De hoeveelheid incidenten door personen met onbegrepen gedrag neemt al jaren toe. Dagelijks krijgt de politie ruim 25 meldingen binnen over verwarde mensen die een gevaar vormen voor hun omgeving. Minister van Justitie en Veiligheid Yesilgöz en Minister voor Langdurige Zorg en Sport Helder spreken daarom van een “taai en complex maatschappelijk vraagstuk”. Waarom blijft dit aantal groeien en wat gaat het kabinet doen om dit vraagstuk op te lossen?
Toename van incidenten met mensen met onbegrepen gedrag
De politie registreerde van 2017 tot 2021 886.000 meldingen van overlast door personen met verward gedrag. Dit aantal is het afgelopen jaar verder gestegen naar gemiddeld 12.000 meldingen per maand. Deze meldingen gaan vaak over dezelfde personen: tussen 2017 en 2021 waren er 187.000 personen herleidbaar bij een incident betrokken. Hiervan kwamen 9700 personen meer dan tien keer in aanraking met politie vanwege onbegrepen gedrag.
Wie is verantwoordelijk voor de incidenten?
De personen met onbegrepen gedrag die herleidbaar betrokken zijn bij incidenten, zijn te verdelen in twee groepen: ernstige overlastgevers en mensen die tijdelijk ontsporen. De ernstige overlastgevers dreigen, vallen lastig en vernielen, waardoor zij balanceren tussen justitie en zorg. De incidenten zijn niet ernstig genoeg om de cel in te gaan en de overlastgevers kunnen niet terecht bij GGZ-instellingen. Ze worden overal weggestuurd en vertonen daarom vervelend gedrag. De andere groep ontspoort tijdelijk, bijvoorbeeld doordat ze hun huis verliezen, financiële problemen krijgen of stoppen met medicatie. Deze groep veroorzaakt tijdelijk, maar potentieel veel én ernstige, incidenten waarbij politie in moet grijpen.
Gevolgen van de incidenten
Incidenten door onbegrepen gedrag hebben vele gezichten. Het komt maar zelden voor dat een verward persoon anderen op straat aanvalt, andere problemen komen vaker voor. Je denkt aan schreeuwen tegen voorbijgangers, vernieling van andermans eigendommen of openbaar drugsgebruik. Al deze incidenten geven omwonenden en mensen op straat een onveilig gevoel. Dit is het gevolg voor de mensen die in aanraking komen met een verward persoon. We moeten echter niet vergeten dat de persoon met onbegrepen gedrag vaak nergens terecht kan en daarom ook slachtoffer is van het gedrag.
Extra inzet van het kabinet
Ministers Yesilgöz en Helder maken tussen 2023 en 2026 in totaal 59 miljoen euro extra vrij voor lokale en regionale initiatieven om incidenten door onbegrepen gedrag te verminderen. De focus ligt hierbij op de aansluiting vinden tussen de regionale en lokale praktijksituatie door gezamenlijk op te trekken. Hieruit moet een structurele in plaats van projectmatige aanpak gerealiseerd worden. Deze aanpak ziet er als volgt uit:
- Sterkere afspraken maken over de aanpak bij een melding van verward gedrag. Voorbeelden hiervan zijn een betere samenwerking tussen zorg en politie of een zorgmedewerker in de meldkamer.
- Verbeteren van de aanpak na een melding of vroege signalering in de wijk. Je denkt hierbij bijvoorbeeld aan lokale signalering en opvolging door zorgpersoneel in de wijk.
Voorkom escalatie van onbegrepen gedrag
Wil jij de signalen van onbegrepen gedrag op tijd kunnen herkennen, zodat je escalatie in de wijk voorkomt? Meld je dan aan voor de opleiding Personen met onbegrepen gedrag van SBO! Je leert tijdens deze vijfdaagse opleiding om een goede informatiepositie te creëren en een veilige leefomgeving te realiseren voor iedereen in de regio. Willen meerdere mensen in jouw regio of gemeente de negatieve gevolgen van onbegrepen gedrag helpen voorkomen? Kies dan voor een Incompany-opleiding!