Internationale gegevensuitwisseling door gemeenten rond georganiseerde misdaad

Door Lucien Stöpler, zelfstandig juridisch adviseur en docent op de opleiding bibob coördinator.

 

Wet BIBOB

Door de gemeentelijke bevoegdheid om vergunningen voor horeca, evenementen en verbouwingen (aanbestedingen en subsidies) af te geven of te weigeren kan de gemeente proberen criminelen te weren uit deze activiteiten. In Nederland gebeurt dat met de wet bevordering integriteit bij het openbaar bestuur (BIBOB). In de voorwaarden voor de vergunningverlening voor bijvoorbeeld het uitbaten van een kroeg of coffeeshop staat dat deze geweigerd wordt als er een negatieve uitslag is van het integriteitsonderzoek van het landelijk bureau BIBOB (drank- en horecawet art. 27 lid 3). Tegenwoordig kunnen bijna alle gemeentelijke vergunningen worden geweigerd op deze grond, vanwege de wetswijziging in de BIBOB.

Een crimineel hoeft echter maar een stap over de grens te doen en dat hele justitiële verleden is irrelevant en hij kan vrolijk aan de slag. Dit probleem wordt gesignaleerd door met name RIEC Limburg en RIEC Zuidwest Nederland, die Nederlandse softdrugshandelaren slim in België verder zien gaan. Maar er zijn natuurlijk meer landen waar Nederlandse criminelen zich ophouden; de Spaanse kust rond Marbella heeft wat dat betreft ook een naam. Hoe kunnen we als Nederland onze plicht doen om gemeenten in het buitenland te waarschuwen tegen het toelaten van activiteiten van criminelen?

 

Informatie uitwisselen

De neiging is om gemeenten informatie te laten uitwisselen naar andere gemeenten. Dat stuit op praktische en juridische problemen. Praktisch omdat een gemeente niet weet welke gemeente een criminele Nederlander gaat uitzoeken in het buitenland om zijn activiteiten te ontplooien en juridisch omdat gegevens uit een BIBOB advies niet te delen zijn, al helemaal niet met het buitenland . De documenten die door de gemeenten gehanteerd zijn om een vergunning te weigeren zijn op geen enkele te delen. Het weigeren van vergunningen wordt niet gepubliceerd, althans niet structureel. Daar kunnen gemeenten uit het buitenland dus ook niet naar zoeken. Wat blijft er over om Nederlanders te beletten in het buitenland te profiteren van gemeentelijke vergunningen?

 

VOG

De Verklaring omtrent het gedrag biedt uitkomst. Een gemeente in het buitenland kan een VOG eisen voor het aangaan van een relatie met een natuurlijk- of rechtspersoon. Een VOG kan via internet worden aangevraagd en is ook in het buitenland bruikbaar. De VOG zoekt alleen justitiële documentatie. Bestuurlijke informatie die niet wordt meegenomen is dan bijvoorbeeld dat iemand met een horeca gelegenheid veel geluidsoverlast heeft veroorzaakt, of andere niet strafrechtelijke fenomenen. Maar een belangrijke stap is gezet, namelijk dat het gevaar voor de samenleving dat ontstaat door het verstrekken van vergunningen aan criminelen die deze willen misbruiken te voorkomen is.

 

Meer weten?

Op de opleiding bibob coördinator leert u van o.a. Lucien Stöpler hoe u doelmatig en rechtmatig informatie uitwisselt met uw veiligheidspartners.