Latente ondermijning

Traditioneel is de aanpak van georganiseerde criminaliteit gericht op de criminele ‘onderwereld’. Maar als de daders zijn gepakt, blijven de illegale praktijken bestaan. Het succes van criminaliteit blijkt – net als in de ‘gewone’ economie – afhankelijk van een gunstig vestigings- en investeringsklimaat. Daarbij zijn vooral (lokale) legale voorzieningen en structuren van belang. Tot nu toe ontbreekt het veel partners in het integraal veiligheidsbeleid vaak nog aan inzicht in deze gelegenheidsstructuren. Hierdoor nemen de risico’s op ondermijning van de bestuurlijke integriteit toe en neemt de veiligheid van de burger af. Om die reden hebben de Regionale Informatie en Expertise Centra (RIEC’s) de Bestuurlijke Criminaliteitsbeeldanalyse (BCBA) ontwikkeld.

Ton Slingerland, spreker op het congres Ondermijning & Georganiseerde Criminaliteit en projectleider bij het RIEC Zuid-West Nederland, waar gemeenten, de provincie, het Openbaar Ministerie, de Nationale Politie, de Belastingdienst en de Douane samenwerken aan de aanpak van georganiseerde criminaliteit, betrokken bij de ontwikkeling van een methodiek voor een Bestuurlijk Criminaliteitsbeeld Analyse

Versterking informatiepositie over criminele netwerken

De BCBA biedt inzicht in criminele processen, gelegenheidsstructuren en kwetsbare plekken en versterkt uw kennis- en informatiepositie over criminele netwerken. Voor de totstandkoming van de BCBA wordt gebruik gemaakt van informatie die bij de partners beschikbaar is. Dat wordt gecombineerd met straatinformatie van onder meer wijkagenten en opsporingsambtenaren, waardoor een actueel en integraal beeld van de georganiseerde criminaliteit in uw regio ontstaat. De BCBA levert niet alleen inzicht op, maar biedt ook een handelingsperspectief om ondermijnende criminaliteit te voorkomen en te bestrijden. Daarnaast legt de BCBA ‘witte vlekken’ bloot, daar waar nog geen zicht op is. Met dit inzicht kunt u gericht investeren op uw informatiehuishouding.

Gerichter en effectiever veiligheidsbeleid

Voorzichtig ben ik aan het nadenken op welke wijze ik de sessie op het congres ondermijning en georganiseerde criminaliteit zal vormgeven. Doel van de sessie moet zijn dat deelnemers na afloop zich bewust zijn van zijn of haar mogelijkheden om met een bestuurlijke criminaliteitsbeeld analyse (kortweg BCBA) tot een gerichter en effectiever veiligheidsbeleid te komen in het tegengaan en bestrijden van ondermijning en georganiseerde criminaliteit. Kern van een BCBA is kennis en informatie van veiligheidspartners bij elkaar schrapen en opwerken. U krijgt er integrale kennis en inzicht voor terug. BCBA is een ontwikkeling binnen u vakgebied waarmee u als professional uw bestuurder goed kan adviseren. En dat in een omgeving waar capaciteit en middelen steeds schaarser worden.

Integrale aanpak

Op het moment dat ik dit schrijf zijn de verkiezingen achter de rug en gaan de formatie onderhandelingen van start. Iedere partij heeft VEILIGHEID in zijn (verkiezings)programma staan. Dat voorspelt veel goeds…. Daar rondom heen zijn allerlei position papers geschreven door veiligheidspartners zoals (verenigd) lokaal bestuur, politie etc. Iedereen probeert op de politieke agenda te komen en aandacht te vragen voor de hoogst noodzakelijke aspecten die gezien worden vanuit de expertise van die veiligheidspartner. Eigenlijk is het bezien van al die wensen van veiligheidspartners uitermate interessant om te kijken hoe de ‘integrale vlag er bijhangt’. In deze blog zoom ik nader in op één van die partijen en wel de politie. In het dagblad Trouw van 24 maart 2017 wordt melding gemaakt van de inhoud van het PPP (Position Paper Politie). Dit interne stuk (vlgns Trouw) ‘ademt grote ambities en dient als leidraad voor de lobby bij de politieke partijen die straks een kabinet gaan vormen.’ Ik weet ‘beslag’ te leggen op dit stuk en kijk eveneens naar een uitgebreid interview in Buitenhof (uitzending gemist dd 26-3-2017 NPO1 Vara/VPRO), waarin de korpschef van de Nationale Politie de heer Akerboom een en ander toelicht. De problematiek wordt helder geschetst. De wensen en ook aanbiedingen vanuit de politie bezien zijn helder. Wat ik niet terug heb kunnen vinden is de integrale benadering. Bespaar u het zoeken; ook bij de andere veiligheidspartners ontbreekt dit. Dat is op zijn zachtst uitgedrukt ‘jammer’. Binnen de RIEC’s in Nederland is vanaf 2007 gestart met het bevorderen van samenwerken in een constante. Dat is echt iets anders als op ad-hoc basis, in projectvorm of andere vormen van samenwerking. In een constante samenwerken vraagt reflectie op het proces in uw eigen organisatie. Ondermijning tegengaan en georganiseerde criminaliteit bestrijden vraagt het op zetten van een gemeenschappelijke bril. Vanuit overheidsdiensten echt samen werken aan een gemeenschappelijk belang vraagt bovenal kritisch kijken en door ontwikkelen van uw eigen professie.

Geïntegreerde benadering

Mijn ervaring is dat er nog veel groeikansen zijn. Als u niet op past is er sprake van latente ondermijning door latente samenwerking. Ik kom daar tijdens mijn sessie op het congres Ondermijning & Georganiseerde Criminaliteit zeker op terug. Voor het kabinet in wording is er een uitdaging om op de wens van de kiezer nadrukkelijk te werken aan een nog veiliger Nederland. Dat zou ik niet doen door de wensenlijsten van de afzonderlijke veiligheidspartners te bezien en te honoreren. Een integrale benadering is effectvol. Als je daar vanuit gaat, laat dan de veiligheidspartners met een gezamenlijk plan komen. Geen kolommenpolitiek door de veiligheidspartners, maar een geïntegreerde benadering en aanpak. Benutten van ieders expertise, maar ook volop werken door een ieder aan verbinding en een eenduidige informatie uitwisseling. Een kabinet dat ‘de schotten eruit’ beloond, kan wel eens veel resultaat (groei) afdwingen op het gebied van een integrale benadering door de diverse veiligheidspartners die Nederland telt.

Meer weten?

Op het congres Ondermijning & Georganiseerde Criminaliteit hoort u hoe u ondermijning veroorzaakt door criminele netwerken in uw gemeente voorkomt.

Op de cursus Bestuurlijke aanpak van ondermijning leert u hoe u voorkomt dat criminele organisaties zich vestigen in uw gemeente.

Op de opleiding bibob coördinator leert u hoe u de wet Bibob toepast in uw gemeente.