Prinsjesdag: wat zijn de plannen van de regering op veiligheid?

Wat zijn de plannen van de regering op het terrein van veiligheid voor het komende jaar? Het Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid zette de belangrijkste ontwikkelingen op het terrein van veiligheid voor u op een rij.

Bestrijding van georganiseerde misdaad en ondermijning

Misdaad mag niet lonen. Het afpakken van crimineel vermogen door de inzet van het strafrecht, maar ook door samenwerking van de partijen in de strafrechtketen met bestuurlijke partners (waaronder de Belastingdienst en gemeenten), is een prioriteit van het kabinet. De aandacht voor de bestrijding van georganiseerde misdaad en de ondermijnende effecten daarvan (ondermijning) is de afgelopen 5 à 8 jaar geïntensiveerd. Dit is vooral terug te zien in de toename van het aantal gestarte strafrechtelijke onderzoeken, de activering van het lokaal bestuur en de groeiende samenwerking met partijen buiten de strafrechtsketen. De ervaringen van de afgelopen jaren hebben uitgewezen dat ondermijnende criminaliteit omvangrijker is en dieper in de samenleving geworteld zit dan eerder gedacht. De problematiek is dusdanig dat de integrale aanpak een extra impuls vergt, langdurig moet worden volgehouden en waar nodig verbreed moet worden.

Het afpakken van crimineel vermogen is een prioriteit bij elke strafzaak met financieel gewin. Het Openbaar Ministerie zet in het kader van de strafrechtelijke vervolging onder meer in op ontnemingsvorderingen van wederrechtelijk verkregen voordeel, verbeurdverklaringen en ontnemingen als onderdeel van een transactie. Voor 2017 is geraamd dat er 312 miljoen euro aan crimineel vermogen wordt afgepakt.

Meer weten?
Op de cursus Bestuurlijke aanpak van ondermijning leert u hoe u voorkomt dat criminele organisaties zich vestigen in uw gemeente.

Op de opleiding bibob coördinator leert u hoe u voorkomt dat uw gemeente criminele organisaties (onbedoeld) faciliteert.

Op het congres Ondermijning & Georganiseerde Criminaliteit hoort u hoe u barrières kunt opwerpen tegen criminele organisaties.

Integrale aanpak mensenhandel

De aanpak van mensenhandel blijft een prioriteit van dit kabinet. Er wordt op verschillende manieren gewerkt aan de bestrijding van alle vormen van uitbuiting en de bescherming van alle mogelijke slachtoffers. Binnen de Taskforce Mensenhandel wordt voortdurend ingezet op een brede integrale aanpak. De huidige termijn van de taskforce loopt tot 2017. Momenteel wordt bekeken hoe in 2017 het vervolg van de taskforce zal worden vormgegeven. Het nationaal verwijsmechanisme voor slachtoffers van mensenhandel zal in 2017 verder doorontwikkeld en geborgd worden. In het kader van de loverboyaanpak en de bescherming van minderjarige slachtoffers zullen op basis van de acties die in 2016 in gang zijn gezet, in 2017 een aantal concrete vervolgstappen worden genomen.

Meer weten?

Op de opleiding regisseur mensenhandel leert u hoe u misstanden van mensenhandel waar mogelijk voorkomt en met ketenpartners aanpakt.

Integere en veilige samenleving

Overheid, bedrijven en burgers hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor een integere en veilige samenleving. Naast de inzet van screeningsinstrumenten wordt ingezet op een breder integriteitsbeleid. De Dienst Justis toetst of personen antecedenten hebben die het uitoefenen van bepaald werk in de weg staan. Daarnaast toetst Justis of partijen die bepaalde verklaringen, vergunningen en subsidies aanvragen, aan integriteitseisen voldoen. Deze screening van betrouwbaarheid vermindert veiligheidsrisico’s en draagt zo bij aan een integere en veiligere samenleving.

Meer weten?

Op de opleiding Integriteitscoördinator in het publieke domein leert u hoe u integriteitsschendingen voorkomt in uw organisatie.

Versterking cyber security

Beroepscriminelen organiseren zich steeds beter en maken gebruik van geavanceerde digitale aanvalsmethoden. Het afgelopen jaar vonden verschillende grootschalige aanvallen plaats met een hoge organisatiegraad, gericht op diefstal van geld en kostbare informatie. Naast de overheid waren bedrijven en burgers hiervan in toenemende mate het slachtoffer. Beroepscriminelen vormen daarmee een steeds grotere bedreiging voor de digitale veiligheid in Nederland.

Het kabinet investeert in cyber security. Het terrein van de cybercriminaliteit is een groeiend probleem voor overheden, voor bedrijven en ook voor burgers. Zowel de veiligheid als de economische kracht zijn in het geding. Statelijke criminaliteit zal worden bestreden door een versterking van de capaciteit van het Nationaal Detectie Centrum, waar met name aanvallen op overheidsorganisaties en vitale organisaties onderkend, geanalyseerd en bestreden worden.

Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) is het centrum in Nederland waar publieke (onder andere het Ministerie van Defensie en de AIVD) en private partijen, wetenschap en onderzoeksinstellingen operationele informatie bijeen brengen rondom cyber security. Daarnaast treedt het NCSC namens de Nederlandse overheid op als Computer Emergency Response Team (CERT) en fungeert in deze hoedanigheid als Nationaal Contactpunt voor cyber security, die meldingen verwerkt en trends en ontwikkelingen op internet waarneemt. Periodiek wordt het Cyber Security Beeld Nederland opgesteld op basis waarvan beleidsvorming plaatsvindt op het gebied van cyber security.

Meer weten?

Op het Cyber Security Event 2016 hoort u hoe u uw organisatie beschermt tegen cybercrime en datalekken.

Opsporing naar hoger plan

Onze samenleving verandert en dus verandert de politie mee. In de toekomstvisie voor de opsporing is meer aandacht voor nieuwe ontwikkelingen, zoals internationalisering, digitalisering en big data.

Ook wordt de opsporing future-proof gemaakt. Een steeds groter deel van het leven van mensen speelt zich online af en daarom moet de politie haar aandacht vaker richten op forensische opsporing in de digitale wereld. Een expertgroep heeft aanbevelingen gedaan om ook in de toekomst criminaliteit effectief te kunnen opsporen. Deze zullen in 2016 en 2017 concreet worden ingevuld. Het kabinet investeert vanaf 2017 extra in de aanpak van cybercrime en verstevigt de cybersecurity door de oprichting van het Nationaal Detectie Netwerk.

Meer weten?
Op de cursus Big Data in het veiligheidsdomein leert u hoe u aan de hand van Big Data veiligheidsproblemen voorspelt en waar mogelijk voorkomt.

Op de cursus Informatie uitwisseling in de veiligheidsketen leert u hoe u informatie verzamelt, analyseert en uitwisselt in samenwerking met uw veiligheidspartners.

Contraterrorisme-strategie

De dreiging van het wereldwijde jihadisme neemt de komende jaren verder toe. Dat gebeurt in de vorm van transnationale netwerken, terugkerende of teruggestuurde jihadisten, potentieel gewelddadige eenlingen en snelle binnenlandse radicaliseringsprocessen. De jihadisten mengen zich steeds vaker met (inter)nationale dader- en criminele netwerken. Ook is de dreiging is steeds meer grensoverschrijdend: internationale ontwikkelingen hebben een steeds directere impact op de veiligheid in Nederland en andersom.

Het actieprogramma Integrale aanpak jihadisme om de jihadistische beweging in Nederland te bestrijden en te verzwakken en de voedingsbodem voor radicalisering weg te nemen, wordt in 2017 in het doorlopende terrorismebestrijdingsbeleid geborgd. De integrale aanpak, bestaande uit preventieve en repressieve maatregelen en beleid, wordt toegepast binnen de kaders van de medio 2016 verschenen Nationale Contraterrorisme-strategie 2016–2020.

Een blijvende focus op internationaal jihadisme als voornaamste vorm van terroristische dreiging voor Nederland. Een scherp oog voor andere vormen van extremisme. Het geven van een passend antwoord op het gebruik van digitale middelen door extremisten en terroristen, zoals sociale media, het ‘dark web’ en encryptie. En het vermogen om in te spelen op de verwevenheid van de internationale, nationale en lokale dimensies van extremisme en terrorisme, door effectief samen te werken op alle niveaus: lokaal, nationaal en internationaal. Dat zijn de belangrijkste strategische keuzes die worden gemaakt in de tweede ‘nationale contraterrorisme-strategie 2016-2020’.

Meer weten?
Op het congres Radicalisering en terrorisme leert u hoe u misstanden veroorzaakt door (religieuze) radicaliserende groeperingen voorkomt.

Op de cursus Bestuurlijke aanpak van radicalisering en terrorisme leert u hoe u dwingende groepsculturen herkent en opvang en hulpverlening biedt aan uittreders van dwingende groepen.

Doeltreffender aanpak zeer jeugdige daders

Het effect van straffen van (zeer) jeugdige daders wordt in de wetenschap en binnen de rechtspraak ter discussie gesteld. Dit belast de justitiële jeugdketen, terwijl het effect op de veiligheid van de maatschappij en de positieve ontwikkeling van de jeugdige beperkt blijft. Minder belasting en meer effect moet worden bereikt door het jeugdstrafrecht vooral waar dat echt noodzakelijk is (als ultimum remedium) in te zetten en door de focus op preventie (door middel van o.a. onderwijs, zorg en bescherming) te versterken. Als bijdrage daaraan wordt een voorstel uitgewerkt over de verhoging van de leeftijd van de strafrechtelijke aansprakelijkheid van 12 jaar naar – in beginsel – 14 of 16 jaar. Ontwikkelingspsychologisch onderzoek toont aan dat jongeren onder de 14 jaar over het algemeen nog niet in staat zijn tot volwaardige deelname aan een strafproces. Nederland hanteert voor Europese begrippen momenteel een jonge leeftijd als ondergrens. De maatregel vergt een gelijktijdige versterking in de samenwerking met andere beleidsdomeinen, zoals onderwijs en jeugdhulp.

Meer weten?

Op de opleiding ketenregisseur risicojeugd leert u hoe u komt tot een integrale persoonsgerichte aanpak van risicojongeren.

Integrale aanpak Kindermishandeling

Huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel misbruik zijn belangrijke problemen in Nederland. Dit geldt in het bijzonder voor minderjarige slachtoffers. Doordat het geweld veelal achter gesloten deuren plaatsvindt, is een belangrijke doelstelling het vergroten van de zichtbaarheid van de problematiek. Bestrijding omvat vele aspecten: preventie, hulpverlening, jeugdbescherming, huisverbod en het strafrecht.

Bij de uitvoering van de jeugdbescherming zijn veel instellingen betrokken. Het is belangrijk mogelijkheden te onderzoeken om de keten waar mogelijk te verkorten. In dat kader wordt een voorstel uitgewerkt waarbij de RvdK zelf een besluit kan nemen over het treffen van een jeugdbeschermingsmaartregel. Die besluiten zijn nu nog voorbehouden aan de rechter. Op dit moment wordt een advies van de Raad tot een OTS in 90 tot 95% van de gevallen overgenomen door de rechter. In het uit te werken voorstel kunnen de ouders de rechter inschakelen wanneer zij het niet eens zijn met de beslissing van de Raad.

Meer weten?
Op de opleiding regisseur huiselijk geweld en kindermishandeling leert u hoe u samen met uw partners komt tot een geïntegreerde aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling in uw gemeente.

Voorkomen en aanpakken van High Impact Crimes

Het voorkomen en aanpakken van High Impact Crimes is de gezamenlijke verantwoordelijkheid van de overheid, burgers, bedrijven en andere maatschappelijke instellingen. Continu aandacht vanuit deze partijen is noodzakelijk om de geboekte resultaten te verduurzamen en pas te houden met nieuwe ontwikkelingen. Het ministerie van Veiligheid en Justitie ondersteunt hierbij door innovatie en de verduurzaming van effectief gebleken interventies te stimuleren.

Vanuit het ministerie van Veiligheid en Justitie wordt op lokaal en regionaal niveau ondersteuning geboden om te komen tot een sluitende persoonsgerichte aanpak. Speerpunten hierbij zijn het verstevigen van informatievoorziening en ketensamenwerking, de aanpak van onverzekerdenproblematiek rondom ex-gedetineerden en het inrichten van continuïteit van zorg, zodat kwetsbare mensen niet tussen wal en het schip terechtkomen. Zo start VenJ proeftuinent.b.v. onverzekerde ex-gedetineerden, geeft VenJ een bijdrage aan gemeenten voor pilots i.h.k.v. GGD op wijkniveau en steunt VenJ de VNG d.m.v. een subsidie in haar aanpak van verwarde personen.

Meer weten?

Op de cursus aanpak High Impact Crimes leert u hoe u woninginbraak, straatroof en overvallen voorkomt in uw gemeente.

Op de opleiding coördinator nazorg ex-gedetineerden leert u hoe u komt tot een sluitende aanpak van ex-gedetineerden in uw gemeente.