Tijd over door goed veiligheidsbeleid

Een van de meest gehoorde klachten van mensen in veiligheid is dat ze zo onvoorspelbaar en onuitputtelijk veel werk hebben, waardoor ze eigenlijk altijd druk zijn. Er zijn incidenten, daar moet je iets mee om te managen, dan moet je uitzoeken en invoeren hoe het in het vervolg te voorkomen, maar dan gebeurt er weer iets anders. Zo hol je altijd achter de feiten aan!

Lucien Stöpler, directeur van Justice in Practice, gespecialiseerd in burgerparticipatie en het gebruik van sociale media door veiligheidspartners.

Onvoorspelbaar en onuitputtelijk veel werk

De kern van dat probleem is niet dat je onvoorspelbaar en onuitputtelijk veel werk hebt, maar de gedachte dat jij het werk moet doen, de problemen moet begrijpen en de oplossingen moet aandragen en coördineren. Jij bent niet in staat om eerst de realiteit te behappen en vervolgens ook nog eens binnen een bepaalde tijd te handelen. Als je dat probeert kun je op z’n best een heel oppervlakkige analyse maken waar je op z’n meest een standaard oplossing op kunt loslaten. Dat, of je moet ontzettend veel werk doen in een heel korte tijd. Je focus moet veranderen naar de sociale context waarin de incidenten konden plaatsvinden.

Voorbeeld

Er was een nare verkrachting van een vrouw in het gebied waar ik werkte. Na de directe afhandeling – ter plaatse komen, slachtoffer verzorgen en wanneer mogelijk horen – ontstond er een gigantische papiermachine om informatie te verzamelen en te ordenen over het omgaan met de gevolgen voor de buurt en het voorkomen van een herhaling. Om vervolgens tot de conclusie te komen dat er niet veel was dat we konden doen. Het was op zich niet een heel onveilig gebied waar veel extra maatregelen uit ons pakket konden worden genomen. Het enige dat we konden doen is praten met mensen en hen vragen wat we nog meer konden doen.

Praktijk

Althans, dat dachten we. Want we gingen niet alleen vragen wat wij konden doen, maar we gingen ook vragen wat zij konden doen. We gingen structuren aanbieden om dingen te ondernemen, we stimuleerden de relatie tussen bewoners onderling, voor zover we konden, en tussen de overheid en bewoners. We zagen dat deze sociale processen bewoners gestructureerd laat nadenken over veiligheidsrisico’s en wat ze er tegen konden doen. Dat terwijl ze leerden vertrouwen op de gezamenlijke normen rondom veiligheid en deze actiever gingen uitdragen. De politie gaf aan positief verrast te zijn met de voortgang en bewoners gingen zelf sociale en technische innovaties ontwikkelen om de sociale veiligheid in de buurt te vergroten. Zaken die we al jaren graag wilden, maar door uitputting nooit tot stand waren gekomen.

Communities voor veiligheid

We moesten eerst erkennen dat we tekort waren geschoten in ons optreden. Niet doordat we niets deden, maar doordat wij alles wilden doen en bewoners niet voldoende in hadden gezet om binnen hun eigen mogelijkheden zich te beschermen. Daarmee waren we heel druk geweest terwijl we maar een fractie van de mogelijke maatregelen konden nemen. Bewoners geven het optreden van veiligheidspartners vleugels. In het oplossen van criminaliteit geldt de vuistregel dat ruim 80% van de criminaliteit opgelost wordt door burgers. In het voorkomen van criminaliteit geldt dat invoeren van elke vorm van sociale controle de criminaliteit met tientallen procenten reduceert.

Bewoners geven het optreden van veiligheidspartners vleugels

Het veranderen van de focus van veiligheid naar het oplossen van specifieke problemen (en hun nasleep) naar het focussen op het ontbreken van sociale structuren die onveiligheid ruimte geven, bespaart in eerste instantie heel veel tijd. Criminaliteit wordt veel sneller afgeweerd en opgelost en de nasleep wordt veel sneller en vollediger opgevangen door hechte communities. En dan hebben we eindelijk tijd om een kop koffie te drinken en het te hebben over het nut van het actief opzetten van communities.

Meer weten?

Op de opleiding beleidsmedewerker Openbare Orde en Veiligheid leert u hoe u samen met uw veiligheidspartners en bewoners komt tot een goed integraal veiligheidsbeleid.