Nieuwe regelgeving voor drones op (inter)nationaal niveau; wat kunnen we verwachten?

Inkoppertje: technologie gaat sneller dan de wet. Zowel de Nederlandse overheid als de Europese Commissie zijn druk bezig om nieuwe regelgeving op te stellen rondom het gebruik van drones. De noodzaak daarvoor mag duidelijk zijn: Iedereen kent ze, velen hebben er een, maar de bijna prehistorische regels zijn nog steeds afgeleid van de burgerluchtvaart. Je weet wel, van vliegtuigen enzo….

Trends

De zichtbare trends gaan verder dan alleen particulier gebruik van drones door hobbyisten.

• Commercieel

De grote bedrijven van deze wereld zijn massaal aan het investeren in drones. Drones als personentaxi, drones om pakketjes te bezorgen, drones om inspecties te doen en drones om eerste hulp te verlenen om afgelegen locaties.

• Bestuurlijk

Niet alleen bedrijven maar ook overheden maken veelvuldig gebruik van drones: Drones om bommen te werpen, drones voor spionage ‘behind enemy lines’, drones om branden te signaleren, drones om verkeersongelukken in kaart te brengen, drones om andere drones te vangen en er worden zelfs drones ontwikkelt die, op 18 km hoogte, gezichten kunnen herkennen. De Nederlandse defensie heeft ook meerdere drones tot zijn beschikking. Zo heeft zij onlangs, ter waarde van 179 miljoen euro, 4 drones aangeschaft voor observatiemissies. Deze ‘Reaper’ drones kunnen overigens ook bommen werpen, maar vooralsnog heeft Defensie die uitbreiding er niet bij aangekocht.

Ontwikkelingen

Dat wetgeving trager gaat dan de technologie is tegenwoordig ook niet meer zo raar. Sterker nog, ik verwacht dat het ook niet anders meer denkbaar is. Maar wat kunnen we verwachten van de nieuwe regels? Zaken waarover in mijn ogen snel een besluit wenselijk is, zijn:

• De mogelijkheid om door middel van artificial intelligence een drone te besturen. Zodat pakketbezorging voortaan supersnel en slim ingericht kan worden.
• Privacy. Er is in toenemende mate overlast van glurende dronevliegers boven privéterrein.

• Dronetaxi mogelijkheden. De technologie bestaat, maar het mag nog niet.
• Aansprakelijkheid. Wie is aansprakelijk als een drone van een luchtfotobedrijf uit de lucht valt en daarbij iemand ernstig verwond? De bestuurder, het bedrijf van de bestuurder, de leverancier van de drone, de leverancier van het printplaatje in de drone, het slachtoffer omdat hij daar niet had mogen lopen en geen helm ophad, de opdrachtgever van de luchtfoto omdat hij niet wist dat er een no fly zone boven zijn bedrijf was, de overheid omdat ze dat niet goed gecommuniceerd hebben en nauwelijks handhaven, en zo kunnen we nog wel even doorgaan?

Nederlandse regelgeving

De Nederlandse regelgeving die in eerste instantie strenger leek te worden, wordt bij nader inzien toch niet ingevoerd. Het leek er even op dat hobbydronevliegers beperkt zouden gaan worden in vlieghoogte (van 120 naar 50 meter). Maar ze willen hiervoor wachten op het Europese beleid die tot nog toe uit lijkt te gaan van 120 meter. Die regelgeving is in de maak, zal naar verwachting in 2019 in werking gaan treden en er zijn al een aantal elementen van bekend.

Europese regelgeving

De Europese richtlijnen werden gepubliceerd door The European Avation Safety Agency (EASA). Hoewel deze richtlijnen nog geen definitief beleid vormen, kunnen we wel een idee krijgen van de visie. Onderscheid zal worden gemaakt in verschillende gewichtsklassen van drones. Hoe zwaarder de drone, hoe zwaarder het regime der regels zal zijn. De Europese regelgeving tracht daarbij een pakket aan regels te geven die voor alle Europese landen hetzelfde is zodat er een gelijk speelveld zal ontstaan. Dat is belangrijk voor het commerciële gebruik van drones.

Geofencing

Een nieuwe maatregel die op Europees niveau ingevoerd lijkt te gaan worden is de verplichting om iedere drone, vanaf een bepaald gewicht, door middel van het CE-keurmerk, identificeerbaar te maken door een chip met een unieke registratiecode. Handhavers kunnen dan op afstand inzien welke drones op dat moment, op welke plek vliegen. Daarbij moet deze chip voorkomen dat de drone kan opstijgen in de buurt van vliegvelden en andere no-fly zones. Daarvoor is men bezig om een kaart te maken van alle plekken waar al dan niet gevlogen mag worden. Als je het mij vraagt een zeer moderne oplossing voor deze moderne problematiek en dus een mooi voorbeeld van de samenwerking tussen overheidspartijen en de markt.

Onzekerheden

Hoe het er nu uitziet, lijkt het nieuwe Europese beleid geen antwoord te geven op vragen rondom personenvervoer door drones, de besturing op afstand en aansprakelijkheid. Bij laatstgenoemde is het de vraag of dit in het dronebeleid vastgelegd zal gaan worden maar het vormt in elk geval een barrière voor de invoering van autonoom dronevliegverkeer.

Meer weten?

• Op het congres Drones in het publieke domein hoort u wat de belangrijkste trends en ontwikkelingen zijn op het terrein van drones en welke kansen en risico’s dit met zich meebrengt.
• Op de cursus Drones in de openbare ruimte leert u hoe u drones kunt inzetten om de veiligheid te bevorderen en welke contra drone interventies u wanneer kunt gebruiken wanneer drones worden misbruikt.