Overheid moet twitteren tegen rampmythes

Door Menno van Duin, lector Crisisbeheersing bij het Instituut Fysieke Veiligheid en de Politieacademie en docent op de cursus Crisisbeheersing en Rampenbestrijding.

De overheid heeft beperkte mogelijkheden om een crisis te beheersen. De brand in Moerdijk toonde dit al eerder aan. Terwijl de overheid met veel partijen moet overleggen en het daardoor soms lang duurt voordat zij knopen kan doorhakken, bestoken burgers elkaar in de tussentijd via social media onophoudelijk met informatie.

Risicobewustzijn van de burger vergroten

Wat de overheid wél kan doen is het risicobewustzijn van de burger vergroten, hardnekkige rampmythen bestrijden en adequate crisiscommunicatie verzorgen tijdens een ramp. Dat betekent niet alleen informatie zenden, maar ook ontvangen. Echt communiceren dus; en niet voorlichten! De overheid zal daarbij veel beter gebruik moeten maken van social media. Deze kunnen niet alleen ingezet worden voor eigen berichtgeving, maar vooral om te peilen wat het beeld van de ramp is, welke misverstanden er bestaan (‘rumor control’) en daarop in te spelen.

Vernieuwing in crisisbeheersing

Menno van Duin denkt dat de crisisbeheersing in Nederland aan vernieuwing toe is door de snelheid waarmee informatie zich tegenwoordig verspreidt. ,,Het beheersen van een ramp is bijna onmogelijk geworden. Het doorhakken van knopen duurt lang, omdat er zoveel partijen bij zijn betrokken. Ondertussen bestoken burgers elkaar onophoudelijk met informatie via de social media”, zegt hij.
Door de berichtenstroom op social media in de gaten te houden kunnen hulpverleners dergelijke berichten meteen tegenspreken. Volgens Menno van Duin was bij de brand in Moerdijk vrijwel iedereen al ,,twitterend, pingend, bellend en mailend” informatie aan het verspreiden, voordat het eerste officiële bericht van de hulpverleners naar buiten kwam.

Rampinflatie

Tijdens de ramp in Moerdijk zijn vele duizenden sms’jes en tweets verzonden, terwijl weermannen op televisie er nog eens een schepje bovenop deden door plaatsen te noemen waar roetdeeltjes uit de rookwolk terecht konden komen. ,,Er is sprake van rampinflatie. Een grote brand die 15 jaar geleden niet eens op televisie kwam, beheerst nu dagenlang het nieuws. Overheden moeten zich niet meer beperken tot het geven van voorlichting, maar ook actief peilen wat het beeld is van een ramp en zich actief in het twitterdebat mengen”, aldus Menno van Duin.

Meer weten?
Op de cursus Crisisbeheersing en rampenbestrijding leert u hoe u zich voorbereidt op een mogelijke (mini) crisis in uw gemeente?