Psychische kwetsbaarheid heeft meer te maken met een verhaal dan met diagnoses

De verhalen van mensen binnen de psychiatrie zijn meer aandacht waard. Ook in de spreekkamer. Ze laten beter dan wat ook zien wat iemand nodig heeft. Het belang van mijn eigen verhaal begint pas echt goed door te dringen na het schrijven van een boek.

Mark Verhoogt, auteur van het boek ‘Verwarde man; leed en herstel in 40 verhalen’, autobiografische columns over de belevingswereld van een psychiatrische patiënt die gediagnosticeerd is als schizo affectief.

Ik heb de luxe nu zonder de ggz te kunnen

In 2015 zegde ik na twintig jaar de ggz vaarwel. Het is niet te zeggen of ik ooit terug zal moeten. Zoals het er nu voor staat, kan ik het leven aan zonder professionele hulp. Dat geeft een opgeruimd gevoel. Ik hoef niet meer met regelmaat naar een spreekkamer om te zeggen dat het wel gaat of net iets minder. Ik hoef me niet meer te spiegelen aan diagnoses en andere medische entiteiten. Dat maakt het zicht op wat er aan de hand is een stuk helderder.

Schrijven heeft een belangrijke rol gespeeld

Een jaar na het afscheid van de ggz bracht ik een bundel uit met ervaringsverhalen, Verwarde man. Ik was een verwarde man en kan het soms nog zijn. Daarnaast ben ik gevoelig voor een overdaad aan prikkels. Vooral bij vermoeidheid kan ik van alles zien en horen dat betrekking op mij lijkt te hebben. Lijkt, want ik heb geleerd te relativeren. En als ik toch nog van slag raak, waait dat sneller over dan voorheen. Het schrijven van de verhalen heeft me daarbij geholpen.

Herstel van psychische narigheid kent geen einde

Dan nu nog een jaar om mijn medicatie af te bouwen tot nul, en dan ben ik behalve hersteld ook nog genezen. Vergeet het maar. In de eerste plaats kan ik niet zeggen hersteld te zijn. Herstel is een proces zonder einde. Als je eenmaal in de prut hebt gezeten, kun je niet ophouden eruit te klimmen en verder te ontwikkelen. Mooi is dat. Dat is mooi, bedoel ik. Ten tweede kan ik niet zonder medicijnen. Ze zorgen er voor dat ik me kan handhaven. Het blijft echter niet bij handhaven alleen. Ik ben in staat te groeien, nieuwe uitdagingen aan te gaan, spanning het hoofd te bieden en op creatieve wijze evenwicht te bewaren.

Kort door de bocht is makkelijker maar minder verhelderend

Het dringt steeds meer tot me door dat het hebben van een psychische kwetsbaarheid veel meer te maken heeft met een verhaal dan met diagnoses. Het blijft verleidelijk die laatste erbij te halen, om even kort te zeggen wat eraan scheelt. Het blijft verleidelijk om weer een opsomming te geven van de pillen die ik dagelijks verorber. Waar het om draait is complexer, ondoorzichtiger, gelaagder, kleurrijker, boeiender, interessanter. Maar kan ook eenvoudig zijn. Ik lijd aan het leven, zoals ieder aan het leven lijdt, ieder op zijn eigen manier. Elke groep en ieder individu heeft een verhaal. Het helpt enorm als dat onder woorden gebracht en begrepen kan worden. Belangrijkste is te onderkennen dat het er is.

Meer weten?

Op het congres Personen met verward gedrag hoort u hoe u samen met uw partners samenwerkt aan de aanpak van personen met verward gedrag.

Op de opleiding procesregisseur personen met verward gedrag leert u hoe u de opvang en hulpverlening voor personen met verward gedrag organiseert in uw gemeente.

In het boek ‘Verwarde man; leed en herstel in 40 verhalen’, leest u autobiografische columns over de belevingswereld van een psychiatrische patiënt die gediagnosticeerd is als schizo affectief.