Nieuwe instrumenten voor afpakken crimineel vermogen

In de strijd tegen ondermijnende criminaliteit komen meer mogelijkheden voor het afpakken van crimineel vermogen. Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid heeft vandaag het conceptwetsvoorstel strafrechtelijke aanpak ondermijning II in consultatie laten gaan, dat nieuwe instrumenten geeft om het criminele bedrijfsproces te verstoren. Zo wordt het mogelijk om crimineel geld en zaken afkomstig van criminaliteit af te pakken zonder een voorafgaande strafrechtelijke veroordeling. Ook wordt een zogenoemde spoedbevriezing van een financiële transactie geïntroduceerd om te voorkomen dat crimineel geld wordt weggesluisd.

,,De drijfveer voor criminelen is geld verdienen, maar hun drugsgeld is allesbehalve een rustig bezit. We zijn niet alleen uit op hun vermogen, hun luxe villa’s, dure horloges, auto’s en jachten. We raken ze ook direct in hun criminele bedrijfsvoering. Criminelen raken steeds meer mogelijkheden kwijt om te investeren in verdere illegale praktijken. Op die manier voorkomen we dat zwart geld in de samenleving blijft circuleren en wordt ingezet in de legale economie of wordt geherinvesteerd in criminele activiteiten’’,

aldus minister Grapperhaus.

Non conviction based confiscation

Met het wetsvoorstel wordt de zogenoemde ‘non conviction based confiscation’ (NCBC)-procedure geïntroduceerd om crimineel vermogen en illegaal verkregen goederen te confisqueren zonder dat daaraan een veroordeling van een persoon voor een strafbaar feit vooraf is gegaan. Het maakt niet uit op wiens naam het object staat, of dat de eigenaar onbekend is. In deze civiele procedure is voor confiscatie door de overheid alleen van belang dat het Openbaar Ministerie (OM) bij de rechter voldoende aannemelijk kan maken dat het object afkomstig is van criminaliteit. Als de politie een pand binnenvalt en een groot bedrag aan contanten vindt, is geen langdurig strafproces nodig om dat geld aan de staat te laten vervallen als degenen bij wie het wordt aangetroffen geen deugdelijke verklaring kunnen geven voor zo veel contanten in huis.

De NCBC-procedure zorgt op deze manier voor een snellere interventie om objecten met een criminele herkomst uit de markt te halen. Om crimineel vermogen af te pakken zijn de betrokken opsporingsorganisaties en het OM nu veel tijd kwijt in het strafproces tegen een verdachte, vooral als gebruik wordt gemaakt van verhullende eigendomsconstructies en ook als via rechtshulp met andere landen moet worden samengewerkt . De kracht van de nieuwe methode schuilt in het omdraaien van de huidige werkwijze: niet de persoon, maar het object staat centraal in het afpakken.

Vanwege de inbreuk op het eigendomsrecht is de civielrechtelijke confiscatie alleen mogelijk na een onherroepelijke rechterlijke beslissing. Daarvoor moet de overheid voldoende aannemelijk maken dat het voorwerp in verband staat met criminaliteit. Het is niet vereist dat een specifiek misdrijf wordt aangetoond. Als er personen zijn die aanspraak maken op het voorwerp, wordt verwacht dat ze kunnen verklaren dat de herkomst uit legale bron afkomstig is. Ook worden de nodige rechtswaarborgen opgenomen, waaronder bijvoorbeeld het recht op bijstand van een advocaat en de mogelijkheid tot het instellen van beroep tegen de rechterlijke beslissing. Hierbij wordt ook betrokken de mogelijkheid van vergoeding van schade als een persoon onevenredig is getroffen door de beslissing over de confiscatie.

Spoedbevriezing

Het betalingsverkeer verloopt steeds sneller, vindt in toenemende mate digitaal plaats en is niet gebonden aan grenzen. Criminelen proberen hier handig gebruik van te maken bij het wegsluizen van hun criminele winsten, vaak naar het buitenland. Door het wetsvoorstel worden de mogelijkheden verruimd om een financiële transactie op verzoek van de Financial Intelligence Unit tijdelijk aan te houden bij vragen over de achtergrond van een transactie en een mogelijk verband met witwassen. Door dit nieuwe instrument van ‘spoedbevriezing’ kan worden voorkomen dat het geld verdwenen is tegen de tijd dat de transactie in beeld komt in een strafrechtelijk onderzoek.

Op zoek naar meer verdieping over het thema ondermijning:

Na afloop van de jaaropleiding Integrale aanpak ondermijning:

• Pak je ondermijning integraal aan
• Voer je casus- en procesregie effectief uit
• Geef je een thematische en gebiedsgerichte aanpak vorm
• Versterk jij de informatiepositie in de aanpak van ondermijning
• Intensiveer je de samenwerking op lokaal, regionaal, landelijk en internationaal niveau
• Verantwoord je de gehanteerde aanpak richting stakeholders
• Vergroot jij de sociale, maatschappelijke en bestuurlijke weerbaarheid

12 modules – Start 10 februari 2022 – Meer informatie >>

Tijdens de opleiding Bestuurlijke aanpak van ondermijning leer je o.a.:

• Hoe je een strategie bepaalt voor de beste aanpak
• Hoe je barrières kunt opwerpen tegen criminele activiteiten
• Welke bestuurlijke instrumenten beschikbaar zijn
• Hoe je criminele netwerken kunt ontmoedigen om zich te vestigen

6 dagen – Start 20 januari 2022 – Meer informatie >>

Bezit jij alle actuele kennis over de Wet Bibob anno 2022?
Tijdens de opleiding Bibob coördinator leer je o.a.:

• Hoe je een bibob beleid opstelt
• Hoe je tot een gedegen analyse ter uitvoering van de bibob wetgeving komt
• Hoe je de integriteit van betrokken personen en benodigde financiele middelen beoordeelt
• Hoe je advies bij het Landelijk Bureau Bibob inwint
• Hoe je verantwoording over het gevoerde bibob beleid aflegt

5 dagen – Start 13 oktober 2022 – Meer informatie >>

Tijdens de opleiding Inzicht in criminologie leer je in slechts 3 dagen: 

• Hoe je een criminaliteits- en veiligheidsbeleid ontwikkelt
• Wat de verschijningsvormen, oorzaken en gevolgen zijn van criminaliteit
• Wat belangrijke criminologische verklaringen zijn van crimineel gedrag
• Hoe criminaliteit kan worden voorkomen dan wel beperkt
• Welke veiligheidsmaatregelen je kunt nemen om criminaliteit te reduceren

Na afloop heb je waardevolle handvatten voor het opstellen van een effectief criminaliteits- en veiligheidsbeleid.

3 dagen – Start 2 december – Meer informatie >>

Of bekijk een van de andere opleidingen:

Tijdens de cursus Wet- en regelgeving in Openbare Orde en Veiligheid leer je van experts wat de (nieuwe) wetten op openbare orde en veiligheid betekenen voor jouw uitvoeringspraktijk.

Tijdens de opleiding Beleidsmedewerker Openbare Orde en Veiligheid leer je een lokaal integraal veiligheidsbeleid opstellen voor jouw gemeente.

Tijdens de opleiding Aanpak van jeugdcriminaliteit en jeugdgroepen leer je om met ketenpartners tot een preventieve integrale aanpak te komen

Tijdens de opleiding Gebiedsgerichte aanpak van leefbaarheid en veiligheid leer je kwetsbare gebieden transformeren naar een veilige en leefbare omgeving

Tijdens de opleiding Integriteitscoordinator in het publieke domein leer je hoe jouw organisatie voldoet aan de wettelijke en basisnormen integriteit waaraan alle overheidsinstanties zich moeten houden.

Tijdens de cursus Waarheidsvinding leer je de goede vragen stellen en de juiste antwoorden krijgen.

Tijdens de opleiding sluitende aanpak personen met verward gedrag leer je hoe je de opvang en hulpverlening voor personen met verward gedrag organiseert in jouw gemeente.

Tijdens de opleiding coördinator nazorg ex-gedetineerden leer je hoe je komt tot een sluitende aanpak van ex-gedetineerden in jouw gemeente.

Tijdens de opleiding Wijk- en gebiedsmanager wordt aan de hand van zowel theorie als praktijkvoorbeelden uiteengezet hoe een strategie die zich richt op gedragsverandering richting verduurzaming niet los gezien kan worden van een participatiestrategie gericht op de wijk.

Ondermijning is niet alleen een veiligheidsprobleem maar ook een sociaal maatschappelijk probleem. Alle antwoorden en actualiteiten tijdens het congres Ondermijning & Georganiseerde Criminaliteit.