SBO Blog Het blog van Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid
Gerd-Jan Frijters, eigenaar van D&F Group BV, docent op de opleiding Safety Manager en auteur van het boek ‘Brainsafe, in 5 stappen naar een sterke veiligheidscultuur’.
Zo af en toe komen we er weer één tegen. Een (hogere) manager die het licht nog niet helemaal ziet. Gisteren sprak ik er weer eentje. Ik was bezig met een interviewdag in een productiebedrijf. Dit op basis van een online enquête die we uitvoerden met onze online Barometer Veiligheidsklimaat.
Wederzijds wantrouwen
In de ochtend krijg ik eerst een rondleiding door het bedrijf en daarna heb ik een paar uurtjes om mensen op de werkvloer te interviewen. Het bedrijf is goed te overzien, ook wat betreft het aantal mensen, maar toch ontdek ik een rode draad. De werkvloer spreekt over kantoor in de zin van ‘zij van boven’, andersom is dat precies hetzelfde. In een voorbespreking had ik al gehoord dat het vertrouwen tussen leiding en uitvoerende medewerkers niet optimaal is.
Veiligheid als marketing instrument
Door mijn contactpersoon wordt een interview met één van de directieleden toegevoegd aan het eind van mijn interviewdag. De man barst direct los. ‘Het doel van dit bedrijf is geld verdienen. Veiligheid is een middel dat als marketing instrument kan worden gebruikt richting klanten’. ‘Veilig werken is iets wat vanzelfsprekend mag worden verwacht van een ieder’.
Veilig werken
Ik probeer voorzichtig wat vragen te stellen over zijn rol als het gaat om veilig werken. De directeur is stellig in zijn mening. Zijn taak is commercieel gericht en zijn collega’s in de directie zijn verantwoordelijk voor wat er binnen het bedrijf gebeurt en die doen dat via de preventiemedewerker. ‘En veiligheid komt altijd aan de orde in het twee jaarlijkse personeelspraatje’, aldus de beste man. Het regelmatig aanwezig zijn op de werkvloer in dialoog met uitvoerende medewerkers behoort niet tot zijn takenpakket. En ook het belonen van veilig gedrag is een taak van de directe chef.
Voorbeeldgedrag van directie en hoger management
Ik voer tevergeefs argumenten aan waarom ook hij een rol heeft als het gaat om de veiligheidscultuur. Het voorbeeldgedrag van directie en hoger management is sterk van invloed op het gedrag op de werkvloer. ‘De mensen van de werkvloer zien het verkeerd’, zegt hij. ‘Misschien zendt het management de boodschap verkeerd uit’ aldus de directeur in een poging enige zelfreflectie ten toon te spreiden.
Effectief leiderschap
Ik verbaas mij regelmatig over de houding en uitspraken van directie en hoger management als het gaat om veiligheid en gezondheid. Maar gelukkig komen we ook veel hogere managers tegen die zien dat veiligheid een kapstok kan zijn voor proactief nadenken en handelen, betere communicatie en effectiever leiderschap, kortom een professionelere organisatie.
Management commitment
In mijn nieuwe boek ‘De Tafel van Ne9en’ beschrijf ik 5 niveaus van management commitment, geïnspireerd door het Safety Culture Maturity Model (Fleming; 2000). Niveau 5 is het ‘walhalla’.
- Ontluikend veiligheidsbewustzijn, projecten worden goedgekeurd. Topmanagement blijft op afstand.
- Veiligheidsprogramma staat op de agenda topmanagement, reactieve aanpak (veel acties na incident). Top down communicatie.
- Management stuurt op ontwikkelen en vastleggen veiligheidsafspraken, systemen, PI’s, rapportages, gedragsprincipes en sturings- en controle mechanismen. Top down aanpak. Hier en daar worden medewerkers betrokken bij activiteiten. Voornamelijk top down communicatie.
- Management communiceert en handelt volgens veiligheidsafspraken. Management werkt intensief samen met de werkvloer. Proactieve aanpak. Zowel top down als bottom up communicatie.
- Management is de grote inspirator als het gaat om veiligheid. Bij iedere beslissing staat de zorg voor mensen voorop. Het veiligheidsgedachtegoed is geheel ingebed in de organisatiecultuur. Vooral bottom up communicatie.
Meer weten?
Op de opleiding Safety Manager leert u hoe u de veiligheid op de werkvloer verbetert in uw organisatie.
