Overheid heeft moeite met afpakken crimineel vermogen

Het lukt de overheid in veel gevallen niet om crimineel vermogen af te pakken. Nog geen vijfde deel van het totaal bedrag dat het Openbaar Ministerie probeert te vorderen, belandt in de schatkist.

Grotere ontnemingszaken

Dat blijkt uit een promotieonderzoek van Edwin Kruisbergen naar de bestrijding van georganiseerde misdaad. Edwin Kruisbergen bekeek 102 grotere ontnemingszaken tussen 1995 en 2015. Het OM eiste in deze zaken in totaal 62 miljoen euro. De rechter bepaalde dat uiteindelijk 27,5 miljoen euro moest worden betaald. Toch ontving de staat vorig jaar van dat deel nog maar 11,3 miljoen euro.

Uit het vizier van de overheid

Edwin Kruisbergen denkt dat dit twee oorzaken kan hebben, zegt hij in de krant. “Een deel van de veroordeelden wil niet betalen. Slimme criminelen weten goed hoe ze hun geld uit het vizier van de overheid kunnen houden. Ze verbergen hun vermogen, voor een deel in het buitenland.”

Verdwenen

Ook denkt hij dat veel veroordeelden het bedrag niet kunnen betalen. “In hun vonnissen houden rechters niet altijd rekening met de ‘kosten’ die criminelen maken. Partijen kunnen geript zijn, geld kan zijn uitgegeven. Dan is het geld gewoon weg.”

Lastig om criminelen te plukken

Het OM erkent dat het lastig is om criminelen ’te plukken’. “Sinds 2011 investeren we extra op afpakken. Wat we hebben geleerd van voorgaande jaren is dat je al bij de start van een onderzoek de focus moet hebben op geld.” Over 2015 wist het OM 143 miljoen euro te incasseren, mede dankzij een schikking van SBM Offshore van 61 miljoen euro. Vier jaar eerder plukte het OM 45 miljoen euro. Een gemiddelde ontnemingszaak duurt tussen de vier en acht jaar. Rechters komen meestal tot een lager bedrag dan waar het OM op inzet, aldus Edwin Kruisbergen.

Meer weten?

Op het congres Ondermijning & Georganiseerde Criminaliteit hoort u hoe u ondermijning veroorzaakt door criminele netwerken in uw gemeente voorkomt.

Op de cursus Bestuurlijke aanpak van ondermijning leert u hoe u voorkomt dat criminele organisaties zich vestigen in uw gemeente.

Op de opleiding bibob coördinator leert u hoe u de wet Bibob toepast in uw gemeente.