Nederland investeert in militaire drones: kwalijke of kansrijke situatie?

Tja, we leven in 2018. Er zijn in Nederland ruim 100.000 dronegebruikers actief. Ieder land, regio of gemeente heeft er al wel eens mee te maken gehad. We leven in een tijd waarbij het ondenkbare al vrij snel denkbaar wordt. We kennen al meerdere voorbeelden van terroristische aanslagen met drones. De Amerikaanse luchtmacht bombardeert landen uit het Midden-Oosten al jaren met drones. Als iedereen ze toch al gebruikt, waarom zal de Nederlandse defensie dan niet ook drones aanschaffen?

Klaas Litjens, adviseur veiligheid en innovatie bij Van Aetsveld, hoofddocent van de cursus Drones in de openbare ruimte en dagvoorzitter op het congres Drones in het publieke domein.

Nederlandse defensie schaft 4 MQ-9 Reaper drones aan

Deze schatjes ter waarde van in totaal 187 miljoen euro, zijn gemaakt om te moorden. Echter, de Nederlandse versies gaan vooralsnog geen wapens dragen. Ze zullen inlichtingen gaan verzamelen en surveillance en verkenningen gaan uitvoeren. Overigens, de VVD en CDA zijn voor het bewapenen van deze drones. Door de aankoop van deze machines, gaat de Nederlandse krijgsmacht met haar tijd mee. Bevelhebber van de Koninklijke Landmacht Leo Beulen, geeft aan dat deze drones in combinatie met kunstmatige intelligentie veel betere en preciezere informatie kunnen doorgeven aan de militairen die hier vervolgens iets mee kunnen doen.

Killer drones

Net zoals we dat bij alle ontwikkelingen rondom wapens zien, ontstaat er, naast de defensieve invalshoek, een private wens om over deze technieken te beschikken. Criminelen, rebbelengroepen of misschien gewoon Amerikanen die hun ‘yard’ willen beveiligen, koesteren een wens om ook killerdrones te hebben. Dat is uiteraard een van de argumenten tegen de ontwikkeling van killerdrones. En er zijn er meer!

Effectiviteit

We hebben gezien dat de killerdrone van de Amerikaanse Defensie bijzonder slecht is voor wat betreft het raken van doelen. Tussen 2004 en 2013 hebben ze met hun bommenwerpdrones in Pakistan, Jemen en Somalië 4.700 dodelijke slachtoffers gemaakt. Echter, uit onderzoek bleek dat 98% van deze doden, onschuldig waren! Moet je eens na gaan. Ze voeren in een ander land de doodstraf in (executie zonder proces in dit geval) en per iedere ‘gerechtvaardigde’ uitvoering, komen 50 anderen ook om het leven. Zeg nou zelf, kwalijk of kansrijk?

Real-time oorlog achter de pc

Ja, want zo werkt dat. Een militair zit op een zeer veilige afstand een drone te besturen, hij zoomt een beetje in op een doelwit, drukt op de rode knop en boem is ho. Kind kan de was doen. Daar staan we dan met onze tanks, artillerie en soldaten. Het was voorheen een zeer lastige discussie om al dan niet defensieve onderdelen uit te zenden of in te zetten in oorlogsgebied. Immers, het gaat om mensenlevens. Gevreesd wordt, dat de stap om militair in te grijpen verkleint, aangezien de inzet van drones een stuk makkelijk te organiseren is. Volgens een peiling van de Telegraaf denkt 59% van Nederland dat killerdrones oorlog dichterbij brengt. Wat vinden jullie? Overigens, drones op afstand besturen levert wel degelijk grote risico’s op.

Alles kan gehackt worden

Natuurlijk zijn militaire drones goed beveiligd en zullen ze niet met een Windows 95 computer dat ding aansturen (tenminste, dat mag ik hopen!). Maar toch, hoe vaak horen we niet dat zelfs inlichtingendiensten gehackt worden. Je zou toch mogen verwachten dat die wel enige moeite hebben ondernomen om dat te voorkomen. Het zou toch een geniale zet zijn om de killerdrones van de vijand te hacken en ze linea recta terug te sturen en hun bommen daar te laten detoneren. Onlangs konden hackers door een beveiligingslek bij DJI, ’s werelds grootste dronebouwer, live meekijken met alle drones wereldwijd. Daar kwam een beveiligingsbedrijf achter, nadat het lek zo’n zes maanden misbruikt was.

Ver weg van enige moraal

Op dit moment kunnen we stellen dat de drone nog niet echt een hele positieve bijdrage heeft gehad in de veiligheidssituatie in het Midden-Oosten. De hoeveelheid onschuldige slachtoffers is onbegrijpelijk hoog. Vind je het gek dat deze mensen Amerika gaan haten? Het is kinderlijk eenvoudig om op afstand een bommetje te werpen. De hoge mate van collateral damage (onbedoelde schade), schijnt ook geen remmende werking te hebben op deze acties. Zo van, omdat mijn zoontje gepest wordt en hij niet durft te zeggen wie uit de klas de pester was, pak ik maar gewoon de hele klas aan. Eigenlijk geef je hiermee blijk van je eigen onbekwaamheid.

Oorlogje spelen is voor kinderen

Wat mij betreft is het een goede zaak dat we drones in gaan zetten om inlichtingen te vergaren en surveillance en verkenningen uit te voeren. Want zonder goede intelligence, maak je meer onschuldige slachtoffers. Toch vind ik het voeren van oorlog een activiteit voor kindjes die het oneens zijn, dan stampvoetend naar elkaar lopen en een beetje lullig stoeien totdat een ouder tussenbeide komt. Dan geven ze elkaar een hand en vergeten ze al het voorgaande meestal vrij snel weer. Ik ben nog steeds een beetje op zoek naar de ouder die wereldwijd de stampvoetende kindjes (Trump, Poetin, Kim Jong un, etc.) uit elkaar haalt en ze dwingt om elkaar de hand te schudden en sorry te zeggen.

De een zijn dood is de ander zijn brood

Tegelijkertijd weet ik ook dat de grote jongetjes vaak ook gewoon oorlog stimuleren omdat ze dan wapens kunnen verkopen. Het is niet voor niks dat Trump niks doet tegen de dood van de Saoedische Journalist in Turkije. Trump zegt letterlijk dat hij de wapendeal, ter waarde van 460 miljard dollar, toch net iets belangrijker vindt. Overigens, eenzelfde soort morele discussie kunnen we beginnen over het Nederlandse bedrijf Fokker, dat deelneemt aan het installeren van componenten aan de killerdrones van de USA. Vinden we dit kwalijk of kansrijk? Neem in je gedachten ook mee dat deze drones ook kunnen worden verkocht aan landen die het mogelijk niet zo nauw nemen met mensenrechten.

Meer weten?

• Op het congres Drones in het publieke domein hoort u wat de belangrijkste trends en ontwikkelingen zijn op het terrein van drones en welke kansen en risico’s dit met zich meebrengt.
• Op de cursus Drones in de openbare ruimte leert u hoe u drones kunt inzetten om de veiligheid te bevorderen en welke contra drone interventies u wanneer kunt gebruiken wanneer drones worden misbruikt.
• Op het congres Radicalisering en terrorisme leert u hoe u misstanden veroorzaakt door (ideologische) radicaliserende groeperingen voorkomt.
• Op de cursus Bestuurlijke aanpak van radicalisering en terrorisme leert u hoe u samen met uw zorg- en veiligheidspartners komt tot een pakket van maatregelen om radicalisering waar mogelijk te voorkomen en terrorisme waar nodig te bestrijden.
• Op de cursus Predictive profiling leert u hoe u afwijkend gedrag signaleert en dreigingen in de omgeving voorkomt.