Luisteren: met radicalisme is niets mis

Stijn Sieckelinck (onderzoeker aan het Institute for Societal Resilience aan de Vrije Universiteit Amsterdam en aan McGill University Montreal) houdt zich als pedagoog al tien jaar intensief bezig met radicalisering bij jongeren. Onze maatschappij pakt dat probleem verkeerd aan, meent hij. We denken te veel in termen van veiligheid. Terwijl radicalisme vooral voortkomt uit een zoektocht naar zingeving en identiteit. Stijn Sieckelinck staat aan de basis van de succesvolle training ‘Omgaan met (extreme) idealen’ en adviseert binnen- en buitenlandse overheden over dit thema. Daarnaast is hij auteur van het boek ‘Reradicaliseren, ronselen voor een betere wereld’. Er zijn vijf redenen om te luisteren naar het gesprek met Stijn Sieckelinck.

Zoektocht naar zingeving, idealen en identiteit

Stijn Sieckelinck en zijn collega’s spraken met tientallen jongeren die een radicale periode achter de rug hebben. In Nederland, maar ook in Engeland en Denemarken. Wat blijkt: op het moment dat zij in hun ontwikkeling als adolescent op zoek gaan naar zingeving, idealen en identiteit is er niemand die ze daarbij ondersteunt. De maatschappij laat ze juist in die kwetsbare fase in de kou staan.

Puberteit en generatieconflict

Er zijn drie paden die radicaliserende jongeren naar Syrië leiden. Sommigen groeien op in ellendige omstandigheden; ze krijgen in hun puberteit te maken met dood, echtscheiding en discriminatie. Zij leven al in radicaliteit. Een andere groep komt uit relatief stabiele gezinnen, maar beleeft een generatieconflict; zij vinden geen gehoor voor hun gepassioneerde drang naar een andere, betere wereld die in hun ogen wel rechtvaardig en zuiver is. Het derde en lastigste pad wordt gevolgd door jongeren die van nature een radicale inslag hebben.

Voorkomen is beter dan genezen

Stijn Sieckelinck pleit nadrukkelijk voor een andere aanpak van radicalisering. Nu kijkt de overheid uitsluitend vanuit de veiligheidsagenda. Het effect is averechts: jongeren voelen zich miskend, krijgen niet de ruimte voor de spirituele zoektocht waar ze zo’n behoefte aan hebben en trekken zich terug. Dan ben je ze definitief kwijt. Voorkomen is beter dan genezen. In trainingsprogramma’s kunnen ouders, leerkrachten en andere professionals leren hoe ze oog kunnen krijgen voor wat er werkelijk omgaat in radicale jongeren, voor het te laat is.

Goede opvoeding

Hij weet als geen ander hoe groot de gevolgen kunnen zijn van een mislukte opvoeding. Vuistregel voor Stijn Sieckelinck is: bied warmte en stel grenzen. Een open deur misschien, maar je vergeet het zo snel. Probeer je nu echt eens in te leven in de wereld van het kind. Uiteindelijk komt een goede opvoeding neer op je vermogen om je te verplaatsen in iemand die nog lang niet zo ver is als jij.

Democratie en afwijkende meningen

Voor Stijn Sieckelinck is de democratie een plek waar je afwijkende meningen mag hebben en waar je kunt vechten voor je idealen. In zijn ogen is de radicaliteit waarmee zij zich in willen zetten voor hun idealen op zich helemaal niet verkeerd. Je moet vooral proberen te zorgen dat ze anders radicaal worden en geen geweld willen gebruiken.

Meer weten?

• Op het congres Radicalisering en terrorisme leert u hoe u misstanden veroorzaakt door (ideologische) radicaliserende groeperingen voorkomt.
• Op de cursus Bestuurlijke aanpak van radicalisering en terrorisme leert u hoe u samen met uw zorg- en veiligheidspartners komt tot een pakket van maatregelen om radicalisering waar mogelijk te voorkomen en terrorisme waar nodig te bestrijden.
• Op de cursus Omgang met maatschappelijke onrust leert u hoe u maatschappelijke ontwrichting en spanningen in de samenleving voorkomt veroorzaakt door terroristische dreiging.