Proactief beveiligen is gedrag leren begrijpen

Afwijkend gedrag leren herkennen? Belangrijker is het om te weten hoe mensen zich gedragen. Hoe gedragen mensen zich in bepaalde situaties? Als je dat weet, dan kun je proactief beveiligen.

Mark van den Wijngaard, veiligheidsdeskundige bij Securitas en spreker op het congres Radicalisering & Terrorisme.

Ik verbaas me er wel eens over. We wijzen mensen op allerlei signalen van afwijkend gedrag, terwijl we nauwelijks aandacht besteden aan de norm. Laten we daarmee stoppen. Want wat is afwijkend gedrag? Als ik op een vliegveld iemand zie rennen, dan word ik als toezichthouder minder nerveus dan wanneer ik iemand zie rennen in een museum.

Wie zijn je bezoekers?

Een simpel voorbeeld: Mijn vrouw heeft een groothandel in bijoux. Haar sieraden hangen in verschillende vestigingen waar ze worden ingekocht door bedrijven. Op een gegeven moment riep ze mijn hulp in. Haar probleem? Er verdwenen dingen. Keer op keer bleek de voorraad niet overeen te komen met wat er feitelijk aan sieraden hing.

Mijn advies was: ‘Schrijf eens op wat voor soort klanten je hebt. Hoe gedragen ze zich?’ Ze vroeg wat ik bedoelde. Ik zei: ‘Nou precies zoals ik het zeg. Wie zijn je bezoekers? In welke branches werken ze? Wat voor gedrag vertonen ze als ze binnenkomen? Pakken ze een mandje, pakken ze geen mandje? Welke patronen lopen ze door de winkel?

Zo bracht ze de normen van haar klanten in kaart en deelde deze vervolgens met haar medewerkers. Aan hen de opdracht: Ga nou eens iedereen die afwijkt van deze normen persoonlijk benaderen. Heet ze welkom en vraag of je ze kunt helpen. Het resultaat na drie maanden? Zeventig procent minder diefstal.

Zakkenrollers ontmaskeren

Een ander mooi voorbeeld is een TNO-project op Utrechtse Kanaleneiland enige tijd geleden. Daar hingen bordjes waarop mensen werden gewaarschuwd voor zakkenrollers. Wat wil nou het geval? Als mensen langs zo’n bordje lopen dan doen ze direct iets onbewust, namelijk voelen waar hun portemonnee zit.

Zakkenrollers weten dat ook. De gildes stonden in de omgeving van dat bordje te hangen, schijnbaar doelloos rond te lopen, maar ondertussen het gedrag van mensen te observeren. Ze informeerden elkaar: linkerzak, rechterzak, kontzak. Zo wist de ander precies waar de waarde zat om even later toe te slaan.

Hoe dit werd opgelost? Er werd afgestapt op iedereen die zonder reden rond dat bordje hing. ‘Hallo meneer, kan ik u misschien helpen?’ In no time was het probleem opgelost.

Weet wat er speelt

Ik zeg altijd: ‘Uiteindelijk kun je met een proactieve werkwijze iedere locatie beveiligen, van een slagerij tot een kerncentrale. Zonder een groot budget, maar door te reageren op mensen die van patronen afwijken. Leer je klanten kennen, de omgeving en weet wat er speelt. Als je de norm niet kent, dan kun je nooit proactief beveiligen.’

Uw kennis verder vergroten?

Op het congres Radicalisering en terrorisme leert u hoe u misstanden veroorzaakt door (ideologische) radicaliserende groeperingen voorkomt.

Op de cursus Bestuurlijke aanpak van radicalisering en terrorisme leert u hoe u komt tot een integrale aanpak van (ideologische) radicaliserende groeperingen.

Op de cursus Wetgeving & Security leert u wat de juridische mogelijkheden en onmogelijkheden zijn van security.