Hogere straf voor ernstige verkeersdelicten

De wet van minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) die hogere straffen mogelijk maakt voor ernstige verkeersdelicten, is door de Eerste Kamer aanvaard en treedt op 1 januari 2020 in werking. Allereerst gaat de maximale straf voor gevaarlijk rijden van 2 naar 6 maanden gevangenisstraf, ook in zaken zonder letsel of schade. Dat is nodig om automobilisten steviger aan te pakken die – bijvoorbeeld door onverantwoorde inhaalacties – een gevaar op de weg zijn.

Frank van Summeren, adviseur veiligheid bij RONT Management Consultants en hoofddocent op de opleiding Integraal toezichthouder handhaving.

Wat verandert er?

Automobilisten die onverantwoord inhalen, of op een andere manier het verkeer in gevaar brengen, kunnen een maximale gevangenisstraf van zes maanden krijgen. Dat is nu nog twee maanden. Automobilisten die andere weggebruiers de stuipen op het lijf jagen door opzettelijk meerdere verkeersregels aan hun laars te lappen, riskeren maximaal twee jaar gevangenisstraf. Ook al zijn er door toeval of geluk geen slachtoffers. Veroorzaken zij met dit roekeloos rijgedrag wel een ernstig ongeluk, dan is een gevangenisstraf van maximaal zes jaar mogelijk. De strafmaat gaat omhoog voor rijden onder invloed, doorrijden na een ongeval en rijden zonder geldig rijbewijs. Van drie maanden gevangenisstraf naar een jaar.

Zeer gevaarlijk rijgedrag

Daarnaast komt er een gevangenisstraf van maximaal twee jaar te staan op zeer gevaarlijk rijgedrag waarbij automobilisten opzettelijk de verkeersregels ernstig overtreden zonder acht te slaan op de veiligheid van anderen. Daarvoor is meer nodig dan een enkele verkeersovertreding. Het gaat om een combinatie van gedragingen. Bijvoorbeeld een forse overschrijding van de maximumsnelheid, het negeren van rode lichten, op de verkeerde weghelft rijden en ook nog een mobiele telefoon vasthouden, terwijl zeer goed voorstelbaar was dat een ongeval kon plaatsvinden. Alleen door toeval of geluk vallen er geen slachtoffers. Grapperhaus rekent deze automobilisten zeer gevaarlijk en onverantwoord rijgedrag dus zwaar aan – ook als zij geen ongeluk veroorzaken.

Roekeloos rijden

Veroorzaken zij met dit roekeloos rijgedrag wél een ernstig ongeluk, dan is straks een gevangenisstraf tot maximaal 6 jaar mogelijk. In de wet is duidelijker vastgelegd wanneer sprake is van roekeloos rijden. Dit verruimt de mogelijkheden om automobilisten te vervolgen die onaanvaardbare risico’s nemen en de zwaarste ongelukken veroorzaken. En dan gaat het niet alleen om snelheidswedstrijden, maar bijvoorbeeld ook om een bestuurder die als een dolleman aan het verkeer deelneemt, meerdere verkeersdelicten begaat en een ongeval met dodelijke afloop of zwaar letsel veroorzaakt.

Andere strafmaat bij recidive

Verder gaan de strafmaxima voor verkeersdelicten als rijden onder invloed, doorrijden na een ongeval en rijden zonder (geldig) rijbewijs omhoog van 3 maanden gevangenisstraf naar 1 jaar. Dit werkt door in de straffen voor recidive. Als iemand zich binnen 5 jaar weer schuldig maakt aan rijden onder invloed kan de straf met een derde omhoog. In ernstige gevallen van doorrijden na een ongeval, met letsel of erger tot gevolg, krijgt de politie meer opsporingsbevoegdheden om de dader op te sporen. Binnenkort gaat een wetsvoorstel in consultatie met diverse maatregelen om de aanpak van rijden onder invloed te versterken.

Meer weten?

• Op de opleiding Integraal toezichthouder handhaving leer je hoe je het toezicht en de handhaving organiseert in jouw gemeente.
• Op de cursus Bestuursrechtelijk handhaven leer je hoe je misstanden in jouw gemeente voorkomt dan wel bestrijdt.
• Op de cursus Wet- en regelgeving in Openbare Orde en Veiligheid leer je van experts wat de (nieuwe) wetten op openbare orde en veiligheid betekenen voor jouw uitvoeringspraktijk.
• Op de cursus APV & Bijzondere Wetten leer je welk juridisch instrumentarium je tot jouw beschikking hebt om de leefbaarheid en veiligheid in wijken en buurten te waarborgen.