je dan aan en leer over preventie, repressie en nazorg van jongeren in de criminaliteit.