Milieucriminaliteit: Hoorn van neushoorn, duurder dan goud of cocaïne!

Criminaliteit dat het milieu aantast. Als je iedere dag met de aanpak van ondermijnende criminaliteit bezig bent, sta je niet meer zo te kijken van nieuwe inventieve trucjes die criminelen uithalen om nieuwe markten te benutten. Toch sta ik nu wel te kijken van de extreme groei van de handel in bedreigde diersoorten (en onderdelen daarvan). Geschat wordt dat er jaarlijks zo’n 23 miljard dollar wordt verdiend in de illegale handel van wilde dieren!

Klaas Litjens, adviseur veiligheid en innovatie bij Van Aetsveld en dagvoorzitter op het congres Milieucriminaliteit.

Actoren

Niet alleen arme Afrikaanse boeren die geen geld hebben en zich daarom genoodzaakt zien om op neushoorns te gaan jagen, zijn de dader van deze criminaliteitsvorm. Ook terroristische organisaties als Al-Qaida houden zich bezig met de ivoorhandel om hun wapens te kunnen financieren. In Nederland is pas een lid van een beruchte motorclub aangehouden met een enorme hoeveelheid huiden van beschermde diersoorten die bestemd waren voor clubjasjes. Dr. Daan van Uhm, Assistent Professor Criminologie aan de Universiteit Utrecht, concludeert dat criminelen die eerst in de drugshandel zaten, massaal overstappen naar de handel in wildlife omdat dat veel lucratiever is.

Ironie

Bij drugscriminaliteit merken we op dat bijna iedereen het belangrijk vindt om het aan te pakken maar dat men, ironisch genoeg, het wel relatief ‘normaal’ vindt dat zoveel mensen het op een festival gebruiken. Bij wildlifecrime was mijn eigen verwachting dat dat anders zou liggen. Wat moet je nou met een stukje ivoor? Wie wil er nou een aap kopen die net zo groot wordt als jijzelf? Of een papagaai die langer leeft dan jijzelf en die een ton kost! Daarbij voelt toch ook iedereen wel een beetje mee met die dieren? Maar nee, toch blijkt mijn gevoel het mis te hebben en kom ik er voor de zoveelste keer achter dat mijn morele kompas afwijkt van dat van anderen. Wat zou het fijn zijn als iedereen toch gewoon eens een keer even normaal zou doen!?

Lage prioriteit

Het hoofd van de afdeling milieucriminaliteit van Europol geeft aan dat er in Europa te weinig tot geen prioriteit wordt gegeven aan dit soort criminaliteit. In Nederland werken de Douane, de NVWA en de politie samen om illegale handelsstromen van de legale handelsstromen van verschillende diersoorten te onderscheiden. Echter, uit onderzoek blijkt dat de documenten makkelijk te vervalsen zijn. En ja, ik zie het ook voor me dat je als politieambtenaar een papagaai bekijkt en het verschil moet herkennen tussen twee papagaai-soorten die ongeveer dezelfde kleuren hebben. Moet de politie ook biologen gaan aannemen?

Maar wat nu?

We zitten op dit moment in de fase van bewustwording. De grote schaal waarop deze criminaliteitsvorm plaatsvindt, wordt steeds beter inzichtelijk. Maar het besef dat wij in Nederland een belangrijke rol hebben te vervullen in de aanpak van wildlifecrime moet nog verder indalen. Laten we de dialoog voeren over hoe we dit kunnen doen en wat daarvoor nodig is! Ik denk dat we het wiel niet opnieuw uit hoeven te vinden. Veel criminelen zitten niet alleen in de drugshandel en niet alleen in de wapenhandel. Ze hebben een netwerk opgebouwd dat zich leent voor allerlei goederen en dus ook voor dieren. Moeten we dan hiervoor een totaal andere aanpak inrichten?

Meer weten?

• Op het congres Milieucriminaliteit hoort u hoe u illegale activiteiten die de leefomgeving schaden waar mogelijk voorkomt en waar nodig aanpakt.
• Op het congres Ondermijning & Georganiseerde Criminaliteit hoort u hoe u ondermijning veroorzaakt door criminele netwerken in uw gemeente voorkomt.
• Op de cursus Bestuurlijke aanpak van ondermijning leert u hoe u voorkomt dat criminele organisaties zich vestigen in uw gemeente.
• Op de cursus Bestuursrechtelijk handhaven leert u hoe u misstanden in uw gemeente voorkomt dan wel bestrijdt.