SBO Blog Het blog van Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid
Het duurt vaak jaren voordat mensen met schulden de stap naar hulpverlening durven te zetten. Een simpele betalingsachterstand kan hierdoor uitgroeien tot een problematische schuld. Een wijziging in de wet gemeentelijke schuldhulpverlening moet dit helpen voorkomen.
Frank van Summeren, adviseur veiligheid bij RONT Management Consultants en hoofddocent op de opleiding coördinator armoedebestrijding.
Wijziging wet gemeentelijke schuldhulpverlening
De aanpassing geeft gemeenten de mogelijkheid om gegevens over betalingsachterstanden uit te wisselen met woningcorporaties, energie- en drinkwaterbedrijven en de zorgverzekering. Zo kan de gemeente beginnende schulden beter signaleren en schuldhulpverlening aanbieden voordat mensen zelf aan de bel trekken. Staatssecretaris Tamara van Ark heeft het wetsvoorstel dat dit regelt naar de Tweede Kamer gestuurd.
Brede schuldenaanpak
De wijziging van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening is een van de maatregelen uit de brede schuldenaanpak van het Kabinet. Na de wijziging, die op 1 januari 2021 in moet gaan, mogen hulpverleners zelf gegevens verzamelen en registers raadplegen. Het gaat bijvoorbeeld om informatie over inkomen en vermogen. Uitwisseling van persoonsgegevens gebeurt altijd doelgericht en zorgvuldig, met inachtneming van de privacyregels. Gemeenten moeten daarom bij de start van een schuldhulpverleningstraject een beschikking afgeven met daarbij een plan van aanpak. Iemand met schulden weet daardoor waar hij aan toe is. Ook is dan helder welke gegevens de gemeente gebruikt.
Kennis en ervaring uitwisselen over vroegsignalering van schulden
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ondersteunt gemeenten met kennis en ervaring over effectieve vroegsignalering van schulden. De NVVK, de Nederlandse Vereniging voor Kredietbanken, ontvangt vooruitlopend op de wetswijziging subsidie om te komen tot landelijke afspraken over vroegsignalering met schuldeisers. In mei van dit jaar is het ministerie bovendien gestart met de landelijke campagne ‘Kom uit je schuld’, die beoogt om geldzorgen bespreekbaar te maken en om mensen te stimuleren sneller hulp te zoeken bij financiële problemen.
Integrale aanpak van schulden
Achter schulden gaat vaak een andere complexe meervoudige problematiek schuil. Huishoudens die te maken hebben met problemen op meerdere leefgebieden (armoede, sociaal isolement, depressie, werkloosheid, dakloosheid, drank of drugsverslaving) zijn gebaat bij een integrale aanpak waarin betrokken professionals samenwerken en gezamenlijk tot één doeltreffend plan van aanpak komen voor alle individuele leden van het huishouden en het systeem als geheel. De inzet van deze professionals moet vervolgens weer op elkaar worden afgestemd om overlap en langs elkaar heen werken te voorkomen. Daarom is het van cruciaal belang dat professionals niet alleen één gezamenlijk plan opstellen maar ook één regisseur aanstellen. De regisseur stelt (in samenspel met het huishouden) het plan van aanpak op, bewaakt de uitvoering en voortgang daarvan en grijpt in wanneer de situatie daarom vraagt.
Casusregie bij huishoudens met problematische schulden
Casusregie is de sturing op de gezamenlijke aanpak in een specifieke casus waar sprake is van problematische schulden bij een huishouden. Een casusregisseur fungeert als centrale professional en als vast aanspreekpunt voor het huishouden. Hij/zij zorgt voor coördinatie van de uitvoering van een gezamenlijk afgesproken aanpak en schakelt waar nodig andere partijen in. Als de casus vastloopt rapporteert de casusregisseur aan de procesregisseur en vraagt een nieuwe bespreking in het casusoverleg aan. Op deze manier wordt de duurzaamheid van de aanpak geborgd.
Meer weten?
Op de opleiding coördinator armoedebestrijding leer je hoe je armoede doorbreekt en sociale uitsluiting voorkomt.
